MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP NẮM BẮT DƯ LUẬN XÃ HỘI.

Quý 4-2005

<html> <head> <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=windows-1252"> <title>MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP NẮM BẮT DƯ LU</title> <style>  </style> </head> <body> MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP NẮM BẮT DƯ LUẬN XÃ HỘI              NGUYỄN MINH NHỰT UVTV, Trưởng Ban Tư tưởng văn hóa Thành Đoàn Dư luận xã hội là một trong những hiện tượng tinh thần xã hội từ lâu được các nhà tâm lý học, xã hội học và các nhà chính trị rất quan tâm. Dư luận xã hội là tập hợp các luồng ý kiến cá nhân trước các vấn đề, sự kiện, hiện tượng có tính thời sự. Khái niệm "luồng ý kiến" có những nội hàm đáng lưu ý: Mỗi luồng ý kiến là một tập hợp các ý kiến giống nhau. Dư luận xã hội có thể bao gồm nhiều luồng ý kiến khác nhau, thậm chí đối lập nhau. Luồng ý kiến có thể rộng (tuyệt đại đa số, đa số, nhiều ý kiến) hoặc hẹp (một số ý kiến).            Dư luận xã hội hoàn toàn không giống với tin đồn. Tin đồn cũng là một hiện tượng tâm lý xã hội nhưng không phải là sản phẩm tư duy phán xét của cá nhân mang nó. Tin đồn là dạng thông tin không chính thức, thường là bịa đặt (phao tin, đồn nhảm) được loan truyền từ người này sang người khác. Trong quá trình loan truyền, luôn có sự thêm thắt, thêu dệt, cường điệu hơn. Tin đồn lan càng xa, nội dung của nó càng khác nội dung ban đầu. Dư luận xã hội thì ngược lại, là sản phẩm tư duy phán xét của cá nhân mang nó. Dư luận xã hội thể hiện quan điểm, thái độ của cá nhân mang nó trước các hiện tượng, sự kiện, vấn đề mà cá nhân đó quan tâm. Dư luận xã hội lúc đầu có thể có nhiều luồng ý kiến khác nhau nhưng khi lan càng rộng, càng có xu hướng thống nhất về nội dung phán xét, hoặc tựu trung thành một vài luồng cơ bản. Tin đồn có thể làm nảy sinh dư luận xã hội nếu từ các cơ sở của tin đồn người ta đưa ra những phán xét, những đánh giá bày tỏ thái độ của mình.             Dư luận xã hội có thể đúng ít, đúng nhiều nhưng dù có đúng đến mấy thì dư luận xã hội vẫn có những hạn chế, không nên tuyệt đối hóa khả năng nhận thức của dư luận xã hội. Ngược lại, dù có sai đến mấy, trong dư luận xã hội cũng có những hạt nhân hợp lý, không thể coi thường. Hay nói cách khác, chân lý của dư luận xã hội không phụ thuộc vào tính chất phổ biến của nó.            Dư luận xã hội có 06 chức năng cơ bản: chức năng đánh giá; điều tiết các mối quan hệ xã hội; giáo dục; giám sát; tư vấn, phản biện và giải tỏa tâm lý xã hội.           Để nắm bắt, nghiên cứu dư luận xã hội, người ta có thể sử dụng nhiều phương pháp khác nhau. Xin giới thiệu một số phương pháp cơ bản để các Cấp bộ đoàn tham khảo và vận dụng phù hợp tùy theo điều kiện của từng địa phương, đơn vị.            Nắm bắt dư luận xã hội thông qua phản ánh của hệ thống mạng lưới cộng tác viên: thành lập mạng lưới cộng tác viên đảm bảo tính đại diện về độ tuổi, nghề nghiệp, trình độ, giới tính,… và đảm bảo các tiêu chuẩn như có ý thức chính trị, trung thực; có giao tiếp rộng rãi và có uy tín với quần chúng; có khả năng tổng hợp ý kiến của quần chúng. Sản phẩm của phương pháp nắm bắt dư luận xã hội qua mạng lưới cộng tác viên là báo cáo nhanh về dư luận xã hội. Trong báo cáo nhanh (thường là hằng tuần), điều quan trọng là phải phản ánh đầy đủ các luồng ý kiến khác nhau, dư luận của đa số cũng như thiểu số. Tập trung làm rõ khía cạnh định lượng của thông tin thông qua các phạm trù "tuyệt đại đa số", "đa số", "số đông", "một bộ phận", "một số người", "có người"; đồng thời làm rõ chủ thể của luồng dư luận: đó là dư luận của thanh niên nông thôn? thanh niên nhập cư? thanh niên trí thức? sinh viên, học sinh?... Các phương pháp nắm bắt dư luận xã hội thông thường của cộng tác viên là quan sát và phỏng vấn.             Phương pháp phân tích nội dung: thường được sử dụng để thu thập dư luận xã hội từ báo chí, đơn, thư khiếu tố,…(gọi chung là tài liệu). Những nét cơ bản của phương pháp này có thể được trình bày như sau: trên cơ sở các vấn đề mà tài liệu đề cập đến, hình thành những phạm trù nhất định mà chúng ta quan tâm. Sau đó tiến hành một công việc giống như kiểm phiếu bầu cử. Mỗi đơn vị tài liệu (bức thư, số báo,…) được xem như một phiếu. Tiếp theo, đếm xem mỗi phạm trù được bao nhiêu "phiếu" đề cập đến. Trên cơ sở tần suất được đề cập, chúng ta rút ra kết luận phạm trù nào được đề cập nhiều nhất, phạm trù nào được đề cập ít nhất…           Phương pháp thăm dò dư luận xã hội theo phiếu: Đây là phương pháp chủ yếu mà các trung tâm, viện nghiên cứu dư luận xã hội thường sử dụng. Các công việc chính của một cuộc thăm dò dư luận xã hội theo phiếu là:             - Xác định chủ đề, mục đích nghiên cứu;             - Xây dựng phiếu câu hỏi;             - Chọn mẫu thăm dò;             - Triển khai cuộc điều tra;             - Xử lý các cứ liệu thu được;             - Viết báo cáo.            Kết quả của việc nghiên cứu dư luận xã hội được sử dụng trong quá trình lãnh đạo và quản lý xã hội: Sử dụng các cứ liệu điều tra, nắm bắt dư luận xã hội phục vụ quá trình ra quyết định của các cơ quan lãnh đạo, quản lý. Sử dụng các kết quả nghiên cứu, điều tra, nắm bắt dư luận xã hội để nâng cao hiệu quả của công tác tuyên truyền. Sử dụng các kết quả điều tra, nắm bắt dư luận xã hội để tập hợp trí tuệ, phát huy sáng kiến của các tầng lớp nhân dân. Sử dụng dư luận xã hội để gây sức ép chống tệ tham nhũng, quan liêu, tắc trách trong hệ thống chính trị. Sử dụng dư luận xã hội để giáo dục luân thường, đạo lý trong xã hội. Sử dụng các kết quả nghiên cứu dư luận xã hội để giải quyết các điểm nóng.             Nghiên cứu, nắm bắt, phân tích, dự báo, sử dụng và định hướng dư luận xã hội là một mắt xích quan trọng trong quá trình lãnh đạo và quản lý xã hội vì dư luận xã hội thể hiện suy nghĩ, tình cảm và ý chí của nhân dân, các lực luợng quần chúng, xã hội. Nắm được dư luận xã hội là nắm được lòng dân, nắm được động thái xã hội, giúp cho các quyết định của các cơ quan lãnh đạo sát dân, gần thực tiễn.     </body> </html>

BÌNH LUẬN

BÀI VIẾT LIÊN QUAN

CÂU CHUYỆN ĐẸP

MẠNG XÃ HỘI

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM

TIÊU ĐIỂM

CHUYÊN MỤC