Người chuyên 'xử lý ngôn ngữ tự nhiên' trong tin học

<html> <head> <meta http-equiv="Content-Language" content="en-us"> <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=windows-1252"> <title>Ng&#432;&#7901;i chuyên</title> </head> <body> <p class="pTitle" align="center"><b><font face="Arial" size="2" color="#0000FF"> Ng&#432;&#7901;i chuyên 'x&#7917; lý ngôn ng&#7919; t&#7921; nhiên' trong tin h&#7885;c</font></b></p> <p class="pHead" align="justify"><font face="Arial" size="2">“Tôi &#273;ã làm &#7913;ng d&#7909;ng x&#7917; lý ngôn ng&#7919; t&#7921; nhiên cho nhi&#7873;u th&#7913; ti&#7871;ng nh&#432; Nh&#7853;t, Hàn Qu&#7889;c, Ar&#7853;p, Trung Qu&#7889;c. V&#7873; n&#432;&#7899;c l&#7847;n này c&#361;ng vì mu&#7889;n nghiên c&#7913;u &#7913;ng d&#7909;ng cho ngôn ng&#7919; n&#432;&#7899;c mình”,&nbsp;TS Ph&#7841;m B&#7843;o S&#417;n tâm s&#7921;.</font></p> <table style="border-collapse: separate" align="center" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" width="40" id="table1"> <tr> <td> <p align="justify"> <img border="0" src="nguoi%20chuyen%20xu%20ly.bmp" width="400" height="300"></td> </tr> <tr> <td class="tLegend"> <p align="center"><i><font face="Arial" size="2" color="#808080">Ph&#7841;m B&#7843;o S&#417;n</font></i></td> </tr> </table> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">Là m&#7897;t trong 10 g&#432;&#417;ng m&#7863;t thanh niên xu&#7845;t s&#7855;c trong l&#297;nh v&#7921;c công ngh&#7879; thông tin &#273;&#7841;t gi&#7843;i Qu&#7843; C&#7847;u Vàng 2007 do T.&#431; &#272;oàn TNCS H&#7891; Chí Minh và B&#7897; KHCN t&#7893; ch&#7913;c t&#7915;ng có hai b&#7857;ng sáng ch&#7871; công ngh&#7879; thông tin, Ti&#7871;n s&#297; tr&#7867; Ph&#7841;m B&#7843;o S&#417;n có mong mu&#7889;n gi&#7843;n d&#7883; là có m&#7897;t công trình khoa h&#7885;c b&#7857;ng ti&#7871;ng Vi&#7879;t và truy&#7873;n cho nh&#7919;ng sinh viên Vi&#7879;t ng&#7885;n l&#7917;a khám phá, sáng t&#7841;o t&#7915; nh&#7919;ng ki&#7871;n th&#7913;c mình &#273;&#432;&#7907;c h&#7885;c và nghiên c&#7913;u v&#7873; tin h&#7885;c n&#417;i &#273;&#7845;t b&#7841;n. </font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">&#272;ó c&#361;ng là lý do anh tr&#7903; v&#7873; làm gi&#7843;ng viên t&#7841;i tr&#432;&#7901;ng &#272;H Công ngh&#7879; sau 10 n&#259;m h&#7885;c t&#7853;p và nghiên c&#7913;u t&#7841;i tr&#432;&#7901;ng &#272;&#7841;i h&#7885;c T&#7893;ng h&#7907;p New South Wales (Úc).</font></p> <p class="pSubTitle" align="justify"><b> <font face="Arial" size="2" color="#008000">Thành qu&#7843; c&#7911;a 10 n&#259;m &#273;am mê </font> </b></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">&#272;am mê ngôn ng&#7919; tin h&#7885;c t&#7915; khi còn là h&#7885;c sinh ph&#7893; thông, su&#7889;t 10 n&#259;m h&#7885;c t&#7853;p và nghiên c&#7913;u t&#7841;i Úc, Ph&#7841;m B&#7843;o S&#417;n d&#7891;n toàn b&#7897; th&#7901;i gian và tâm huy&#7871;t &#273;&#7875; nghiên c&#7913;u v&#7873; X&#7917; lý ngôn ng&#7919; t&#7921; nhiên trong tin h&#7885;c. </font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">Tài n&#259;ng và công s&#7913;c c&#7911;a S&#417;n v&#7899;i thành qu&#7843; c&#7911;a 10 n&#259;m là 2 b&#7857;ng phát minh sáng ch&#7871; công ngh&#7879; thông tin n&#259;m 2006 và b&#7843;o v&#7879; xu&#7845;t s&#7855;c lu&#7853;n án Ti&#7871;n s&#297; n&#259;m 2007. “Tôi có duyên trong nghiên c&#7913;u v&#7845;n &#273;&#7873; này”.</font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">Làm th&#7871; nào &#273;&#7875; bi&#7871;t &#273;&#432;&#7907;c các thông tin v&#7873; tác gi&#7843; c&#7911;a m&#7897;t email? Câu tr&#7843; l&#7901;i s&#7869; &#273;&#432;&#7907;c tìm th&#7845;y trong sáng ch&#7871;: “X&#7917; lý ngôn ng&#7919; email và thu&#7897;c tính ng&#432;&#7901;i vi&#7871;t” và “X&#7917; lý ngôn ng&#7919; v&#259;n b&#7843;n” mà anh S&#417;n và các b&#7841;n trong Công ty Appen (Công ty công ngh&#7879; ngôn ng&#7919; c&#7911;a Úc) &#273;ã dày công nghiên c&#7913;u. </font></p> <table style="border-collapse: separate" align="left" bgcolor="#D5F1FF" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" width="254" id="table2"> <tr> <td> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">Ngôn ng&#7919; t&#7921; nhiên chính là ngôn ng&#7919; chúng ta v&#7851;n dùng. Nó có th&#7875; &#273;&#432;&#7907;c l&#432;u tr&#7919; trên máy tính d&#432;&#7899;i d&#7841;ng v&#259;n b&#7843;n (email, blog, news...), hay ghi âm l&#7841;i gi&#7885;ng nói. </font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">Nghiên c&#7913;u “X&#7917; lý ngôn ng&#7919; t&#7921; nhiên” nh&#7857;m m&#7909;c &#273;ích &#273;&#7875; máy tính có th&#7875; t&#7921; x&#7917; lý &#273;&#432;&#7907;c ngôn ng&#7919; t&#7921; nhiên, hi&#7875;u &#273;&#432;&#7907;c ngôn ng&#7919; t&#7921; nhiên…</font></td> </tr> </table> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">“Theo sáng ch&#7871; này, b&#7841;n có th&#7875; xác &#273;&#7883;nh tên tu&#7893;i, tính cách, s&#7903; thích, và nh&#7919;ng thu&#7897;c tính khác c&#7911;a ng&#432;&#7901;i g&#7917;i email ch&#7881; qua cách vi&#7871;t c&#7911;a h&#7885; nh&#7901; vi&#7879;c khai thác ho&#7841;t &#273;&#7897;ng tìm ki&#7871;m thông minh c&#7911;a máy tính”, anh S&#417;n chia s&#7867;. </font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">Anh &#273;ã m&#7845;t 1 n&#259;m &#273;&#7875; nghiên c&#7913;u email c&#7911;a h&#417;n 100 ng&#432;&#7901;i &#7903; các n&#432;&#7899;c s&#7917; d&#7909;ng ngôn ng&#7919; ti&#7871;ng Anh và ti&#7871;ng &#7842; r&#7853;p, m&#7895;i ng&#432;&#7901;i 10 email, t&#7915; &#273;ó g&#7917;i nh&#7919;ng câu h&#7887;i tâm lý h&#7885;c, phân tích thói quen, tính cách, s&#7903; thích, &#273;&#7863;c &#273;i&#7875;m chung nh&#7845;t c&#7911;a ng&#432;&#7901;i vi&#7871;t.</font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">Còn &#273;&#7889;i v&#7899;i v&#259;n b&#7843;n, có th&#7875; xác &#273;&#7883;nh &#273;&#432;&#7907;c &#273;o&#7841;n nào ng&#432;&#7901;i g&#7917;i email vi&#7871;t &#273;o&#7841;n nào c&#7911;a ng&#432;&#7901;i khác. “Sáng ch&#7871; này s&#7869; &#273;&#432;&#7907;c áp d&#7909;ng v&#7899;i m&#7909;c &#273;ích an ninh nh&#432;: tìm ch&#7911; nhân c&#7911;a th&#432; l&#7841;c danh, th&#432; kh&#7911;ng b&#7889;, chat, blog,... và hi&#7879;n t&#7841;i Cty Appen &#273;ã tri&#7875;n khai &#7913;ng d&#7909;ng nó”, anh S&#417;n cho bi&#7871;t. </font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">Cùng v&#7899;i thành công trong nh&#7919;ng sáng ch&#7871;, anh S&#417;n &#273;ã b&#7843;o v&#7879; xu&#7845;t s&#7855;c lu&#7853;n án ti&#7871;n s&#297; Lu&#7853;n v&#259;n nghiên c&#7913;u c&#7911;a anh là: “Incremental Knowledge Acquisition for Natural Language Processing” (“Thu th&#7853;p tri th&#7913;c t&#7915;ng b&#432;&#7899;c cho x&#7917; lý ngôn ng&#7919; t&#7921; nhiên”) sau 3,5 n&#259;m nghiên c&#7913;u. </font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">&#272;&#7873; tài c&#7911;a anh S&#417;n &#273;&#7873; c&#7853;p t&#7899;i m&#7897;t v&#7845;n khó và không m&#7899;i nh&#432;ng &#273;&#432;&#7907;c &#273;ánh giá cao b&#7903;i &#273;ã &#273;&#432;a ra &#273;&#432;&#7907;c nh&#7919;ng gi&#7843;i pháp. “L&#7853;p trình h&#7879; th&#7889;ng lu&#7853;t &#273;&#7875; máy tính t&#7921; h&#7887;i ng&#432;&#7901;i s&#7917; d&#7909;ng khi &#273;&#7863;t l&#7879;nh x&#7917; lý, qua &#273;ó &#273;&#432;a trí th&#7913;c c&#7911;a ng&#432;&#7901;i s&#7917; d&#7909;ng máy tính vào trong máy, &#273;&#7875; máy tính có th&#7875; t&#7921; &#273;ánh giá &#273;&#432;&#7907;c v&#7845;n &#273;&#7873; nào t&#7889;t hay x&#7845;u...”, anh S&#417;n chia s&#7867;. </font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">“Mu&#7889;n kh&#7843;o sát th&#7883; tr&#432;&#7901;ng, b&#7841;n có th&#7875; &#273;&#7863;t l&#7879;nh, máy tính s&#7869; t&#7921; kh&#7843;o sát trên các trang web và &#273;&#432;a ra k&#7871;t qu&#7843;. Ví d&#7909;, mu&#7889;n tìm tên s&#7843;n ph&#7849;m c&#7911;a Cty trên các web, máy tính s&#7869; t&#7921; &#273;&#7897;ng search khi &#273;&#432;&#7907;c nh&#7853;n l&#7879;nh và &#273;&#432;a ra k&#7871;t qu&#7843; th&#7889;ng kê chính xác t&#7915; các trang web”, anh S&#417;n nói v&#7873; &#7913;ng d&#7909;ng c&#7911;a &#273;&#7873; tài này.</font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">B&#7843;o v&#7879; thành công lu&#7853;n án Ti&#7871;n s&#297;, Ph&#7841;m B&#7843;o S&#417;n là ng&#432;&#7901;i duy nh&#7845;t c&#7911;a Khoa h&#7885;c máy tính tr&#432;&#7901;ng &#272;H New South &#273;&#7841;t Huy ch&#432;&#417;ng c&#7911;a tr&#432;&#7901;ng dành cho sinh viên t&#7889;t nghi&#7879;p xu&#7845;t s&#7855;c n&#259;m 2001.</font></p> <p class="pSubTitle" align="justify"><b> <font face="Arial" size="2" color="#008000">Hai l&#7847;n vô &#273;&#7883;ch robot bóng &#273;á th&#7871; gi&#7899;i</font></b></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">Là h&#7885;c sinh gi&#7887;i qu&#7889;c t&#7871; (l&#7899;p 11 và 12 &#273;&#7841;t Huy ch&#432;&#417;ng b&#7841;c qu&#7889;c t&#7871; môn Tin h&#7885;c), &#273;&#432;&#7907;c tuy&#7875;n th&#7859;ng vào &#272;&#7841;i h&#7885;c Công ngh&#7879; - &#272;H Qu&#7889;c gia Hà N&#7897;i. Sang Úc du h&#7885;c, S&#417;n ti&#7871;p t&#7909;c theo &#273;u&#7893;i môn Tin h&#7885;c.</font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">N&#259;m th&#7913; hai &#272;&#7841;i h&#7885;c S&#417;n nh&#7853;n &#273;&#432;&#7907;c h&#7885;c b&#7893;ng hè c&#7911;a tr&#432;&#7901;ng dành cho nh&#7919;ng sinh viên có thành tích h&#7885;c t&#7853;p t&#7889;t trong n&#259;m 2000. May m&#7855;n &#273;ã &#273;&#7871;n v&#7899;i anh khi ng&#432;&#7901;i trao h&#7885;c b&#7893;ng &#273;ó là v&#7883; giáo s&#432; &#273;&#7847;u ngành trong l&#297;nh v&#7921;c trí tu&#7879; nhân t&#7841;o. Ông ng&#7887; ý m&#7901;i S&#417;n tham gia &#273;&#7897;i tuy&#7875;n Robot bóng &#273;á c&#7911;a tr&#432;&#7901;ng.</font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">S&#417;n chia s&#7867;: “Tôi &#273;&#7891;ng ý trong tâm tr&#7841;ng v&#7915;a m&#7915;ng, v&#7915;a lo. M&#7915;ng vì &#273;ây là c&#417; h&#7897;i t&#7889;t cho tôi &#273;&#432;&#7907;c c&#7885; xát, nghiên c&#7913;u; lo vì&nbsp; mình v&#7915;a sang &#273;&#432;&#7907;c 1 n&#259;m s&#7907; còn non kinh nghi&#7879;m”. </font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">Robot bóng &#273;á qu&#7889;c t&#7871; là cu&#7897;c thi th&#432;&#7901;ng niên dành cho các tr&#432;&#7901;ng &#272;H công ngh&#7879; thông tin trên th&#7871; gi&#7899;i. V&#7899;i hình th&#7913;c là các chú chó robot c&#7911;a các &#273;&#7897;i s&#7869; thi &#273;á bóng v&#7899;i nhau trong m&#7897;t kho&#7843;ng th&#7901;i gian nh&#7845;t &#273;&#7883;nh. </font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">“M&#7895;i con chó robot &#273;&#7873;u có ph&#7847;n c&#7913;ng gi&#7889;ng nhau, m&#7895;i &#273;&#7897;i s&#7869; ph&#7843;i l&#7853;p trình ph&#7847;n m&#7873;m cho con chó &#273;&#7875; thi &#273;&#7845;u &#273;&#7841;t k&#7871;t qu&#7843; cao nh&#7845;t”- S&#417;n cho bi&#7871;t:</font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">&#272;&#7897;i c&#7911;a S&#417;n (g&#7891;m 3 ng&#432;&#7901;i) &#273;ã dành quy&#7871;t tâm cao &#273;&#7897;, mi&#7879;t mài vi&#7871;t ch&#432;&#417;ng trình ph&#7847;n m&#7873;m trong c&#7843; 1 n&#259;m tr&#7901;i. B&#432;&#7899;c vào thi &#273;&#7845;u &#273;&#7897;i robot c&#7911;a S&#417;n &#273;i t&#7915; chi&#7871;n th&#7855;ng này &#273;&#7871;n chi&#7871;n th&#7855;ng khác. &#272;ây là gi&#7843;i &#273;&#7845;u bóng &#273;á robot &#273;&#7847;u tiên tr&#432;&#7901;ng c&#7911;a S&#417;n có chi&#7871;n th&#7855;ng dòn giã nh&#432; th&#7871;, b&#7903;i chi&#7871;n thu&#7853;t &#273;ã có s&#7921; khác bi&#7879;t và n&#7893;i tr&#7897;i. </font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">Ngay c&#7843; trong tr&#7853;n g&#7863;p &#273;&#7897;i c&#7911;a tr&#432;&#7901;ng CMU c&#7911;a M&#7929; - tr&#432;&#7901;ng hàng &#273;&#7847;u th&#7871; gi&#7899;i v&#7873; tin h&#7885;c, &#273;&#7897;i tuy&#7875;n c&#7911;a S&#417;n c&#361;ng &#273;ã th&#7855;ng v&#7899;i t&#7927; s&#7889; 13 - 10, th&#7855;ng &#273;&#7897;i c&#7911;a Trung tâm nghiên c&#7913;u robot c&#7911;a Paris t&#7927; s&#7889; 10 - 0. N&#259;m 2000, c&#361;ng là n&#259;m &#273;&#7847;u tiên, tr&#432;&#7901;ng c&#7911;a S&#417;n &#273;o&#7841;t ch&#7913;c vô &#273;&#7883;ch robot bóng &#273;á th&#7871; gi&#7899;i. </font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">&#272;&#7871;n n&#259;m 2001, S&#417;n làm hu&#7845;n luy&#7879;n cho &#273;&#7897;i tuy&#7875;n robot bóng &#273;á c&#7911;a tr&#432;&#7901;ng. Truy&#7873;n l&#7841;i nh&#7919;ng kinh nghi&#7879;m, &#273;&#7891;ng th&#7901;i cùng m&#7885;i ng&#432;&#7901;i vi&#7871;t nh&#7919;ng ch&#432;&#417;ng trình m&#7899;i, m&#7897;t l&#7847;n n&#7919;a, S&#417;n &#273;ã &#273;&#432;a cúp vô &#273;&#7883;ch robot bóng &#273;á th&#7871; gi&#7899;i v&#7873; cho tr&#432;&#7901;ng New South.</font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">Hi&#7879;n, S&#417;n v&#7873; gi&#7843;ng d&#7841;y t&#7841;i Khoa Công ngh&#7879; thông tin- &#272;&#7841;i h&#7885;c Công ngh&#7879; Hà N&#7897;i v&#7899;i mong mu&#7889;n r&#7845;t gi&#7843;n d&#7883; là làm m&#7897;t công trình khoa h&#7885;c b&#7857;ng ti&#7871;ng Vi&#7879;t, &#273;i&#7873;u mà 10 n&#259;m qua S&#417;n ch&#432;a làm &#273;&#432;&#7907;c.</font></p> <p class="pBody" align="justify"><font face="Arial" size="2">“Tôi &#273;ã làm &#7913;ng d&#7909;ng x&#7917; lý ngôn ng&#7919; t&#7921; nhiên cho nhi&#7873;u th&#7913; ti&#7871;ng nh&#432; Nh&#7853;t, Hàn Qu&#7889;c, Ar&#7853;p, Trung Qu&#7889;c. V&#7873; n&#432;&#7899;c l&#7847;n này c&#361;ng vì mu&#7889;n nghiên c&#7913;u &#7913;ng d&#7909;ng cho ngôn ng&#7919; n&#432;&#7899;c mình”, anh S&#417;n tâm s&#7921;.</font></p> <p align="right"><font face="Arial" size="2"><b><i>Theo TPO</i></b></font></p> </body> </html>

BÌNH LUẬN

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM

Chiều ngày 14/01/2024, Thành Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức Chương trình công bố quyết định về công tác tổ chức cơ sở đoàn trực thuộc Thành đoàn.

Agile Việt Nam
;