<html>
<head>
<meta http-equiv="Content-Language" content="en-us">
<meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=windows-1252">
<title>Ăn chay - một vài lưu ý nên biết</title>
</head>
<body>
<p align="center"><font face="Arial" size="2" color="#FF0000"><b>Ăn chay - một vài lưu ý nên biết</b></font></p>
<div style="float: left; width: 158px; height: 30px">
<table border="0" width="100%" id="table1">
<tr>
<td>
<img border="0" src="an%20chay%20mot%20vai%20dieu%20luu%20y.JPG" width="150" height="200"></td>
</tr>
</table>
</div>
<p><font face="Arial" size="2">Chế độ dinh dưỡng này giúp phòng chống được nhiều bệnh tật. Tuy nhiên, nếu
quyết định ăn chay, nhất là ăn chay tuyệt đối và lâu dài, bạn sẽ phải lưu ý đến
nhiều vấn đề để bảo đảm sức khoẻ.</font></p>
<p class="pBody"><font face="Arial" size="2">Có rất nhiều biến thể ăn chay khác nhau trên thế giới, nhưng
quy tụ có 4 kiểu truyền thống sau:</font></p>
<p class="pBody"><font face="Arial" size="2">* Ăn chay tuyệt đối: Không ăn thịt, gia cầm, cá, sữa và các sản
phẩm từ sữa, trứng. </font> </p>
<p class="pBody"><font face="Arial" size="2">* Ăn chay có dùng sữa.
</font> </p>
<p class="pBody"><font face="Arial" size="2">* Ăn chay có trứng.
</font> </p>
<p class="pBody"><font face="Arial" size="2">* Ăn chay có sữa và trứng.
</font> </p>
<p class="pBody"><font face="Arial" size="2">Ngoài ra, có một dạng ăn chay khá phổ biến hiện nay là "ăn chay
bán phần", chỉ kiêng các loại thịt đỏ như thịt bò, cừu... Cũng có những người
chỉ ăn trái cây và thỉnh thoảng ăn rau; hoặc chỉ ăn cá, trai, sò, tôm, cua....
</font>
</p>
<p class="pBody"><font face="Arial" size="2">Chế độ ăn chay có ít cholesterol, ít acid béo bão hòa, nhiều
acid béo chưa bão hòa nhiều nối đôi, nhiều vitamin E, C... Vì vậy, ăn chay rất
phù hợp với các khuyến nghị của Mỹ trong "Hướng dẫn phòng chống các bệnh mãn
tính". </font> </p>
<p class="pBody"><font face="Arial" size="2">Người ăn chay có lượng LDL-cholesterol thấp, chỉ số xơ vữa mạch
máu thấp và HDL-cholesterol cao, có thể phòng ngừa được nhiều bệnh như:
</font> </p>
<p class="pBody"><font face="Arial" size="2"><font color="#008080"><em>Béo phì:</em></font> Do chế độ ăn chay có ít chất béo, nhiều chất
bột đường hấp thu chậm. </font> </p>
<p class="pBody"><font face="Arial" size="2"><font color="#008080"><em>Cao huyết áp:</em></font> Do chế độ ăn ít dùng rượu bia, ít natri,
nhiều kali. </font> </p>
<p class="pBody"><font face="Arial" size="2"><font color="#008080"><em>Bệnh mạch vành:</em>
</font>Do ít chất béo, ít đạm động vật, nhiều
đạm thực vật, nhiều chất xơ, nhiều chất bột đường hấp thu chậm và nhiều chất béo
chưa bão hòa. </font> </p>
<p class="pBody"><font face="Arial" size="2"><font color="#008080"><em>Tiểu đường type 2:</em></font> Do có nhiều chất bột đường hấp thu
chậm và chất xơ. </font> </p>
<p class="pBody"><font face="Arial" size="2"><font color="#008080"><em>Sỏi mật:</em></font> Do có nhiều chất xơ.
</font> </p>
<p class="pBody"><font face="Arial" size="2"><font color="#008080"><em>Táo bón:</em>
</font>Do có nhiều chất xơ. </font> </p>
<p class="pBody"><font face="Arial" size="2"><font color="#008080"><em>Ung thư (vú, đại tràng):</em></font> Do có nhiều chất xơ, nhiều
rau quả giàu vitamin chống oxy hóa và chất chống ung thư, ít đạm động vật và mỡ,
nhiều chất bột đường hấp thu chậm.
</font> </p>
<p class="pBody"><font face="Arial" size="2"><font color="#008080"><em>Sa sút trí tuệ:</em></font> Do ít đạm động vật.
</font> </p>
<p class="pBody"><font face="Arial" size="2"><font color="#008080"><em>Đột quỵ:</em>
</font>Do có ít chất béo bão hòa và cholesterol,
nhưng nhiều chất bột đường hấp thu chậm.
</font> </p>
<p class="pBody"><font face="Arial" size="2"><em><font color="#008080">Loãng xương:</font> </em>Do có ít chất đạm, đặc biệt là ít đạm
động vật. </font> </p>
<p class="pBody"><font face="Arial" size="2">Ngoài ra, người ăn chay còn có khuynh hướng ít bị viêm ruột
thừa, thoát vị cơ hoành, hội chứng ruột kích thích, trĩ và giãn tĩnh mạch chi...
</font>
</p>
<p class="pBody"><font face="Arial" size="2">Tuy nhiên, các kiểu ăn chay có thể tạo sự mất cân bằng về mặt
dinh dưỡng. Để khắc phục các vấn đề có thể xảy ra, người ăn chay cần lưu ý:</font></p>
<p class="pBody"><font face="Arial" size="2">Chọn lựa, phối hợp thực phẩm và bổ sung các vitamin, chất
khoáng một cách hợp lý để không bị thiếu các acid amin thiết yếu, vitamin B12,
năng lượng, kẽm, sắt, đặc biệt là ở người ăn chay tuyệt đối.
</font> </p>
<p class="pBody"><font face="Arial" size="2">Chế độ ăn chay thường ít năng lượng do có ít chất béo và mau
làm no bụng (vì nhiều chất xơ). Tình trạng này dễ xảy ra ở những người tăng nhu
cầu về năng lượng như trẻ em đang lớn, phụ nữ mang thai, phụ nữ cho con bú và
người bệnh đang trong giai đoạn hồi phục.
</font> </p>
<p class="pBody"><font face="Arial" size="2">Vì vậy, cần lưu ý cung cấp đủ lượng calorie cần thiết bằng cách
ăn thêm bữa phụ và sử dụng những thức ăn thực vật giàu năng lượng như các hạt có
dầu, sữa đậu nành có béo... </font> </p>
<p class="pBody"><font face="Arial" size="2">Thức ăn thực vật giàu đạm thường thiếu một số acid amin thiết
yếu như lysine (gạo, bắp, lúa mỳ), threonine (gạo), tryptophan (bắp) và
methionine (các loại đậu). Nhưng tình trạng mất cân đối các acid amin sẽ không
xảy ra nếu chúng ta biết cách phối hợp các loại đạm thực vật theo cách sau:
</font> </p>
<p class="pBody"><font face="Arial" size="2"><font color="#00CC00">+ Rau đậu và các loại hạt.</font> Ví dụ: Cháo với mè và đậu.
</font> </p>
<p class="pBody"><font face="Arial" size="2"><font color="#00CC00">+ Ngũ cốc và họ rau đậu.</font> Ví dụ: Cơm với đậu, súp đậu với bánh
mỳ... </font> </p>
<p class="pBody"><font face="Arial" size="2"><font color="#00CC00">+ Ngũ cốc và sản phẩm từ sữa.</font> Ví dụ: Bánh mỳ với sữa, cơm hoặc
mỳ sợi với phô mai. </font> </p>
<p class="pBody"><font face="Arial" size="2"><font color="#00CC00">+ Rau có thể ăn với cơm, các hạt có dầu, phô-mai, mầm lúa mỳ.</font>
</font>
</p>
<p class="pBody"><font face="Arial" size="2">- Tránh thiếu máu do thiếu sắt bằng cách ăn nhiều rau quả (đặc
biệt là cam, chanh, dưa đỏ, ớt, cà chua, bông cải xanh...). Rau quả có nhiều
vitamin C, giúp tăng cường hấp thu sắt và lấn át cả tác dụng ngăn cản hấp thu
sắt của acid phytic, acid oxalic, acid tannic... </font> </p>
<p class="pBody"><font face="Arial" size="2">Phụ nữ có thai, đang cho con bú, trẻ nhũ nhi, trẻ đang dậy thì,
vận động viên hoặc người mất máu nhiều nên sử dụng viên sắt bổ sung.
</font> </p>
<p class="pBody"><font face="Arial" size="2">- Tình trạng thiếu vitamin B12 (gây thiếu máu hồng cầu to hoặc
bệnh dây thần kinh) có thể xảy ra ở người ăn chay tuyệt đối vì thức ăn thực vật
không có vitamin B12. </font> </p>
<p class="pBody"><font face="Arial" size="2">Cần bổ sung vitamin này cho người ăn chay là phụ nữ mang thai,
phụ nữ cho con bú và đặc biệt là người cao tuổi (vì thường đi kèm với giảm hấp
thu vitamin B12 do thiếu yếu tố nội tại). Nếu ăn chay có trứng và sữa thì ít khi
bị thiếu chất này. </font> </p>
<p class="pBody"><font face="Arial" size="2">- Thiếu kẽm có thể xảy ra ở người ăn chay tuyệt đối do kẽm
trong thức ăn thực vật bị giảm hấp thu bởi acid phytic, oxalates, chất xơ và đạm
đậu nành. Người cao tuổi (dù có ăn chay hay không) cũng có nguy cơ thiếu kẽm. Do
vậy, có thể bổ sung bằng cách uống viên kẽm hoặc viên chứa kẽm.
</font> </p>
<p align="right"><font face="Arial" size="2"><b>Theo <em>Sức khỏe và Đời sống</em></b></font></p>
</body>
</html>