Tia X (Tia RƠN-GHEN) - Cuộc Cách mạng trong lĩnh vực Vật lý học

<html> <head> <meta http-equiv="Content-Language" content="en-us"> <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=windows-1252"> <title>K&#7880; NI&#7878;M 111 N&#258;M R&#416;NGHEN PHÁT HI&#7878;</title> </head> <body> <p><font face="Arial" size="2"><b>K&#7880; NI&#7878;M 111 N&#258;M R&#416;NGHEN PHÁT HI&#7878;N RA TIA X (08/11/1895 - 08/11/2006)</b></font></p> <p align="center"><font face="Arial" size="2" color="#0000FF"><b>Tia X (Tia R&#416;N-GHEN) - Cu&#7897;c Cách m&#7841;ng trong l&#297;nh v&#7921;c V&#7853;t lý h&#7885;c</b></font></p> <p align="left"><font face="Arial" size="2">Cách &#273;ây &#273;úng 111 n&#259;m, vào ngày 8 tháng 11 n&#259;m 1895, Vinhem Côrat R&#417;nghen, nhà v&#7853;t lý ng&#432;&#7901;i &#272;&#7913;c &#273;ã phát hi&#7879;n ra tia X - m&#7897;t lo&#7841;i sóng &#273;i&#7879;n t&#7915; &#273;&#7863;c bi&#7879;t mà m&#7855;t th&#432;&#7901;ng không th&#7875; nhìn th&#7845;y &#273;&#432;&#7907;c. &#272;&#7875; tôn vinh phát hi&#7879;n v&#297; &#273;&#7841;i này, n&#259;m 1901, R&#417;nghen &#273;ã &#273;&#432;&#7907;c Vi&#7879;n Hàn lâm Khoa h&#7885;c Th&#7909;y &#272;i&#7875;n trao t&#7863;ng gi&#7843;i th&#432;&#7903;ng Nôben v&#7873; v&#7853;t lý. N&#259;m 1901 c&#361;ng là n&#259;m Kuafman &#273;&#432;a ra nh&#7919;ng ch&#7913;ng minh v&#7873; &#273;i&#7879;n t&#7917;, &#273;ã bác b&#7887; t&#7845;t c&#7843; các quan &#273;i&#7875;m siêu hình v&#7873; v&#7853;t ch&#7845;t tr&#432;&#7899;c &#273;ó.</font></p> <p align="left"><font face="Arial" size="2">Ngày nay, trên kh&#7855;p th&#7871; gi&#7899;i, tia X (còn g&#7885;i là tia R&#417;nghen ) &#273;ã &#273;&#432;&#7907;c s&#7917; d&#7909;ng r&#7897;ng rãi trong nhi&#7873;u l&#297;nh v&#7921;c cu&#7897;c s&#7889;ng nh&#432; y h&#7885;c, v&#7853;t lý, hóa h&#7885;c, &#273;i&#7879;n t&#7917;,... Th&#7853;m chí, ngay trong cu&#7897;c &#273;&#7901;i c&#7911;a m&#7895;i con ng&#432;&#7901;i c&#361;ng &#273;ã không ít l&#7847;n ph&#7843;i t&#7899;i b&#7879;nh vi&#7879;n và ch&#7909;p Xquang. Nh&#432;ng ít ai bi&#7871;t &#273;&#432;&#7907;c b&#7843;n ch&#7845;t c&#7911;a lo&#7841;i sóng &#273;&#7863;c bi&#7879;t này. </font></p> <p align="left"><font face="Arial" size="2">Tia X xu&#7845;t hi&#7879;n khi m&#7897;t chùm êlectrôn có &#273;&#7897;ng n&#259;ng l&#7899;n &#273;&#7853;p vào m&#7897;t ch&#7845;t làm cho các b&#7843;n quang phát sáng lên. Toàn b&#7897; quá trình này &#273;&#432;&#7907;c th&#7921;c hi&#7879;n trong m&#7897;t &#7889;ng nghi&#7879;m (g&#7885;i là &#7889;ng R&#417;nghen) bao g&#7891;m bình chân không, kat&#7889;t và an&#7889;t (kat&#7889;t th&#7921;c hi&#7879;n phát ra êlectrôn còn an&#7889;t là ngu&#7891;n phát tia X ). </font></p> <p align="left"><font face="Arial" size="2">Tia X có kh&#7843; n&#259;ng &#273;âm xuyên r&#7845;t l&#7899;n, tác d&#7909;ng m&#7841;nh lên phim &#7843;nh và các màn phát quang. Chính vì v&#7853;y trong y h&#7885;c, ng&#432;&#7901;i ta &#273;ã l&#7907;i d&#7909;ng &#273;&#7863;c &#273;i&#7875;m này c&#7911;a tia X &#273;&#7875; ch&#7849;n &#273;oán và &#273;i&#7873;u tr&#7883; nhi&#7873;u b&#7879;nh t&#7853;t m&#7897;t cách nhanh chóng mà không làm b&#7879;nh nhân &#273;au &#273;&#7899;n (ví d&#7909; nh&#432; các b&#7879;nh v&#7873; &#273;&#432;&#7901;ng máu, b&#7879;nh ung th&#432;,...). Trong l&#297;nh v&#7921;c &#273;i&#7879;n t&#7917;, ng&#432;&#7901;i ta dùng tia X &#273;&#7875; ki&#7875;m tra các m&#7889;i hàn, &#273;&#7897; &#273;&#7891;ng &#273;&#7873;u c&#7911;a các linh ki&#7879;n,... Trong v&#7853;t lý và hóa h&#7885;c tia X &#273;&#432;&#7907;c s&#7917; d&#7909;ng &#273;&#7875; ki&#7875;m tra m&#7913;c ch&#7845;t l&#7887;ng trong bình kín, phân tích c&#7845;u trúc các tinh th&#7875;, phát hi&#7879;n t&#7841;p ch&#7845;t... </font></p> <p align="left"><font face="Arial" size="2">Tóm l&#7841;i, tia X &#273;&#432;&#7907;c phát hi&#7879;n là m&#7897;t cu&#7897;c cách m&#7841;ng trong l&#297;nh v&#7921;c v&#7853;t lý h&#7885;c. Nó nh&#432; &quot;tia ch&#7899;p&quot; báo hi&#7879;u m&#7897;t th&#7901;i k&#7923; phát tri&#7875;n huy hoàng c&#7911;a khoa h&#7885;c nói chung và v&#7853;t lý h&#7885;c nói riêng ngay sau &#273;ó. &#272;úng nh&#432; v&#7853;y, ch&#7881; m&#7897;t n&#259;m sau, n&#259;m 1902, Bécc&#417;ren &#273;ã phát hi&#7879;n ra hi&#7879;n t&#432;&#7907;ng phóng x&#7841;. N&#259;m 1897, Tômx&#417;n phát hi&#7879;n ra &#273;i&#7879;n t&#7917;. N&#259;m 1905, Anbe Anhxtanh công b&#7889; thuy&#7871;t t&#432;&#417;ng &#273;&#7889;i,... Nói nh&#432; v&#7853;y không ph&#7843;i &#273;&#7875; chúng ta t&#7921; hài lòng v&#7873; quá&nbsp; kh&#7913; mà &#273;&#7875; &quot;ôn c&#7893; tri tân&quot;. V&#7899;i s&#7921; phát tri&#7875;n nh&#432; v&#361; bão c&#7911;a khoa h&#7885;c - k&#7929; thu&#7853;t hi&#7879;n nay, chúng ta có quy&#7873;n hi v&#7885;ng v&#7873;m&#7897;t &quot;tia ch&#7899;p m&#7899;i&quot; trong th&#7871; k&#7881; 21 s&#7869; &#273;&#432;&#7907;c th&#7921;c hi&#7879;n b&#7903;i chính các nhà khoa h&#7885;c Vi&#7879;t Nam. </font></p> <p align="right" style="margin-top: 0; margin-bottom: 0"><b> <font face="Arial" size="2">NGUY&#7876;N THÀNH LUÂN </font></b></p> <p align="right" style="margin-top: 0; margin-bottom: 0"><b> <font face="Arial" size="2">(Khoa Tri&#7871;t h&#7885;c, tr&#432;&#7901;ng &#272;H KHXH&amp;NV)</font></b></p> <p align="right" style="margin-top: 0; margin-bottom: 0">&nbsp;</p> <p align="left" style="margin-top: 0; margin-bottom: 0"><b> <font face="Arial" size="2">Tài li&#7879;u tham kh&#7843;o</font></b></p> <p align="left" style="margin-top: 0; margin-bottom: 0">&nbsp;</p> <p align="left" style="margin-top: 0; margin-bottom: 0"><i> <font face="Arial" size="2">1-Hoàng Phê ( ch&#7911; biên ), t&#7915; &#273;i&#7875;n Ti&#7871;ng Vi&#7879;t, &#272;à N&#7861;ng, 2002.<br> 2-Sách ki&#7871;n th&#7913;c Almanach ph&#7893; thông 1985, NXB. Khoa h&#7885;c &amp; K&#7929; thu&#7853;t, Tp. HCM, 1984<br> 3-B&#7897; V&#259;n Hóa - Vi&#7879;n V&#259;n Hóa, L&#7883;ch V&#259;n hóa t&#7893;ng h&#7907;p 1987 - 1990, Tp. HCM, 1987</font></i></p> </body> </html>

BÌNH LUẬN

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM

Ngày 14-11, Nippon Maru - con tàu thanh niên biểu tượng cho sự đoàn kết của thanh niên ASEAN - Nhật Bản đã đến TP. Hồ Chí Minh sẵn sàng cho một hành trình đầy ý nghĩa tại Thành phố mang tên Bác.

Agile Việt Nam
;