<html>
<head>
<meta http-equiv="Content-Language" content="en-us">
<meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=windows-1252">
<title>Làng hầm Vịnh Mốc</title>
</head>
<body>
<p align="center"><b><font face="Arial" size="2" color="#0000FF">Làng hầm Vịnh
Mốc</font></b></p>
<div style="float: left; width: 199px; height: 25px">
<table border="0" width="100%" id="table1">
<tr>
<td>
<p align="left">
<img border="0" src="lang%20ham%20Vinh%20Moc.JPG" width="250" height="168"></td>
</tr>
</table>
</div>
<p align="left"><font face="Arial" size="2">“Địa đạo Vịnh Mốc giống như một tòa
lâu đài cổ nằm im lìm trong lòng đất dấu kín biết bao điều kỳ lạ của con người
đã làm ra nó và của thời đại mà nó được sinh ra”. Đó là lời giới thiệu sang
trọng về Làng Hầm Vịnh Mốc đối du khách bốn phương trước khi bước xuống cửa địa
đạo huyền thoại này.</font></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 130%; margin: 6pt 0cm" align="left">
<span style="font-size: 10pt; line-height: 130%"><font face="Arial">Đã có hàng
triệu du khách trong và ngoài nước<b> </b>đến thăm quan di tích nổi tiếng: Địa
đạo Vịnh Mốc. Nhưng có lẽ không ít người chưa hiểu rõ sự tích của <b>Làng Hầm
lịch sử</b> có một không hai này. Một trong những kỳ tích vĩ đại nhất của người
Vĩnh Linh trong chống Mỹ cứu nước là chuyển toàn bộ cuộc sống trên mặt đất xuống
lòng đất để bám trụ chiến đấu và chiến thắng. </font></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 130%; margin: 6pt 0cm" align="left">
<span style="font-size: 10pt; line-height: 130%"><font face="Arial">Ở Vĩnh Linh
có tới trên 60 địa đạo lớn nhỏ như địa đạo Tân Mỹ, Địa đạo Mụ Giai, địa đạo Tân
Lý... Trong đó Địa đạo Vịnh Mốc là làng hầm vững chắc nhất, tồn tại cho đến tận
hôm nay và đã thành một điểm du lịch nổi tiếng thế giới!</font></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 130%; margin: 6pt 0cm" align="left">
<span style="font-size: 10pt; line-height: 130%"><font face="Arial">Vịnh Mốc là
tên của một làng chài ở xã Vĩnh Thạch, Vĩnh Linh. Cái tên Vịnh Mốc xuất xứ từ
chuyện ngày xưa giữa hai thôn Vĩnh Ân và Thừa Luật có chôn một cột mốc để phân
định ranh giới. Phía Bắc lại có một cái vịnh biển dưới mũi Lài. Nên làng biển
nằm giữa hai thôn có tên gọi là Vịnh Mốc. </font></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 130%; margin: 6pt 0cm" align="left">
<span style="font-size: 10pt; line-height: 130%"><font face="Arial">Địa đạo ở
Vĩnh Linh được khởi đào từ năm 1963, khi giặc Mỹ chưa đánh phá miền Bắc. Theo
nhiều lão thành cách mạng kể lại, thì cuối năm 1963, trên đường từ Trung Ương
Cục miền Nam ra Bắc công tác, đồng chí Trần Nam Trung đã ghé thăm Vĩnh Linh.
Đồng chí đã giới thiệu kiểu đào địa đạo chiến đấu của quân dân Củ Chi, đông -
bắc Sài Gòn, đánh địch rất có hiệu quả. Từ đó Đảng Ủy Khu vực Vĩnh Linh đã chỉ
đạo các xã đào địa đạo theo kiểu Củ Chi.</font></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 130%; margin: 6pt 0cm" align="left">
<span style="font-size: 10pt; line-height: 130%"><font face="Arial">Ở xã Vĩnh
Giang có địa đạo Tân Trại Hạ dài 50 mét, thôn Tùng Luật đào địa đạo dài 300 mét.
Ngày đó địa đạo được đào rất đơn giản thô sơ, giống như một cái hầm trú ẩn nối
dài, chưa thành <i>làng hầm</i> được. Từ khi giặc Mỹ leo thang đánh phá miền
Bắc, Vĩnh Linh trở thành chiến trường ác liệt nhất. Bọn giặc dùng máy bay, kể cả
máy bay B52, hàng trăm khẩu pháo cỡ 46- 105 ly ở Cồn Tiên - Dốc Miếu và các hạm
tàu ngoài khơi ngày đêm điên cuồng trút bom đạn xuống từng tấc đất Vĩnh Linh.
Chỉ riêng thôn Vịnh Mốc, diện tích chưa đầy 1 km<sup>2</sup> với 300 dân, 82 nóc
nhà, mà phải hứng chịu một khối lượng bom đạn khổng lồ của 1003 trận oanh kích,
rải thảm. Ngày 27- 11- 1964, tàu chiến Mỹ từ hạm dội 7 đã bắn đại bác thiêu rụi
một lúc 72 ngôi nhà, làm hàng trăm người Vịnh Mốc chết và bị thương. Đến tháng 6
- 1966, thôn Vịnh Mốc bị máy bay Mỹ dội bom hủy diệt. Nhưng người Vịnh Mốc vẫn
kiên cường bám trụ chiến đấu. Vịnh Mốc trở thành một trong hai địa điểm chính
tập kết sức người, sức của cho đảo Cồn Cỏ cách mũi Lài 30 km và cũng là nơi
triển khai trận địa pháo tầm xa 85 ly, 136 ly chi viện đảo. </font></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 130%; margin: 6pt 0cm" align="left">
<span style="font-size: 10pt; line-height: 130%"><font face="Arial">Để chống lại
giặc Mỹ, người Vinh Linh chỉ còn cách dựa vào đất mà sống và chiến đấu. Cuối năm
1966, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Đồn Công an Vịnh Mốc và chi bộ thôn Vịnh
Mốc, một tổ xung kích gồm 4 đồng chí đã bổ những nhát cuốc đầu tiên đi vào lòng
đất. Sau đó toàn bộ quân và dân Vịnh Mốc thay phiên nhau đào bới. Sau 3 tháng
chỉ bằng cuốc thuổng và trí thông minh, vừa đánh giặc vừa đào địa đạo, làng
Vịnh Mốc đã huy động 18.000 ngày công, đào đắp 6.000 m<sup>3</sup> đất đá, tạo
nên trong lòng quả đồi đất đỏ bazan một hệ thống đường hầm địa đạo chằng chịt
với rất nhiều cửa ra vào từ tất cả các hướng. 4 đội đào 4 nhánh, hợp lại thành
một hệ thống thông suốt gọi là <i>Làng hầm</i>. Bao quanh địa đạo có 8.200 mét
giao thông hào chiến đấu. Thật ra để hoàn chỉnh địa đạo Vịnh Mốc, phải mất 3 năm
đào (1968) với khối lượng đất đá lên tới 3,76 triệu mét khối! </font></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 130%; margin: 6pt 0cm" align="left">
<span style="font-size: 10pt; line-height: 130%"><font face="Arial">Để đào sâu
xuống lòng đất, người Vịnh Mốc đã có sáng kiến đào những cái giếng như giếng
nước, đến độ sâu quy định thì đào xuyên vào lòng đất. Mỗi tổ đào đường hầm có 20
người, nhưng mỗi kíp đào chỉ có 2 người. Người đào, người chuyển đất ra miệng
giếng để người ở trên quay tời kéo lên. Chuyển đất mới lên mặt đất phải đổ thật
xa và ngụy trang kín đáo để địch không phát hiện ra. Thời gian đầu ngành Thương
nghiệp cung cấp 5 - 7 đôi pin để soi sáng, sau đó pin cũng không còn, nên phải
đào bằng đèn dầu hỏa, đất đèn, mỡ lợn để thắp sáng.</font></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 130%; margin: 6pt 0cm" align="left">
<span style="font-size: 10pt; line-height: 130%"><font face="Arial">Làng hầm
Vịnh Mốc nằm ở độ sâu 20- 28 mét dưới lòng đất. Tổng chiều dài hệ thống đường
hầm là 2.034 mét. Trục đường chính dài 768, cao 1,5- 1,8 mét cho người đi lại
thoải mái, rộng từ 1- 1,2 mét. Từ trục chính tỏa ra 13 nhanh thông với 13 cửa
gồm 7 cửa ra biển và 6 cửa trên đồi đi xuống. Cả làm có 3 trạm cảnh giới. Các
ống thông hơi đều bí mật. Tại các cửa đều có khung gỗ chống đổ. Làng hầm không
bao giờ ngập nước vì các cửa đều dốc ra ngoài! Hai bên trục đường cứ cách khoảng
3- 5 mét khoét sâu vào thành từng căn nhỏ, đủ cho một hộ sinh sống.</font></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 130%; margin: 6pt 0cm" align="left">
<span style="font-size: 10pt; line-height: 130%"><font face="Arial">Làng hầm có
3 tầng: Tầng 1 có độ sâu 10 mét là nơi sinh sống của nhân dân; tầng 2 có độ sâu
20 mét là trụ sở Đảng ủy, Ủy ban và chỉ huy quân sự. Tầng 3 có độ sâu 20- 28 mét
là kho hậu cần với hàng ngàn tấn hàng hóa, súng đạn để tiếp tế cho Cồn Cỏ, cho
miền Nam và phục vụ chiến đấu tại địa đạo. Theo bà con Vịnh Mốc kể, thì ông Lê
Xuân Vy là người có sáng kiến dùng ống dẫn dầu dựng đứng thông từ mặt đất xuống
để chuyển gạo xuống địa đạo, vì vác từng bao gạo xuống hầm sâu là rất khó khăn.
Khi gạo đầy ở tầng một thì mở van cho gạo xuống tầng hai, tiết kiệm rất nhiều
thời gian và công sức.</font></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 130%; margin: 6pt 0cm" align="left">
<span style="font-size: 10pt; line-height: 130%"><font face="Arial">Trong làng
hầm có 3 giếng nước, một bệnh xá, một nhà hộ sinh, nhiều lỗ thông hơi và một hội
trường có sức chứa 50 người... Đàng hoàng nhất là gian hầm bệnh xá và nhà hộ
sinh. Đó là 2 vách hầm lớn, tường và trần được lót vải dù trắng, có giường, có
bàn bàn tủ thuốc cấp cứu. Trong nhà hộ sinh này đã có 60 đứa trẻ sinh ra! Đó là
một kỳ công, một chứng tích của sự sống Vĩnh Linh bất diệt!</font></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 130%; margin: 6pt 0cm" align="left">
<font face="Arial"><span style="font-size: 10pt; line-height: 130%">Địa đạo Vịnh
Mốc là hình ảnh thu nhỏ của một làng quê Việt Nam được xây dựng và kiến tạo dưới
lòng đất. Dân làng Vịnh Mốc đã sống 2000 ngày đêm dưới Làng Hầm. Ban ngày họ
chuẩn bị mọi thứ, để ban đêm lên mặt đất trồng khoai, vận tải hàng, ra biển đánh
cá, ra biển vận tải hàng cho đảo Cồn Cỏ, ra bến đò A chi viện cho miền Nam. Và
người Vịnh Mốc đã tồn tại và chiến thắng!</span></font></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 130%; margin: 6pt 0cm" align="right">
<b><i><font face="Arial" size="2">Theo Tổ Quốc</font></i></b></p>
</body>
</html>