"Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Hội Sinh viên Việt Nam với việc giáo dục định hướng giá trị cho Thanh niên sinh viên"

Tháng 3 năm 2007

<html> <head> <meta http-equiv="Content-Language" content="en-us"> <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=windows-1252"> <title>Kỷ niệm 76 năm ngày thành lập Đo</title> </head> <body> Kỷ niệm 76 năm ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh "Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Hội Sinh viên Việt Nam với việc giáo dục định hướng giá trị cho Thanh niên sinh viên" Việc giáo dục định hướng giá trị cho thanh niên sinh viên (TNSV) trong giai đoạn hiện nay để hình thành nên những thế hệ tiếp theo vừa có thể kế thừa những mặt tốt đẹp của truyền thống, vừa tiếp thu những giá trị tinh hoa của nhân loại phù hợp với quá trình đổi mới của đất nước đang là mục tiêu, là trách nhiệm và cũng là thách thức lớn đối với hệ thống chính trị, mỗi gia đình và trong đó có cả Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh và Hội sinh viên Việt Nam - các tổ chức chính trị xã hội của TNSV. Song song với vấn đề hỗ trợ TNSV có cơ hội và môi trường lành mạnh để phát triển, việc giáo dục định hướng giá trị cho TNSV cũng phải được đặt ra một cách nghiêm túc, bởi lẽ ngoài gia đình, Đoàn - Hội đang là những tổ chức gần gũi và sâu sát với TNSV nhất, là trường học Cộng sản chủ nghĩa của thanh niên. Để xác định được sự cần thiết, nhiệm vụ và nội dung của Đoàn - Hội trong việc giáo dục định hướng giá trị cho TNSV, trước hết, cần xác định các yếu tố đang ảnh hưởng đến các chuẩn mực giá trị, cả tích cực lẫn không tích cực, của sinh viên. 1. NHỮNG YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CÁC CHUẨN MỰC GIÁ TRỊ ĐANG TÁC ĐỘNG ĐẾN QUÁ TRÌNH NHẬN THỨC CỦA TNSV: - CÁC YẾU TỐ CÓ TÁC ĐỘNG TÍCH CỰC: Đầu tiên và quan trọng nhất là yếu tố lịch sử và văn hóa dân tộc. Nói đến lịch sử và văn hóa Việt Nam là nói đến một bản hùng ca dài về một dân tộc cùng nhau dựng nước và giữ nước. Dân tộc Việt bé nhỏ nằm ở miền đồng bằng đông nam Châu Á, từng gánh chịu biết bao thiên tai, địch họa. Một ngàn năm phong kiến Phương Bắc tham vọng đồng hóa người Việt nhưng bất thành; hàng trăm năm "sa lầy" của thực dân Pháp, phát xít Nhật rồi đế quốc Mỹ cũng thất bại. Tồn tại xuyên suốt bản hùng ca anh dũng ấy là các giá trị đạo đức truyền thống của dân tộc Việt. Người Tàu làm thái thú, tiếng Việt vẫn tồn tại, làng xã vẫn quây quần theo phong tục Việt. Người Pháp làm "mẫu quốc", rồi người Mỹ làm "thực dân mới", truyền thống Việt vẫn không có gì thay đổi. Giáo sư Trần Văn Giàu đã đúc kết những giá trị đạo đức truyền thống của dân tộc ta là: yêu nước, cần cù, anh hùng, sáng tạo, lạc quan, thương người, vì nghĩa, đoàn kết, hiếu thảo… Đó là những giá trị đạo đức vững bền, mang cốt cách dân tộc, là động lực tinh thần giúp con người Việt Nam bao nhiêu thế hệ không ngừng phấn đấu, vươn lên. Chính những giá trị ấy đến ngày nay vẫn còn nguyên vẹn, đó vẫn là thước đo chuẩn mực đạo đức, là nền tảng điều chỉnh quan trọng nhất đối với hành vi, tác phong của thanh niên nói riêng và nhân dân Việt Nam nói chung. Cùng với các giá trị ấy, đồng hành cùng chặng đường giành lại độc lập dân tộc, tự do trong gần 1 thế kỷ qua của dân tộc là sự ra đời và lớn mạnh không ngừng của Đảng Cộng sản Việt Nam, "đây là đội tiên phong của giai cấp công nhân, đại biểu trung thành cho lợi ích của giai cấp công nhân, của nhân dân lao động, của dân tộc". Đảng với vai trò là người lãnh đạo toàn dân tộc từ những ngày làm cách mạng giải phóng thuộc địa, kháng chiến chống Pháp rồi chống Mỹ, gặt hái những thành tựu kinh tế xã hội quan trọng sau ngày Thống nhất, và để đến hôm nay Việt Nam tự hào sánh vai cùng bạn bè năm châu, bốn bể như một trong những hiện tượng mới của kinh tế thế giới, "Hiện tượng Việt Nam". Trong suốt quá trình đó, Đảng không ngừng giáo dục và rèn lyện cho thanh niên những kiến thức lý luận của chủ nghĩa Macxit - Lêninist và tư tưởng Hồ Chí Minh. Những bài học vô giá ấy từ những ngày còn ngồi trên ghế nhà trường đã là hành trang lý luận phục vụ lâu dài cho quá trình nhận thức giá trị của TNSV. Thanh niên Việt Nam ngày nay và đặc biệt là sinh viên có quyền tự hào và đặt cho mình những mục tiêu lớn hơn, xây dựng cho mình khát vọng xa hơn những thế hệ trước đó cùng hướng tới mục tiêu xây dựng chủ nghĩa xã hội của thế hệ cha anh. Một yếu tố khác vẫn đang có tác động tích cực đến quá trình hình thành và định hướng giá trị của TNSV là gia đình. Gia đình có vai trò tích cực trong giai đoạn hình thành hệ thống giá trị và tiếp tục duy trì sự ảnh hưởng, tác động đó trong quá trình hoàn chỉnh nhận thức giá trị của mỗi TNSV. Đó là cơ sở để tạo ra sức đề kháng cho TNSV Việt Nam trước các biểu hiện tiêu cực, sai trái mà họ gặp phải trong đời sống xã hội. Mặc dù với mỗi người, quá trình học tập, rèn luyện và trưởng thành chịu nhiều sự ảnh hưởng khác từ người thân, thầy cô, bạn bè, các tổ chức chính trị, xã hội, tôn giáo…. Song không thể phủ nhận vai trò của gia đình như là trường học giá trị đầu tiên và bền vững cho TNSV. Đặc biệt là trong giai đoạn hiện nay, nhiều yếu tố tích cực cũng như tiêu cực trong nước lẫn ngoài nước có sức tác động và ảnh hưởng rất lớn đến TNSV nên vai trò của gia đình trong việc định hướng giá trị cho thanh niên là vô cùng quan trọng. - CÁC YẾU TỐ VỪA LÀ THỜI  CƠ VỪA LÀ THÁCH THỨC ĐỐI VỚI TNSV: Với sự phát triển vượt bậc của khoa học kỹ thuật, công nghệ thông tin hiện nay, nếu TNSV sử dụng và khai thác hiệu quả những tiện ích của thành tựu công nghệ thì nó sẽ giúp ích rất nhiều trong quá trình học tập và công tác của mình trên tất cả các lĩnh vực. Tuy nhiên, vẫn còn một bộ phận các bạn trẻ khai thác nó để thỏa mãn sự tò mò, hoặc vì một chút lợi ích bất chính đã lạm dụng các phương tiện kỹ thuật, đi ngược lại thuần phong mỹ tục của dân tộc và vi phạm pháp luật của Nhà nước. Len lỏi trong đó, còn có sự lợi dụng của các thế lực chống phá, những tổ chức, cá nhân phản động nhằm truyền đi những thông tin sai lệch, chống phá nhà nước, đi ngược lại sự phát triển chung của cả dân tộc. Đây là một thách thức mới, đòi hỏi sự bản lĩnh và chín chắn của từng TNSV. Bên cạnh đó, quá trình phát triển và hội nhập đầy đủ của nền kinh tế nước ta vào nền kinh tế thế giới trong những năm gần đây đã kéo theo là sự xâm nhập mạnh mẽ của những hiện tượng văn hóa mới. Đó là một hệ quả tất yếu của quá trình hội nhập làm cho văn hóa của dân tộc ta ngày càng đa dạng và phong phú, phù hợp với Nghị quyết xây dựng nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc của Đảng. Song, một số trong chúng không thật sự phù hợp với văn hóa dân tộc. Các luồng thông tin không chính thống, các trào lưu văn hóa bị biến dạng, các loại văn hóa phẩm không lành mạnh và xu hướng hưởng thụ mới của thanh niên thế giới cũng theo đó dễ dàng tiếp cận, xâm nhập và tác động nhiều mặt đến TNSV Việt Nam. Những yếu tố đó đã đặt sinh viên trước sự lựa chọn để hòa nhập. Thật lúng túng khi ngày nay, nhiều phương tiện thông tin đại chúng hàng ngày truyền đi những định hướng giá trị mang tính đa chiều, cùng một hiện tượng xã hội lại nhận được sự "khen", "chê" khác nhau. Vậy đâu là ranh giới của sự hội nhập, đâu là biểu hiện của nguy cơ hòa tan? Mặt khác, sau Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ X, lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội đã mạnh dạn thực hiện những quyết sách quan trọng của đất nước nhằm trong sạch hóa bộ máy lãnh đạo các cấp, bài trừ tệ quan liêu và chống tham nhũng từ trung ương đến địa phương, do đó các thông tin liên tục trên hệ thống thông tin đại chúng trong nước về 1 bộ phận cán bộ tiêu cực trong bộ máy Nhà nước, về những yếu kém tồn đọng trong quản lý xã hội đã được thông tin rộng rãi cũng phần nào tác động đến nhận thức về giá trị của TNSV. Đặc biệt, là những yếu kém, tồn đọng của hệ thống giáo dục, phương thức đào tạo các bậc học và hiện tượng tiêu cực trong thi cử … Những thông tin này đã đang ảnh hưởng nhất định đến nhận thức của sinh viên, gây mất lòng tin trong một bộ phận TNSV. Cùng với quá trình mở cửa hội nhập và phát triển là việc TNSV phải tự trau dồi và học tập thêm ngoại ngữ nhằm trang bị cho mình đủ kiến thức để trao đổi và hợp tác với nước ngoài đây là một việc cần thiết trong quá trình hội nhập. Tuy nhiên, cũng không thể cảnh giác với hiện tượng một bộ phận sinh viên quá chú trọng đến ngôn ngữ nước ngoài mà xem nhẹ giá trị của ngôn ngữ mẹ đẻ là tiếng Việt. Hệ thống thông tin đại chúng sử dụng ngày càng nhiều những ngôn từ bị pha tạp, cùng với sự thiếu đồng bộ trong việc quản lý Nhà nước về sử dụng ngôn ngữ đang dẫn đến những hành vi xâm hại đến sự trong sáng của tiếng Việt. Một yếu tố khác đang ảnh hưởng trực tiếp đến định hướng giá trị của TNSV hiện nay là sự ra đời hoặc bắt đầu chuyển sang công khai hoạt động của một số tổ chức, đội nhóm có tính chất tôn giáo hoặc các tổ chức thiện nguyện, các cộng đồng được hình thành từ các diễn đàn mạng được các tổ chức tôn giáo, các tổ chức phi chính phủ, các thế lực xấu trong và ngoài nước đỡ đầu. Về mặt pháp lý, Quốc hội hiện đang xem xét thông qua các văn bản quy phạm pháp luật để điều chỉnh các quan hệ xã hội này, nhằm đẩy mạnh sinh hoạt dân chủ lành mạnh trong nhân dân. Song ở khía cạnh định hướng giá trị cho thanh niên, nó gây một sức ép mới cho các tổ chức chính trị - xã hội của thanh thiếu nhi và cả hệ thống chính trị trong việc giúp thanh niên chọn lọc và hình thành các giá trị cho bản thân. Sinh viên ngày nay có điều kiện "xê dịch" tốt hơn. Để phục vụ việc học tập nâng cao trình độ của mình, đa phần sinh viên đến các thành phố lớn và thậm chí sang các nước có trình độ phát triển cao. Sự chênh lệch trong đời sống vật chất - tinh thần ngày càng tăng  giữa các thành phố lớn và các miền nông thôn, cũng như sự chênh lệch giữa Việt Nam và một số nước phát triển khác đã nhanh chóng tạo ra những dao động về nhận thức giá trị nội tại của sinh viên. Những giá trị mới, những mục tiêu mới đã được hình thành. Mà một phần trong số đó đòi hỏi phải được sự tham gia giáo dục và định hướng của gia đình, xã hội nhằm tránh những hiện tượng lệch chuẩn trong sinh viên. 2. NHẬN DIỆN MỘT SỐ BIỂU HIỆN SAI LỆCH VỀ NHẬN THỨC GIÁ TRỊ CỦA THANH NIÊN SINH VIÊN HIỆN NAY: Có thể nói, ngày nay, thanh niên nói chung và sinh viên nói riêng đang trưởng thành trong một vận hội lớn của đất nước, những chuyển mình của ngày hôm nay sẽ đi vào lịch sử dân tộc như một mốc son thời kỳ hiện đại. Sinh viên được đặt trong sự tác động đa chiều của các chuẩn mực giá trị truyền thống thông qua sự giáo dục của gia đình, của Đảng và toàn xã hội cùng với những ảnh hưởng đơn lẻ của các yếu tố mới. Sự trưởng thành của những sinh viên kịp thời nắm bắt thời cơ này là một điều đáng mừng. Thế nhưng, trong đời sống tinh thần của TNSV hiện tại tiềm ẩn những nguy cơ, thách thức, ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến quá trình nhận thức, một bộ phận không nhỏ đã bộc lộ biểu hiện lệch chuẩn ngay từ trong việc hình thành hệ giá trị cho bản thân mình. Ở một chừng mực nhất định, xin nhận diện một số biểu hiện cần lưu ý của một bộ phận thanh niên hiện nay: - Nhận thức chính trị và bản lĩnh chính trị của một bộ phận TNSV có biểu hiện dao động, không vững vàng. Lập trường kiên định "độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội" của ta hiện nay đang khẳng định bằng nhiều thành tựu kinh tế - xã hội - an ninh quốc phòng rực rỡ, được cộng đồng thế giới ủng hộ, xem đó là hình mẫu nhà nước tiên tiến nhưng lại tiếp tục bị các thế lực thù địch xuyên tạc. Bên cạnh đó, vẫn còn một bộ phận sinh viên lười phấn đấu rèn luyện, lập trường tư tưởng không vững vàng, mờ nhạt về lý tưởng, lối sống buông thả chạy theo đồng tiền và những thị hiếu tầm thường, dễ bị lôi kéo vào các tệ nạn xã hội, phổ biến là: lười học, không tham gia rèn luyện, tham gia hoạt động đoàn thể, ăn diện đua đòi, văng tục, thiếu trung thực trong thi cử, cờ bạc, ma túy, mại dâm, … - Nhận thức "trọng vật chất", biểu hiện đặt giá trị vật chất là tiêu chí cao nhất trong đánh giá giá trị của sự vật, hiện tượng của một bộ phận thanh niên. Từ đó có mong muốn được trang bị vật chất, được đánh giá thông qua vật chất đi kèm với thái độ lười lao động của họ (lối sống hưởng thụ); cũng như nảy sinh ra thái độ đánh giá các giá trị cuộc sống dưới giác độ vật chất đơn thuần (lối sống thực dụng). - Nhận thức "sùng ngoại" với biểu hiện chạy theo trào lưu văn hóa của giới trẻ các nước, không phù hợp với nền tảng văn hóa Phương Đông, với những lệch lạc trong ngôn phong pha tạp, trong trang phục, trong sự sao chép rập khuôn nguyên bản các trào lưu thế giới và cả lối sống buông thả. - Thái độ thờ ơ, xem nhẹ những giá trị đạo đức truyền thống của dân tộc như các phép tắc giao tiếp thường ngày, xem nhẹ việc thờ cúng ông bà, tổ tiên, các nghi thức truyền thống của dân tộc bị lãng quên.… - Thực tiễn xã hội, nhận thức của một bộ phận lớn thanh niên khác với nhận thức và định hướng của Đoàn - Hội. Cùng với những cơ hội rất lớn trong việc lựa chọn việc làm, thông tin… của thanh niên dẫn đến nhận thức phân vân về sự cần thiết của Đoàn - Hội trong sự đồng hành với quá trình phát triển của thanh niên. 3. NHIỆM VỤ CỦA TỔ CHỨC ĐOÀN TNCS HỒ CHÍ MINH, HỘI SINH VIÊN VIỆT NAM TRONG VIỆC GIÁO DỤC ĐỊNH HƯỚNG GIÁ TRỊ CHO THANH NIÊN SINH VIÊN: Nhằm khẳng định vai trò của tổ chức Đoàn - Hội trong việc giáo dục, định hướng giá trị cho Thanh niên, Luật Thanh niên năm 2005 đã xác định tại điều 4, điều 32 và 33 như sau: "Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là tổ chức chính trị - xã hội của thanh niên Việt Nam", "đoàn kết, tập hợp thanh niên, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của thanh niên; phát huy vai trò của thanh niên trong xây dựng và bảo vệ tổ quốc Việt Nam Xã hội chủ nghĩa". Sự ra đời của Luật Thanh niên vì thế có một ý nghĩa rất lớn cho sự phát triển của tổ chức Đoàn trong thời gian sắp tới. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng để Đoàn đẩy mạnh hơn nữa những hoạt động giáo dục và định hướng giá trị cho thanh niên. Và ngay trong phần Lời nói đầu của Điều lệ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh cũng đã xác định "Bước vào thời kỳ mới, Đoàn tiếp tục phát huy những truyền thống quý báu của dân tộc và bản chất tốt đẹp của mình, kế tục trung thành, xuất sắc sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh". Đó là trách nhiệm của toàn Đoàn, của từng Đoàn viên cụ thể; người Đoàn viên không chỉ biết học tập, rèn luyện cho riêng mình mà còn phải biết hỗ trợ, giáo dục cho những thanh niên khác cùng tham gia giữ gìn và phát triển những nền tảng giá trị truyền thống, giá trị Xã hội chủ nghĩa của người Việt. Bên cạnh nhà trường, gia đình và các quan hệ xã hội khác, các tổ chức Đoàn - Hội trong giai đoạn hiện nay đang giữ vai trò rất lớn trong việc tham gia giáo dục giá trị cho TNSV. Đa số sinh viên đang theo học tại các thành phố lớn đều sống bên ngoài sự định hướng của gia đình; đồng thời môi trường học tập ở bậc học sau phổ thông hiện nay có nhiều chuyển biến, đòi hỏi sự làm việc chủ động và tích cực của sinh viên, vậy nên điều kiện để nhà trường tiếp cận, hỗ trợ và giáo dục TNSV không còn thường xuyên như trước nữa. Thuận lợi hơn cả là bộ máy cơ sở của tổ chức Đoàn - Hội trong nhà trường. Được sự tạo điều kiện không ngừng của toàn bộ hệ thống chính trị, Đoàn - Hội nhận nhiệm vụ chăm lo và hỗ trợ cho TNSV học tập; thông qua đó giáo dục và định hướng cho thanh niên lý tưởng và mục tiêu sống cao đẹp. Bằng các cuộc vận động, các cao trào hành động cách mạng, các phong trào sinh viên tình nguyện hiện có, Đoàn - Hội SV các cấp đang chịu trách nhiệm lớn trong công tác giáo dục định hướng giá trị cho TNSV ngày nay. 4. NỘI DUNG THAM GIA CỦA TỔ CHỨC ĐOÀN TNCS VÀ HỘI SINH VIÊN VIỆT NAM TRONG VIỆC GIÁO DỤC ĐỊNH HƯỚNG GIÁ TRỊ CHO TNSV: Nếu chỉ dừng lại để nói rằng Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Hội Sinh viên Việt Nam có nhiệm vụ trong việc định hướng giá trị cho thanh niên và sinh viên, thì đó chỉ vẫn là lời nói, vấn đề đâu là lĩnh vực, công việc mà Đoàn - Hội phải trực tiếp tham gia vào và thực hiện nhiệm vụ đó như thế nào. Xin tạm thời xác lập thành 3 nhóm giá trị cần định hướng của Đoàn - Hội cho TNSV hiện nay là: những giá trị về nhận thức chính trị, những giá trị đạo đức - văn hóa truyền thống của dân tộc và những giá trị mới của xã hội hiện đại. - GIÁO DỤC CÁC GIÁ TRỊ VỀ NHẬN THỨC CHÍNH TRỊ: Với Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và Hội Sinh viên Việt Nam, việc thường xuyên tăng cường, đổi mới phương thức giáo dục chính trị, đưa lý luận chính trị vào đời sống, từ đó định hướng nhận thức trong tư tưởng TNSV là mục tiêu trọng tâm. Đây còn là yếu tố quyết định sự tồn tại bền vững các giá trị về nhận thức chính trị của TNSV trong xã hội Xã hội chủ nghĩa. Thời đại ngày nay là thời đại của công nghệ thông tin và truyền thông kỹ thuật số, với tư cách là tổ chức của thanh niên, của sinh viên, Đoàn - Hội đã chủ động mở rộng các kênh thông tin, cùng những phương pháp tuyên truyền sinh động và linh hoạt để giúp đông đảo TNSV hăng say nghiên cứu các môn khoa học Maxist - Leninnist và tư tưởng Hồ Chí Minh. Một số tỉnh, thành Đoàn vừa qua đã sáng tạo, tổ chức thành công các cuộc thi Olympic các môn khoa học Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Có thể nói đây là một mô hình hay, dễ dàng thu hút sự quan tâm của đông đảo thanh niên, đặc biệt là sinh viên. Thông qua các cuộc thi hào hứng, kiến thức lý luận của chủ nghĩa Mác, tư tưởng cách mạng sâu sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh dễ dàng đi vào nhận thức của thanh niên. Mô hình này đã nhanh chóng được nhân rộng đến các cơ sở Đoàn, phong trào học tập và nghiên cứu khoa học Mac - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh nhờ vậy mà càng trở nên sôi nổi. Bên cạnh đó, việc xây dựng thái độ, động cơ học tập, nghiên cứu đúng đắn, học đi đôi với hành, lý thuyết gắn liền với thực tiễn cũng được đầu tư nâng chất. Các CLB Lý luận trẻ duy trì hoạt động ổn định, đang từng bước định hình, đi vào chiều sâu trong nội dung hoạt động. Từ đó phát triển khả năng hùng biện, thuyết trình của TNSV trong các diễn đàn Lý luận. Đoàn còn chủ động mở ra nhiều diễn đàn "Nghe thanh niên nói - nói thanh niên nghe", các buổi báo cáo chuyên đề thời sự trong nước và quốc tế để kịp thời cung cấp các thông tin chính thống, các quan điểm đối nội và đối ngoại của Đảng và Nhà Nước cho sinh viên. Song, trong thời gian tới, Đoàn - Hội cần phải nhanh chóng nắm bắt và xử lý thông tin hơn nữa, chủ động định hướng dư luận, chọn nội dung để hướng dẫn Đoàn viên tham gia phản biện, tranh luận kịp thời. Làm sao để TNSV không chỉ đủ sức đề kháng mà còn dần dần có khả năng bảo vệ được bạn bè mình trước những luận điệu xuyên tạc, sai sự thật, trái với chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà Nước từ các thế lực chống phá. Ngoài ra, Đoàn cần đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền giáo dục các giá trị thượng tôn pháp luật cho TNSV. Đoàn - Hội với nhiệm vụ chính trị của mình, cần thiết phải tổ chức nhiều giải pháp hiệu quả nhằm đưa các Nghị quyết, chủ trương, định hướng, chính sách của các cấp bộ Đảng, pháp luật của Nhà nước đi vào trong thực tiễn đời sống từng bạn TNSV. Việc tuyên truyền không dừng lại ở chỗ biết luật mà còn đòi hỏi phải biết ứng dụng luật vào thực tế cuộc sống, biết dùng luật để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bản thân, "sống và làm việc theo pháp luật". Đoàn cần mạnh dạn nhận lấy trách nhiệm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của TNSV, kể cả những thanh niên hư hỏng, chậm tiến, vi phạm pháp luật có hoàn cảnh khó khăn trong quá trình bị truy cứu trách nhiệm pháp lý về những hành vi của mình. Đó là cách tiếp cận đầu tiên để tham gia cùng xã hội khôi phục, định hướng lại những giá trị tốt đẹp cho thanh niên chậm tiến; đó cũng là góp phần của Đoàn tạo nên công bằng xã hội trong hoạt động tư pháp hiện nay. Đoàn - Hội cũng thường xuyên tìm kiếm và áp dụng những giải pháp hữu ích từ cơ sở vào phong trào chung trên cả nước. Công tác giáo dục định hướng các giá trị nhận thức chính trị cho TNSV cần được tổ chức liên tục và thường xuyên; và phải đánh giá qua các giai đoạn cụ thể để giúp TNSV xây dựng mục tiêu, lý tưởng Xã hội chủ nghĩa trong giai đoạn mới. Với những bước đi tuy hơi chậm nhưng sẽ rất chắc này, chúng ta hoàn toàn có thể tin tưởng vào một tương lai với sự khẳng định sâu sắc những giá trị tốt đẹp riêng biệt của Thanh niên Việt Nam với bạn bè quốc tế. - GIÁO DỤC CÁC GIÁ TRỊ TRUYỀN THỐNG - VĂN HÓA DÂN TỘC: Giáo dục các giá trị truyền thống - văn hóa dân tộc là một việc đòi hỏi phải có sự dụng tâm, kiên trì và phối hợp chặt chẽ cùng với các tổ chức, ban ngành và toàn xã hội. Dĩ nhiên, việc giáo dục phải được thực hiện thường xuyên và kiên trì, nhưng cũng cần có những phương pháp tuyên truyền thật sự phù hợp để những câu chuyện lịch sử, những vấn đề văn hóa thật sự bước vào tâm tưởng của TNSV. Lịch sử là câu chuyện của cha ông để lại, là dáng hình hôm qua của đất nước; còn văn hóa là những tinh túy của dân tộc, những tinh hoa, những bản sắc đã thấm đượm trong tâm hồn người Việt, cho nên, đó là những giá trị gần gũi, và vì quá gần gũi nên đôi lúc người Việt trẻ đã không nhận ra, hoặc không đủ chín chắn để nhận ra và trân trọng. Nhiệm vụ của Đoàn - Hội là làm sao để khơi gợi những giá trị ấy sống và tồn tại trong trái tim TNSV Việt Nam. Công tác này nằm trong sự tác động đa chiều của các nền văn hóa thế giới trong thời kỳ bắt đầu hội nhập đầy đủ hiện nay càng khó khăn hơn. Xác định nội dung cho công tác giáo dục các giá trị truyền thống - văn hóa dân tộc tức là xác định giá trị nào là bất biến, giá trị nào vẫn còn phù hợp với thực tiễn xã hội. Trước tiên, Đoàn cần xác lập mình là người bạn thanh niên, phát động cùng thanh niên học sử. Phải "cùng học" bởi nếu vẫn đặt Đoàn ở tâm thế người "đi dạy" truyền thống, dạy lịch sử cho thanh niên hiện nay, e rằng không còn phù hợp nữa. Khả năng tiếp cận của TNSV với kho tàng kiến thức dân tộc đang được mở rộng. Về cùng một vấn đề lịch sử, nhưng trong cách hiểu, cách đánh giá cũng có sự khác nhau. Đoàn không chỉ dừng lại ở việc giúp thanh niên hiểu và yêu lịch sử dân tộc, cán bộ Đoàn làm công tác giáo dục phải có đủ trình độ để định hướng và phản biện khoa học với những quan điểm mới, không chính thống về lịch sử đang hình thành và lan rộng. Thứ hai, với những giá trị đạo đức truyền thống của người Việt, Đoàn vẫn tiếp tục là người định hướng, chọn lọc và nêu cao các giá trị phẩm chất tốt đẹp để giúp Đoàn viên, thanh niên tự rèn luyện mình, đặt ra mục tiêu để tự mình phấn đấu. Cuộc vận động rèn luyện 8 phẩm chất của người Đoàn viên, với ý nghĩa đó, vẫn được duy trì và hưởng ứng từ đông đảo Đoàn viên, sinh viên; coi "Yêu nước - Kính thầy - Thương người - Hiếu thảo - Trung thực - Tiết kiệm - Hiếu học - Kỷ luật" như những thước đo của giá trị đạo đức hiện đại của thanh niên. Thứ ba, qua hàng loạt phong trào hành động cách mạng của mình, Đoàn không ngừng tìm kiếm, giới thiệu và nhân rộng những gương mặt thanh niên sống đẹp tiêu biểu. Rất nhiều những hình ảnh đời thường, chân thật về sự  vươn lên không ngừng, về cách lựa chọn một cuộc sống thật ý nghĩa của các bạn trẻ đã được Đoàn chọn và giới thiệu đến đông đảo TNSV. Phương pháp này là hình thức sinh động nhất và ấn tượng nhất để định hướng cho thanh niên chân giá trị đạo đức đích thực trong xã hội hiện đại. Từ đó xây dựng những mục tiêu phấn đấu ngắn hạn, trung hạn mới cho bản thân, góp phần vào sự phát triển chung cho cả dân tộc. Đoàn - Hội, trong quá trình tổ chức hoạt động tuyên truyền và giáo dục, cũng cần lắm việc chỉ rõ cho TNSV làm thế nào để hội nhập nhưng vẫn giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. Hội nhập nhưng không hòa tan. Vậy thì cái gì không hòa tan, cái gì sẽ hội nhập? Tư duy của sự gia trưởng, quan cách, rề rà rõ ràng đã lỗi thời; tác phong lao động chậm chạp, an phận rõ ràng đã không còn đáp ứng được với sự phát triển của xã hội hiện đại. Đó là cái phải bỏ, quyết liệt bỏ để hội nhập. Đoàn mạnh dạn tham gia phê phán và làm thay đổi những biểu hiện đó. Nhưng song song với quá trình "sàn" không phải là quá trình "nhập" một cách máy móc. Nhiều hiện tượng sai lệch giá trị như đã nêu, cho thấy một bộ phận TNSV thiếu định hướng, lúng túng trong việc tiếp thu cái mới. Đây là điều Đoàn - Hội cần chỉ ra, giúp TNSV kịp thời nhìn nhận lại, đánh giá lại và chấn chỉnh bản thân mình. Vậy nên, công tác giáo dục, định hướng giá trị truyền thống - văn hóa dân tộc cho TNSV không phải là vấn đề đơn giản, dễ trả lời cho mỗi cá nhân, nhưng nó có ý nghĩa quyết định cho sự trưởng thành của nhiều thế hệ người Việt trong con đường đi lên của cả dân tộc. - GIÁO DỤC CÁC GIÁ TRỊ MỚI: Như là một quy luật tất yếu của lịch sử, hệ chuẩn mực và các giá trị xã hội cũng có tính ổn định tương đối. Các giá trị về nhận thức chính trị, các giá trị truyền thống - văn hóa của dân tộc đóng vai trò nền tảng và đang chuyển mình dần ở mức độ tương đối theo sự phát triển, thay đổi của xã hội, của thế giới. Một số giá trị chỉ mang tính lịch sử, không còn là nền tảng, chuẩn mực chung của xã hội đã dần được thay thế; cùng với nó là sự hình thành và phát triển của những chuẩn mực mới. Nhiệm vụ của Đoàn - Hội trong việc hỗ trợ, cùng thanh niên định hình, xác lập những giá trị mới và xu hướng phát triển của nó là đặc biệt quan trọng. Trước hết, cần khẳng định cho thanh niên những giá trị mới trong học tập. Động cơ học tập và phương pháp học tập vẫn luôn được nhắc đến như một trách nhiệm tự thân của sinh viên. Song cần nhìn thấy rằng vai trò của Đoàn - Hội trong việc định hướng và xây dựng các giá trị này rất cần thiết. Việc học ngày nay không còn mang tính thụ động theo niên chế, đến hạn lại lên; phương pháp giảng giải - ghi chép truyền thống đang trở nên lạc hậu. Việc học đòi hỏi nhiều hơn tính sáng tạo trong phương pháp tiếp cận và chủ động, mạnh dạn trong áp dụng thực tiễn, đây được xem như hình mẫu mới trong giá trị học tập của sinh viên. Đoàn - Hội trong phạm vi nhiệm vụ của tổ chức mình, cần hỗ trợ sinh viên hình thành phương pháp tự học, tự nghiên cứu để khẳng định các giá trị tự học, những cách thức làm việc trong một tập thể. Hơn nữa, cùng với những hoạt động đa dạng của mình, Đoàn - Hội cũng đã tạo ra môi trường với nhiều điều kiện giúp những TNSV học kém, thiếu ý thức được hỗ trợ phát triển và trưởng thành. Điển hình như hiện nay chúng ta đang hưởng ứng mạnh mẽ cuộc vận động "Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục", rõ ràng, thông qua cuộc vận động này, hiệu quả đạt được sẽ là ý thức của sinh viên trong mỗi kỳ thi, là giá trị thực của tri thức sẽ được tôn vinh, đánh giá thật sự và toàn diện; đây là một việc làm đáng được ghi nhận. Mục tiêu sau những cuộc vận động này, sinh viên không những hăng say học tập, nghiên cứu khoa học mà còn là người tiên phong ứng dụng những nghiên cứu, áp dụng những kiến thức đã học vào thực tiễn. Kế đến là những giá trị mới hướng đến sự phát triển của cộng đồng. Đoàn cần tăng cường hơn nữa các hoạt động phong trào mang tính tình nguyện gắn liền với năng lực chuyên môn đang được đào tạo của sinh viên. Kiến thức được đào tạo trong nhà trường là hành trang quý giá cho mỗi người. Nhưng hành trang ấy không chỉ là của riêng mỗi người. Nó được vun đắp từ kết quả chăm lo của toàn xã hội, và vì thế cần giúp sinh viên hiểu được trách nhiệm của mình trong sự phát triển chung của cộng đồng, của toàn xã hội. Nhưng hoạt động tình nguyện thuần túy chưa đủ, cần phân biệt phong trào tình nguyện của Đoàn - Hội với các hoạt động thiện nguyện của các lực lượng khác, các hoạt động tình nguyện tự phát khác của thanh niên. Phong trào sinh viên tình nguyện của Đoàn - Hội những năm gần đây đã đi vào thực chất nhu cầu bức thiết của xã hội. Thanh niên công nhân các khu chế xuất cần biết ngoại ngữ để giao tiếp hằng ngày với giới chủ, các bạn sau cai cần được học nghề kỹ thuật thông thường để mưu sinh, trẻ lang thang cơ nhỡ cần nắm rõ các quyền của mình để tránh bị xâm hại…Tất cả đều cần sự giúp sức của sinh viên, bằng nhiệt tình và chuyên môn cụ thể thông qua sự động viên và phát huy của tổ chức Đoàn - Hội. Bên cạnh đó, Đoàn - Hội cần trực tiếp tham gia vào công tác định hướng các giá trị trong lựa chọn nghề, hướng nghiệp cho sinh viên sau khi ra trường. Xây dựng hình mẫu thanh niên sinh viên tham gia phát triển địa phương, xung phong đến các vùng miền xa xôi của tổ quốc để rèn luyện và cống hiến, tiên phong đi đầu chọn việc giúp ích cho xã hội. Việc lựa chọn ngành nghề sẽ được đặt trên các thang bậc giá trị tốt đẹp chứ không chỉ phụ thuộc vào yếu tố thu nhập sau tốt nghiệp. Điều đó không chỉ đòi hỏi sự giáo dục, động viên của Đoàn, mà cả hệ thống chính trị cần có giải pháp đồng bộ. Xây dựng môi trường công tác tốt và vun đắp niềm tin cho những con người mới xã hội chủ nghĩa đầy nhiệt huyết và trách nhiệm ấy. Với những loại hình văn hóa mới đang xâm nhập vào giới trẻ, đặc biệt là sinh viên hiện nay, Đoàn - Hội cần chủ động tham gia định hướng với những giải pháp phù hợp. Nhìn chung, quá trình toàn cầu hóa đã mang các dân tộc trên thế giới đến gần nhau hơn. Cuối thế kỷ 20, con người đến gần nhau với tốc độ nhanh hơn bao giờ hết nhờ vào cuộc cách mạng của công nghệ thông tin và thiết bị kỹ thuật số. Việc định hướng giá trị thẩm mỹ và thưởng thức nghệ thuật cho TNSV rất cần có giải pháp phù hợp và hết sức tỉnh táo. Ranh giới giữa việc "tiếp thu văn hóa" và "hòa tan văn hóa" là rất mong manh. Thông qua hoạt động của mình, các cấp bộ Đoàn - Hội cần luôn lưu ý đến yếu tố định hướng và giáo dục. Thiếu hai yếu tố này, hoạt động đó chỉ mang ý nghĩa giải trí đơn thuần. Mà hiện tượng này, một số cơ sở Đoàn - Hội trong thời gian qua đã mắc phải. Đoàn - Hội với tư cách là tổ chức của thanh niên, cần thông qua các kênh thông tin của mình, chỉ rõ cho TNSV những giá trị thẩm mỹ mới, phù hợp với các giá trị truyền thống của dân tộc; kịp thời phê phán, lên án những sai lệch của các cá nhân, tổ chức khác trong quá trình du nhập văn hóa thế giới. Và thông qua từng phong trào của mình, Đoàn - Hội phải luôn chú ý đến việc tìm kiếm những gương điển hình mới, tiêu biểu trong nhiều lĩnh vực hoặc có thành tích đáng trân trọng trong việc vượt qua những hoàn cảnh khó khăn… để tuyên dương, nhân rộng gương tốt. Nhiều giải thưởng được Đoàn - Hội khởi xướng như "Sinh viên 3 tốt", "Sao tháng giêng", "Công dân trẻ", "Gương mặt trẻ",… nhiều gương điển hình từ đó đã trở thành mẫu hình cho sự phấn đấu của thanh niên. Cũng từ đó, nhiều giá trị mới trong cuộc sống hiện đại được hình thành và dễ dàng thẩm thấu đến TNSV. Ngoài ra, Đoàn - Hội cũng có thể tự mình kiến nghị, đề xuất với các cơ quan chức năng để tạo ra sự thống nhất, đồng bộ trong hoạt động của các cơ quan thông tin đại chúng nhằm tuyên truyền, giáo dục TNSV. Cần có sự lựa chọn nội dung phát sóng, nội dung tuyên truyền phải phù hợp với chủ trương, quan điểm của Đảng - Nhà nước. Tránh những hiện tượng cố tình xoáy sâu vào các điểm nóng, nhạy cảm của các vấn đề xã hội liên quan trực tiếp đến đối tượng sinh viên gây ra những bất ổn không đáng có, ảnh hưởng đến quá trình nhận thức và định hướng giá trị trong sinh viên. Đoàn - Hội cũng cần tham mưu kịp thời, thường xuyên cho hệ thống chính trị chăm lo tốt hơn cho thanh niên; phối hợp với các đoàn thể khác làm công tác TNSV. Hội nhập rõ ràng là một cơ hội mở của đất nước và cũng là cơ hội mở cho mỗi cá nhân trong cuộc chạy đua đến thành công. Đoàn - Hội không thể biến “thành công” trở thành món quà tặng cho tất cả các TNSV, vì đó là điều không tưởng. Nhưng Đoàn - Hội lại có thể cung cấp những "chiếc vé" trên chuyến tàu đi đến thành công cho TNSV. Để nhận được những chiếc vé lên con tàu đó, mỗi TNSV cần tự trang bị cho mình một hệ thống giá trị chuẩn mực vừa phù hợp với các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc vừa thích ứng được với các biến đổi mạnh mẽ của thế giới. Như vậy, chúng ta mới góp sức tốt nhất cho việc đưa dân tộc mình đi ra biển lớn. NGUYỄN TRUNG HIẾU - LÊ DUY TƯỜNG - LƯU PHƯỚC DUY PHƯƠNG </body> </html>

BÌNH LUẬN

BÀI VIẾT LIÊN QUAN

CÂU CHUYỆN ĐẸP

MẠNG XÃ HỘI

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM

TIÊU ĐIỂM

CHUYÊN MỤC