Những điều bạn cần biết về Tổ chức Thương mại Thế giới - WTO

Xuân Đinh Hợi 2007

<html> <head> <meta http-equiv="Content-Language" content="en-us"> <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=windows-1252"> <title>Những điều bạn cần biết về Tổ ch</title> </head> <body> Những điều bạn cần biết về Tổ chức Thương mại Thế giới - WTO <div style="float: right; width: 277px; height: 54px"> <table border="1" width="100%" id="table1"> <tr> <td> <img border="0" src="WTO1.bmp" width="344" height="238"></td> </tr> <tr> <td> Phó Thủ tướng Phạm Gia Khiêm và Tổng Giám đốc WTO Pascal Lamy nâng cốc chúc mừng Việt Nam đã chính thức trở thành thành viên thứ 150 của WTO. Ảnh: AFP - TTXVN</td> </tr> </table> </div> Việt Nam đã chính thức trở thành thành viên đầy đủ của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) từ ngày 11/01/2007 sau khi nhận thẻ thành viên chính thức của tổ chức này, đồng nghĩa với việc công nhận tư cách ngoại giao của cơ quan đại diện và đại sứ Việt Nam tại WTO. Nhằm giúp các bạn hiểu rõ hơn về Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), Thông tin trong Đoàn xin thông tin về những điều bạn cần biết về WTO: Tổ chức thương mại thế giới (World Trade Organization - WTO) ra đời trên cơ sở kế tục tổ chức tiền thân là Hiệp định chung về Thuế quan và Thương mại (The General Agreement on Tariffs and Trade - GATT). Đây là tổ chức quốc tế duy nhất đề ra những nguyên tắc thương mại giữa các quốc gia trên thế giới. Trọng tâm của WTO chính là các Hiệp định đã và đang được các nước đàm phán và ký kết. Các nguyên tắc và các hiệp định của GATT được WTO kế thừa, quản lý, và mở rộng. Không giống như GATT chỉ có tính chất của một hiệp ước, WTO là một tổ chức, có cơ cấu tổ chức hoạt động cụ thể. - Trụ sở chính: Geneva, Thụy Sĩ - Thành viên: 150 nước (tính đến ngày 11 tháng 1 năm 2007) - Ngân sách: 175 triệu francs Thụy Sỹ ( theo số liệu 2006) - Nhân viên: 635 người - Tổng Giám đốc: Pascal Lamy * Quá trình phát triển: Hội nghị Bretton Woods năm 1944 đã đề xuất thành lập Tổ chức Thương mại Quốc tế (International Trade Organization - ITO) với mục đích thiết lập các quy tắc và luật lệ cho thương mại giữa các nước. Hiến chương ITO được nhất trí tại Hội nghị của Liên hợp quốc về Thương mại và Việc làm tại Havana tháng 3 năm 1948. Tuy nhiên, Thượng nghị viện Hoa Kỳ đã không phê chuẩn hiến chương này. Một số nhà sử học cho rằng sự thất bại đó bắt nguồn từ việc giới doanh nghiệp Hoa Kỳ lo ngại rằng Tổ chức Thương mại Quốc tế có thể được sử dụng để kiểm soát chứ không phải đem lại tự do hoạt động cho các doanh nghiệp lớn của Hoa Kỳ (Lisa Wilkins, 1997). Việc thành lập ITO không thành, nhưng Hiệp định mà ITO định dựa vào để điều chỉnh thương mại quốc tế vẫn tồn tại. Đó là Hiệp định chung về Thuế quan và Thương mại (GATT). GATT ra đời sau Đại chiến Thế giới lần thứ II trong trào lưu hình thành hàng loạt cơ chế đa biên nhằm điều tiết các hoạt động hợp tác kinh tế quốc tế. GATT đóng vai trò là khung pháp lý chủ yếu của hệ thống thương mại đa phương trong suốt gần 50 năm mà điển hình là Ngân hàng Quốc tế Tái thiết và Phát triển, thường được biết đến như là Ngân hàng Thế giới (World Bank - WB) và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (Internaltional Monetary Fund - IMF) ngày nay. Với ý tưởng hình thành những nguyên tắc, thể lệ, luật chơi cho thương mại quốc tế điều tiết các lĩnh vực về công ăn việc làm, về thương mại hàng hoá, khắc phục tình trạng hạn chế, ràng buộc các hoạt động này phát triển, 23 nước sáng lập GATT đã cùng một số nước khác tham gia Hội nghị về thương mại và việc làm, dự thảo Hiến chương La Havana để thành lập Tổ chức Thương mại Quốc tế (Internaltional Trade Oganization - ITO) với tư cách là cơ quan chuyên môn của Liên Hiệp Quốc. Đồng thời, các nước này đã cùng nhau tiến hành các cuộc đàm phán về thuế quan và xử lý các biện pháp bảo hộ mậu dịch đang áp dụng tràn lan trong thương mại quốc tế từ đầu những năm 30, nhằm thực hiện mục tiêu tự do hoá mậu dịch, mở đường cho kinh tế và thương mại phát triển, tạo công ăn việc làm, nâng cao thu nhập và đời sống của nhân dân các nước thành viên. Hiến chương thành lập Tổ chức Thương mại Quốc tế (ITO) nói trên đã được thoả thuận tại Hội nghị Liên Hiệp Quốc về thương mại và việc làm ở Havana từ 11/1947 đến 24/3/1948, nhưng do một số quốc gia gặp khó khăn trong phê chuẩn, nên việc thành lập Tổ chức Thương mại Quốc tế (ITO) đã không thực hiện được. Mặc dù vậy, kiên trì mục tiêu đã định, và với kết quả đáng khích lệ đã đạt được ở vòng đàm phán thuế đầu tiên là 45.000 ưu đãi về thuế áp dụng giữa các bên tham gia đàm phán, chiếm khoảng 1/5 tổng lượng mậu dịch thế giới, 23 nước sáng lập đã cùng nhau ký kết Hiệp định chung về Thuế quan và Thương mại (GATT), chính thức có hiệu lực vào tháng 1/ 1948. Từ đó tới nay, GATT đã tiến hành 8 vòng đàm phán chủ yếu về thuế quan. Tuy nhiên, từ thập kỷ 70 và đặc biệt từ Hiệp Uruguay (1986 - 1994), do thương mại quốc tế không ngừng phát triển, nên GATT đã mở rộng diện hoạt động, đàm phán không chỉ về thuế quan mà còn tập chung xây dựng các Hiệp định, hình thành các chuẩn mực, luật chơi điều tiết các vấn đề về hàng rào phi quan thuế, về thương mại dịch vụ, quyền sở hữu trí tuệ, các biện pháp đầu tư có liên quan tới thương mại, về thương mại hàng nông sản, hàng dệt may, về cơ chế giải quyết tranh chấp. Với diện điều tiết của hệ thống thương mại đa biên được mở rộng, nên Hiệp định chung về Thuế quan và Thương mại (GATT) với tư cách là một sự thoả thuận có nhiều nội dung ký kết mang tính chất tuỳ ý đã tỏ ra không thích hợp. Do đó, ngày 15/4/1994, tại Marrakesh (Marốc), kết thúc Hiệp định Uruguay, các thành viên của GATT đã cùng nhau ký Hiệp định thành lập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) nhằm kế tục và phát triển sự nghiệp của GATT. Theo đó, WTO chính thức được thành lập độc lập với hệ thống Liên Hợp Quốc và đi vào hoạt động từ ngày 01/01/1995. * Các Hiệp định của WTO: Các thành viên WTO đã ký kết khoảng 30 Hiệp định khác nhau điều chỉnh các vấn đề về thương mại quốc tế. Tất cả các hiệp định này nằm trong 4 phụ lục của Hiệp định về việc Thành lập Tổ chức Thương mại Thế giới được ký kết tại Marrakesh, Maroc vào ngày 15/4 /1994. Bốn phụ lục đó bao gồm: Các hiệp định quy định các quy tắc luật lệ trong thương mại quốc tế, cơ chế giải quyết tranh chấp, cơ chế rà soát chính sách thương mại của các nước thành viên, các thỏa thuận tự nguyện của một số thành viên về một số vấn đề không đạt được đồng thuận tại diễn đàn chung. Các nước muốn trở thành thành viên của WTO phải ký kết và phê chuẩn hầu hết những hiệp định này, ngoại trừ các thỏa thuận tự nguyện. Sau đây là một số hiệp định của WTO: - Hiệp định chung về Thuế quan và Thương mại 1994 (GATT 1994) - Hiệp định chung về Thương mại Dịch vụ (GATS) - Hiệp định về Các khía cạnh liên quan đến Thương mại của Quyền Sở hữu Trí tuệ (TRIPS) - Hiệp định về các Biện pháp Đầu tư liên quan đến Thương mại (TRIMS) - Hiệp định về Nông nghiệp (AoA) - Hiệp định về Hàng Dệt may (ATC) - Hiệp định về Chống bán Phá giá - Hiệp định về Trợ cấp và các Biện pháp chống Trợ cấp - Hiệp định về Tự vệ - Hiệp định về Thủ tục Cấp phép Nhập khẩu - Hiệp định về các Biện pháp Vệ sinh và Kiểm dịch (SPS) - Hiệp định về các Rào cản Kỹ thuật đối với Thương mại (TBT) - Hiệp định về Định giá Hải quan - Hiệp định về Kiểm định Hàng trước khi Vận chuyển - Hiệp định về Xuất xứ Hàng hóa (ROO) - Thỏa thuận về Cơ chế Giải quyết Tranh chấp. <div style="float: left; width: 211px; height: 29px"> <table border="1" width="100%" id="table2"> <tr> <td><img border="0" src="WTO.bmp" width="296" height="203"></td> </tr> </table> </div> Thành viên và nhiệm vụ của Ban Thư ký WTO: Ban Thư ký có khoảng 550 thành viên. Thành viên của Ban Thư ký do Ban Thư ký tuyển dụng qua thi tuyển. Điều kiện trước tiên là phải thông thạo 3 ngoại ngữ, đó là các ngôn ngữ chính thức của WTO: Anh, Pháp và Tây Ban Nha. Đứng đầu Ban Thư ký là Tổng Giám đốc. Tổng Giám đốc của WTO do Hội nghị Bộ trưởng bổ nhiệm, quy định về quyền hạn, nghĩa vụ, điều kiện phục vụ và thời hạn phục vụ của Tổng Giám đốc. Nhiệm kỳ của Tổng Giám đốc là 4 năm. Tổng Giám đốc sẽ bổ nhiệm các thành viên của Ban Thư ký, dưới Tổng Giám đốc là các Phó Tổng Giám đốc, các Vụ chức năng của Ban Thư ký trực thuộc Tổng Giám đốc hoặc một Phó Tổng giám đốc. Ban Thư ký có nhiệm vụ: - Trợ giúp về mặt hành chính và kỹ thuật cho các cơ quan chức năng của WTO (các Hội đồng, các ủy ban...) trong việc đàm phán và thực thi các Hiệp định; - Trợ giúp kỹ thuật cho các nước đang phát triển và kém phát triển; - Thống kê và đưa ra phân tích về tình hình, chính sách và triển vọng thương mại thế giới; - Hỗ trợ các quá trình giải quyết tranh chấp và rà soát chính sách thương mại; - Tiếp xúc và hỗ trợ các nước thành viên mới trong quá trình đàm phán gia nhập; tư vấn cho các chính phủ muốn trở thành thành viên của WTO. Doha là gì? Doha là tên thành phố của Qatar, nơi tổ chức vòng đàm phán của WTO vào năm 1999. Nội dung chính của vòng Doha là bàn biện pháp giảm thuế quan, mở cửa thị trường hàng nông sản, phi nông sản, dịch vụ nhằm thúc đẩy thương mại hóa toàn cầu. Nếu Doha kết thúc thì hàng hóa của các nước đang phát triển, chủ yếu là hàng nông sản, sẽ có cơ hội thâm nhập thị trường các nước phát triển do hàng rào thuế quan sẽ được giảm rất lớn. Các cuộc đàm phán hiện nay vẫn đang bế tắc do bất đồng trong quan điểm của các nước phát triển giàu có với các nước nghèo đang phát triển. Trợ cấp cho nông nghiệp đang là vấn đề được chú ý nhất bởi thỏa thuận về việc này là một chủ đề gay cấn trong quá trình đàm phán. Mục tiêu của các thành viên WTO sẽ kết thúc vòng đàm phán Doha vào cuối năm 2006. Hệ thống đa biên là gì? Trong văn bản WTO, có thuật ngữ hệ thống thương mại "đa biên". Vậy hệ thống đa biên có đặc điểm gì? Hệ thống thương mại "đa biên" là hệ thống do WTO điều hành. Phần lớn các quốc gia trên thế giới - trong đó gồm hầu hết các cường quốc thương mại chính của thế giới - là thành viên của hệ thống này. Tuy vậy, có một số nước không gia nhập hệ thống nên thuật ngữ "thế giới" đã được thay thế bằng thuật ngữ "đa biên" để nêu lên đặc điểm này. Đối với WTO, thuật ngữ này  còn bao hàm một nghĩa quan trọng khác. Tại đây, "đa biên" có nghĩa là các hoạt động được triển khai trên qui mô thế giới hoặc gần như toàn thế giới (đặc biệt đối với các nước thành viên WTO), thuật ngữ được sử dụng nhằm đối lập với những biện pháp sử dụng trong phạm vi khu vực hoặc trong một số nhóm quốc gia. ("Đa biên" được sử dụng khác với "đa phương" vẫn thường được sử dụng trong những lĩnh vực quan hệ quốc tế khác, theo đó, một cơ chế an ninh "đa phương" có thể mang tính chất toàn khu vực). T. HƯƠNG (Tổng hợp từ http://www.google.com) </body> </html>

BÌNH LUẬN

BÀI VIẾT LIÊN QUAN

CÂU CHUYỆN ĐẸP

MẠNG XÃ HỘI

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM

TIÊU ĐIỂM

CHUYÊN MỤC