Chủ động ngừa bệnh bằng vaccine

Sức khỏe

Chủ động ngừa bệnh bằng vaccine

Theo BS. Nguyễn Hồng Quang, Trung tâm Y tế dự phòng TP.HCM, đa số người dân Việt Nam ít có thói quen chủ động tiêm phòng. Trong khi đó, một số bệnh nguy hiểm có thể được ngừa chỉ với một mũi tiêm đơn giản.

Chỉ một mũi tiêm đơn giản có thể giúp bạn miễn trừ nhiều bệnh nguy hiểm. Ảnh: TL

Những vaccine không nên bỏ qua

BS. Hồng Quang đưa ra ví dụ như vaccine viêm màng não, từ trẻ con cho đến người lớn đều có thể tiêm, nhất là những người hay đi du lịch hoặc làm việc trong môi trường có bệnh viêm màng não phổ biến. Với bệnh viêm não mô cầu đang lây lan, hiện đang có vaccine cho trẻ em từ hai tuổi trở lên và có cả vaccine dùng cho người lớn. Mọi người có thể tiêm phòng khi dịch bệnh đang diễn ra để hạn chế nguy cơ căn bệnh này.

Ngoài ra, vaccine ngừa viêm não Nhật Bản và viêm màng não mủ là hai loại vaccine rất quan trọng bạn nên tiêm ngừa, đặc biệt là vào mùa hè. Nếu trẻ 16 tháng mà chưa tiêm mũi vaccine viêm não Nhật Bản nào thì cần nhanh chóng cho trẻ đi tiêm. Với người lớn, nếu sống sống trong vùng có lưu hành bệnh viêm não Nhật Bản hoặc đi công tác có thời gian lưu trú hơn 1 tháng ở vùng nông thôn và hơn 12 tháng ở thành phố nơi có bệnh viêm não Nhật Bản lưu hành thì càng nên tiêm ngừa.

Vaccine viêm não Nhật Bản không phòng được bệnh viêm màng não mủ ở trẻ em, do vậy nên đưa trẻ đi tiêm tiếp vaccine phòng bệnh này. Vaccine phòng viêm màng não mủ còn gọi là vaccine Act-HIB. Hai vaccine này không ảnh hưởng gì đến nhau. Trẻ được 16 tháng chỉ cần tiêm 1 mũi Act-HIB nhưng nếu tiêm cùng thời gian với vaccine phòng bệnh khác thì cần phải tiêm ở vị trí khác nhau.

Một loại vaccine trong mùa đông bạn nên lưu ý là ngừa tiêu chảy cấp do virus Rota. Tiêu chảy cấp do Rota là một bệnh nguy hiểm, dễ dẫn tới tử vong vì mất nước, mất muối... Vì vậy, phòng ngừa bằng vaccine Rota càng sớm càng tốt, đặc biệt với trẻ em. Hiện nay, tại các cơ sở tiêm phòng đã có loại vaccine Rota dạng uống phòng ngừa tiêu chảy rất hiệu quả. Nên cho trẻ dưới 6 tháng tuổi đi uống vaccine này.

Nếu bạn có tiếp xúc với bệnh nhân bị bệnh thương hàn trong cùng gia đình, các hộ sống cùng địa bàn dân cư nơi ổ bệnh xuất phát hoặc bạn đến vùng có dịch tễ thì cần tiêm ngừa vaccine thương hàn. Tổ chức Y tế thế giới đặt thương hàn vào loại bệnh truyền nhiễm quan trọng, bệnh lây lan nhiều nhất ở độ tuổi từ 5 - 19 tuổi. Hiện nay có vaccine uống nhiều lần và vaccine tiêm một lần, tác dụng như nhau, nhưng dạng uống ít tác dụng phụ hơn.

Đối với phụ nữ dưới 26 tuổi hay trẻ em gái trên 9 tuổi thường được khuyến cáo nên tiêm chủng ngừa HPV (ung thư cổ tử cung). Thậm chí nam giới cũng có thể tiêm vaccine này để giúp ngăn ngừa mụn cóc sinh dục.

Ngoài ra, có một số loại vaccine khác bạn nên lưu tâm như: Vaccine phòng bệnh cúm, bệnh phổi, vaccine uốn ván, bạch hầu và ho gà; viêm gan A, B, thủy đậu, sởi, quai bị, rubela, HPP hay zona...

Không thuê bác sĩ tiêm ở nhà

Theo các chuyên gia về y tế dự phòng, trước khi tiêm phòng, cần phải tìm hiểu kỹ các thông tin về tiền sử bệnh tật của mình cũng như các thông tin về vaccine để tiêm phòng một cách hiệu quả nhất. Thông thường, trừ các mũi vaccine tổng hợp thì các mũi khác phải tiêm cách nhau từ một đến vài tháng. Người tiêm chủng không được ở trong tình trạng đang ốm hoặc sốt. Một điểm cần lưu ý là khi tiêm xong, phải giữ gìn cẩn thận sổ tiêm chủng để tiêm nhắc lại theo yêu cầu mới đem lại hiệu quả.

Theo BS Nguyễn Thảo (Trung tâm Tư vấn y tế Thanh Tâm, Hà Nội) thì không được tiêm ở nhà, kể cả thuê bác sĩ về vì không đảm bảo chất lượng của vaccine. Nhiệt độ bảo vệ vaccine rất ngặt nghèo. Mặt khác, dù tỉ lệ phản ứng do tiêm chủng thấp, nhưng chẳng may xảy ra ở nhà sẽ không cấp cứu kịp.

BS Anh Tuấn, Phòng Khám - Tiêm ngừa (Viện Pasteur TP HCM) cho biết, trên thị trường hiện nay có nhiều loại vaccine xuất xứ từ các nước khác nhau, tốt nhất hãy nhờ bác sĩ tư vấn kỹ trước khi chọn mũi tiêm. Người dân khi cần tiêm các vaccine dự phòng có thể liên hệ dịch vụ chủng ngừa trên tại các trung tâm y tế dự phòng Hà Nội, TP HCM và các bệnh viện tiêm ngừa dịch vụ trên toàn quốc. Mỗi loại vaccine có những khuyến cáo và chống chỉ định khác nhau nên cần phải hỏi ý kiến của chuyên gia y tế trước khi tiêm phòng.

* Tiêm vaccine theo mùa

Chủng ngừa quanh năm:

- Vaccine ngừa cúm.

- Sởi, quai bị và rubella.

- Viêm gan B.

- Bạch hầu, ho gà, uốn ván.

Mùa đông, xuân:

- Ngừa thủy đậu.

Mùa hè:

- Ngừa viêm màng não.

TRÚC VY - TRÀ GIANG

Theo giadinh.net.vn