Người chuyên 'xử lý ngôn ngữ tự nhiên' trong tin học

<html> <head> <meta http-equiv="Content-Language" content="en-us"> <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=windows-1252"> <title>Ng&#432;&#7901;i chuyên</title> </head> <body> <p class="pTitle" align="center"><b><font face="Arial" size="2" color="#0000FF"> Ng&#432;&#7901;i chuyên 'x&#7917; lý ngôn ng&#7919; t&#7921; nhiên' trong tin h&#7885;c</font></b></p> <p class="pHead" align="justify"><font face="Arial" size="2">“Tôi &#273;ã làm &#7913;ng d&#7909;ng x&#7917; lý ngôn ng&#7919; t&#7921; nhiên cho nhi&#7873;u th&#7913; ti&#7871;ng nh&#432; Nh&#7853;t, Hàn Qu&#7889;c, Ar&#7853;p, Trung Qu&#7889;c. V&#7873; n&#432;&#7899;c l&#7847;n này c&#361;ng vì mu&#7889;n nghiên c&#7913;u &#7913;ng d&#7909;ng cho ngôn ng&#7919; n&#432;&#7899;c mình”,&nbsp;TS Ph&#7841;m B&#7843;o S&#417;n tâm s&#7921;.</font></p> <table style="border-collapse: separate" align="center" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" width="40" id="table1"> <tr> <td> <p align="justify"> <img border="0" src="nguoi%20chuyen%20xu%20ly.bmp" width="400" height="300"></td> </tr> <tr> <td class="tLegend"> <p align="center"><i><font face="Arial" size="2" color="#808080">Ph&#7841;m B&#7843;o S&#417;n</font></i></td> </tr> </table> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">Là m&#7897;t trong 10 g&#432;&#417;ng m&#7863;t thanh niên xu&#7845;t s&#7855;c trong l&#297;nh v&#7921;c công ngh&#7879; thông tin &#273;&#7841;t gi&#7843;i Qu&#7843; C&#7847;u Vàng 2007 do T.&#431; &#272;oàn TNCS H&#7891; Chí Minh và B&#7897; KHCN t&#7893; ch&#7913;c t&#7915;ng có hai b&#7857;ng sáng ch&#7871; công ngh&#7879; thông tin, Ti&#7871;n s&#297; tr&#7867; Ph&#7841;m B&#7843;o S&#417;n có mong mu&#7889;n gi&#7843;n d&#7883; là có m&#7897;t công trình khoa h&#7885;c b&#7857;ng ti&#7871;ng Vi&#7879;t và truy&#7873;n cho nh&#7919;ng sinh viên Vi&#7879;t ng&#7885;n l&#7917;a khám phá, sáng t&#7841;o t&#7915; nh&#7919;ng ki&#7871;n th&#7913;c mình &#273;&#432;&#7907;c h&#7885;c và nghiên c&#7913;u v&#7873; tin h&#7885;c n&#417;i &#273;&#7845;t b&#7841;n. </font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">&#272;ó c&#361;ng là lý do anh tr&#7903; v&#7873; làm gi&#7843;ng viên t&#7841;i tr&#432;&#7901;ng &#272;H Công ngh&#7879; sau 10 n&#259;m h&#7885;c t&#7853;p và nghiên c&#7913;u t&#7841;i tr&#432;&#7901;ng &#272;&#7841;i h&#7885;c T&#7893;ng h&#7907;p New South Wales (Úc).</font></p> <p class="pSubTitle" align="justify"><b> <font face="Arial" size="2" color="#008000">Thành qu&#7843; c&#7911;a 10 n&#259;m &#273;am mê </font> </b></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">&#272;am mê ngôn ng&#7919; tin h&#7885;c t&#7915; khi còn là h&#7885;c sinh ph&#7893; thông, su&#7889;t 10 n&#259;m h&#7885;c t&#7853;p và nghiên c&#7913;u t&#7841;i Úc, Ph&#7841;m B&#7843;o S&#417;n d&#7891;n toàn b&#7897; th&#7901;i gian và tâm huy&#7871;t &#273;&#7875; nghiên c&#7913;u v&#7873; X&#7917; lý ngôn ng&#7919; t&#7921; nhiên trong tin h&#7885;c. </font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">Tài n&#259;ng và công s&#7913;c c&#7911;a S&#417;n v&#7899;i thành qu&#7843; c&#7911;a 10 n&#259;m là 2 b&#7857;ng phát minh sáng ch&#7871; công ngh&#7879; thông tin n&#259;m 2006 và b&#7843;o v&#7879; xu&#7845;t s&#7855;c lu&#7853;n án Ti&#7871;n s&#297; n&#259;m 2007. “Tôi có duyên trong nghiên c&#7913;u v&#7845;n &#273;&#7873; này”.</font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">Làm th&#7871; nào &#273;&#7875; bi&#7871;t &#273;&#432;&#7907;c các thông tin v&#7873; tác gi&#7843; c&#7911;a m&#7897;t email? Câu tr&#7843; l&#7901;i s&#7869; &#273;&#432;&#7907;c tìm th&#7845;y trong sáng ch&#7871;: “X&#7917; lý ngôn ng&#7919; email và thu&#7897;c tính ng&#432;&#7901;i vi&#7871;t” và “X&#7917; lý ngôn ng&#7919; v&#259;n b&#7843;n” mà anh S&#417;n và các b&#7841;n trong Công ty Appen (Công ty công ngh&#7879; ngôn ng&#7919; c&#7911;a Úc) &#273;ã dày công nghiên c&#7913;u. </font></p> <table style="border-collapse: separate" align="left" bgcolor="#D5F1FF" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" width="254" id="table2"> <tr> <td> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">Ngôn ng&#7919; t&#7921; nhiên chính là ngôn ng&#7919; chúng ta v&#7851;n dùng. Nó có th&#7875; &#273;&#432;&#7907;c l&#432;u tr&#7919; trên máy tính d&#432;&#7899;i d&#7841;ng v&#259;n b&#7843;n (email, blog, news...), hay ghi âm l&#7841;i gi&#7885;ng nói. </font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">Nghiên c&#7913;u “X&#7917; lý ngôn ng&#7919; t&#7921; nhiên” nh&#7857;m m&#7909;c &#273;ích &#273;&#7875; máy tính có th&#7875; t&#7921; x&#7917; lý &#273;&#432;&#7907;c ngôn ng&#7919; t&#7921; nhiên, hi&#7875;u &#273;&#432;&#7907;c ngôn ng&#7919; t&#7921; nhiên…</font></td> </tr> </table> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">“Theo sáng ch&#7871; này, b&#7841;n có th&#7875; xác &#273;&#7883;nh tên tu&#7893;i, tính cách, s&#7903; thích, và nh&#7919;ng thu&#7897;c tính khác c&#7911;a ng&#432;&#7901;i g&#7917;i email ch&#7881; qua cách vi&#7871;t c&#7911;a h&#7885; nh&#7901; vi&#7879;c khai thác ho&#7841;t &#273;&#7897;ng tìm ki&#7871;m thông minh c&#7911;a máy tính”, anh S&#417;n chia s&#7867;. </font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">Anh &#273;ã m&#7845;t 1 n&#259;m &#273;&#7875; nghiên c&#7913;u email c&#7911;a h&#417;n 100 ng&#432;&#7901;i &#7903; các n&#432;&#7899;c s&#7917; d&#7909;ng ngôn ng&#7919; ti&#7871;ng Anh và ti&#7871;ng &#7842; r&#7853;p, m&#7895;i ng&#432;&#7901;i 10 email, t&#7915; &#273;ó g&#7917;i nh&#7919;ng câu h&#7887;i tâm lý h&#7885;c, phân tích thói quen, tính cách, s&#7903; thích, &#273;&#7863;c &#273;i&#7875;m chung nh&#7845;t c&#7911;a ng&#432;&#7901;i vi&#7871;t.</font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">Còn &#273;&#7889;i v&#7899;i v&#259;n b&#7843;n, có th&#7875; xác &#273;&#7883;nh &#273;&#432;&#7907;c &#273;o&#7841;n nào ng&#432;&#7901;i g&#7917;i email vi&#7871;t &#273;o&#7841;n nào c&#7911;a ng&#432;&#7901;i khác. “Sáng ch&#7871; này s&#7869; &#273;&#432;&#7907;c áp d&#7909;ng v&#7899;i m&#7909;c &#273;ích an ninh nh&#432;: tìm ch&#7911; nhân c&#7911;a th&#432; l&#7841;c danh, th&#432; kh&#7911;ng b&#7889;, chat, blog,... và hi&#7879;n t&#7841;i Cty Appen &#273;ã tri&#7875;n khai &#7913;ng d&#7909;ng nó”, anh S&#417;n cho bi&#7871;t. </font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">Cùng v&#7899;i thành công trong nh&#7919;ng sáng ch&#7871;, anh S&#417;n &#273;ã b&#7843;o v&#7879; xu&#7845;t s&#7855;c lu&#7853;n án ti&#7871;n s&#297; Lu&#7853;n v&#259;n nghiên c&#7913;u c&#7911;a anh là: “Incremental Knowledge Acquisition for Natural Language Processing” (“Thu th&#7853;p tri th&#7913;c t&#7915;ng b&#432;&#7899;c cho x&#7917; lý ngôn ng&#7919; t&#7921; nhiên”) sau 3,5 n&#259;m nghiên c&#7913;u. </font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">&#272;&#7873; tài c&#7911;a anh S&#417;n &#273;&#7873; c&#7853;p t&#7899;i m&#7897;t v&#7845;n khó và không m&#7899;i nh&#432;ng &#273;&#432;&#7907;c &#273;ánh giá cao b&#7903;i &#273;ã &#273;&#432;a ra &#273;&#432;&#7907;c nh&#7919;ng gi&#7843;i pháp. “L&#7853;p trình h&#7879; th&#7889;ng lu&#7853;t &#273;&#7875; máy tính t&#7921; h&#7887;i ng&#432;&#7901;i s&#7917; d&#7909;ng khi &#273;&#7863;t l&#7879;nh x&#7917; lý, qua &#273;ó &#273;&#432;a trí th&#7913;c c&#7911;a ng&#432;&#7901;i s&#7917; d&#7909;ng máy tính vào trong máy, &#273;&#7875; máy tính có th&#7875; t&#7921; &#273;ánh giá &#273;&#432;&#7907;c v&#7845;n &#273;&#7873; nào t&#7889;t hay x&#7845;u...”, anh S&#417;n chia s&#7867;. </font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">“Mu&#7889;n kh&#7843;o sát th&#7883; tr&#432;&#7901;ng, b&#7841;n có th&#7875; &#273;&#7863;t l&#7879;nh, máy tính s&#7869; t&#7921; kh&#7843;o sát trên các trang web và &#273;&#432;a ra k&#7871;t qu&#7843;. Ví d&#7909;, mu&#7889;n tìm tên s&#7843;n ph&#7849;m c&#7911;a Cty trên các web, máy tính s&#7869; t&#7921; &#273;&#7897;ng search khi &#273;&#432;&#7907;c nh&#7853;n l&#7879;nh và &#273;&#432;a ra k&#7871;t qu&#7843; th&#7889;ng kê chính xác t&#7915; các trang web”, anh S&#417;n nói v&#7873; &#7913;ng d&#7909;ng c&#7911;a &#273;&#7873; tài này.</font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">B&#7843;o v&#7879; thành công lu&#7853;n án Ti&#7871;n s&#297;, Ph&#7841;m B&#7843;o S&#417;n là ng&#432;&#7901;i duy nh&#7845;t c&#7911;a Khoa h&#7885;c máy tính tr&#432;&#7901;ng &#272;H New South &#273;&#7841;t Huy ch&#432;&#417;ng c&#7911;a tr&#432;&#7901;ng dành cho sinh viên t&#7889;t nghi&#7879;p xu&#7845;t s&#7855;c n&#259;m 2001.</font></p> <p class="pSubTitle" align="justify"><b> <font face="Arial" size="2" color="#008000">Hai l&#7847;n vô &#273;&#7883;ch robot bóng &#273;á th&#7871; gi&#7899;i</font></b></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">Là h&#7885;c sinh gi&#7887;i qu&#7889;c t&#7871; (l&#7899;p 11 và 12 &#273;&#7841;t Huy ch&#432;&#417;ng b&#7841;c qu&#7889;c t&#7871; môn Tin h&#7885;c), &#273;&#432;&#7907;c tuy&#7875;n th&#7859;ng vào &#272;&#7841;i h&#7885;c Công ngh&#7879; - &#272;H Qu&#7889;c gia Hà N&#7897;i. Sang Úc du h&#7885;c, S&#417;n ti&#7871;p t&#7909;c theo &#273;u&#7893;i môn Tin h&#7885;c.</font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">N&#259;m th&#7913; hai &#272;&#7841;i h&#7885;c S&#417;n nh&#7853;n &#273;&#432;&#7907;c h&#7885;c b&#7893;ng hè c&#7911;a tr&#432;&#7901;ng dành cho nh&#7919;ng sinh viên có thành tích h&#7885;c t&#7853;p t&#7889;t trong n&#259;m 2000. May m&#7855;n &#273;ã &#273;&#7871;n v&#7899;i anh khi ng&#432;&#7901;i trao h&#7885;c b&#7893;ng &#273;ó là v&#7883; giáo s&#432; &#273;&#7847;u ngành trong l&#297;nh v&#7921;c trí tu&#7879; nhân t&#7841;o. Ông ng&#7887; ý m&#7901;i S&#417;n tham gia &#273;&#7897;i tuy&#7875;n Robot bóng &#273;á c&#7911;a tr&#432;&#7901;ng.</font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">S&#417;n chia s&#7867;: “Tôi &#273;&#7891;ng ý trong tâm tr&#7841;ng v&#7915;a m&#7915;ng, v&#7915;a lo. M&#7915;ng vì &#273;ây là c&#417; h&#7897;i t&#7889;t cho tôi &#273;&#432;&#7907;c c&#7885; xát, nghiên c&#7913;u; lo vì&nbsp; mình v&#7915;a sang &#273;&#432;&#7907;c 1 n&#259;m s&#7907; còn non kinh nghi&#7879;m”. </font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">Robot bóng &#273;á qu&#7889;c t&#7871; là cu&#7897;c thi th&#432;&#7901;ng niên dành cho các tr&#432;&#7901;ng &#272;H công ngh&#7879; thông tin trên th&#7871; gi&#7899;i. V&#7899;i hình th&#7913;c là các chú chó robot c&#7911;a các &#273;&#7897;i s&#7869; thi &#273;á bóng v&#7899;i nhau trong m&#7897;t kho&#7843;ng th&#7901;i gian nh&#7845;t &#273;&#7883;nh. </font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">“M&#7895;i con chó robot &#273;&#7873;u có ph&#7847;n c&#7913;ng gi&#7889;ng nhau, m&#7895;i &#273;&#7897;i s&#7869; ph&#7843;i l&#7853;p trình ph&#7847;n m&#7873;m cho con chó &#273;&#7875; thi &#273;&#7845;u &#273;&#7841;t k&#7871;t qu&#7843; cao nh&#7845;t”- S&#417;n cho bi&#7871;t:</font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">&#272;&#7897;i c&#7911;a S&#417;n (g&#7891;m 3 ng&#432;&#7901;i) &#273;ã dành quy&#7871;t tâm cao &#273;&#7897;, mi&#7879;t mài vi&#7871;t ch&#432;&#417;ng trình ph&#7847;n m&#7873;m trong c&#7843; 1 n&#259;m tr&#7901;i. B&#432;&#7899;c vào thi &#273;&#7845;u &#273;&#7897;i robot c&#7911;a S&#417;n &#273;i t&#7915; chi&#7871;n th&#7855;ng này &#273;&#7871;n chi&#7871;n th&#7855;ng khác. &#272;ây là gi&#7843;i &#273;&#7845;u bóng &#273;á robot &#273;&#7847;u tiên tr&#432;&#7901;ng c&#7911;a S&#417;n có chi&#7871;n th&#7855;ng dòn giã nh&#432; th&#7871;, b&#7903;i chi&#7871;n thu&#7853;t &#273;ã có s&#7921; khác bi&#7879;t và n&#7893;i tr&#7897;i. </font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">Ngay c&#7843; trong tr&#7853;n g&#7863;p &#273;&#7897;i c&#7911;a tr&#432;&#7901;ng CMU c&#7911;a M&#7929; - tr&#432;&#7901;ng hàng &#273;&#7847;u th&#7871; gi&#7899;i v&#7873; tin h&#7885;c, &#273;&#7897;i tuy&#7875;n c&#7911;a S&#417;n c&#361;ng &#273;ã th&#7855;ng v&#7899;i t&#7927; s&#7889; 13 - 10, th&#7855;ng &#273;&#7897;i c&#7911;a Trung tâm nghiên c&#7913;u robot c&#7911;a Paris t&#7927; s&#7889; 10 - 0. N&#259;m 2000, c&#361;ng là n&#259;m &#273;&#7847;u tiên, tr&#432;&#7901;ng c&#7911;a S&#417;n &#273;o&#7841;t ch&#7913;c vô &#273;&#7883;ch robot bóng &#273;á th&#7871; gi&#7899;i. </font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">&#272;&#7871;n n&#259;m 2001, S&#417;n làm hu&#7845;n luy&#7879;n cho &#273;&#7897;i tuy&#7875;n robot bóng &#273;á c&#7911;a tr&#432;&#7901;ng. Truy&#7873;n l&#7841;i nh&#7919;ng kinh nghi&#7879;m, &#273;&#7891;ng th&#7901;i cùng m&#7885;i ng&#432;&#7901;i vi&#7871;t nh&#7919;ng ch&#432;&#417;ng trình m&#7899;i, m&#7897;t l&#7847;n n&#7919;a, S&#417;n &#273;ã &#273;&#432;a cúp vô &#273;&#7883;ch robot bóng &#273;á th&#7871; gi&#7899;i v&#7873; cho tr&#432;&#7901;ng New South.</font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">Hi&#7879;n, S&#417;n v&#7873; gi&#7843;ng d&#7841;y t&#7841;i Khoa Công ngh&#7879; thông tin- &#272;&#7841;i h&#7885;c Công ngh&#7879; Hà N&#7897;i v&#7899;i mong mu&#7889;n r&#7845;t gi&#7843;n d&#7883; là làm m&#7897;t công trình khoa h&#7885;c b&#7857;ng ti&#7871;ng Vi&#7879;t, &#273;i&#7873;u mà 10 n&#259;m qua S&#417;n ch&#432;a làm &#273;&#432;&#7907;c.</font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">“Tôi &#273;ã làm &#7913;ng d&#7909;ng x&#7917; lý ngôn ng&#7919; t&#7921; nhiên cho nhi&#7873;u th&#7913; ti&#7871;ng nh&#432; Nh&#7853;t, Hàn Qu&#7889;c, Ar&#7853;p, Trung Qu&#7889;c. V&#7873; n&#432;&#7899;c l&#7847;n này c&#361;ng vì mu&#7889;n nghiên c&#7913;u &#7913;ng d&#7909;ng cho ngôn ng&#7919; n&#432;&#7899;c mình”, anh S&#417;n tâm s&#7921;.</font></p> <p align="right"><font face="Arial" size="2"><b><i>Theo TPO</i></b></font></p> </body> </html>

BÌNH LUẬN

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM

Sáng 18-5, tại Đường sách Thành phố diễn ra chương trình giao lưu cùng người sáng lập và tác giả các tác phẩm trong Tủ sách Di sản Hồ Chí Minh.

Agile Việt Nam
;