Tia X (Tia RƠN-GHEN) - Cuộc Cách mạng trong lĩnh vực Vật lý học

<html> <head> <meta http-equiv="Content-Language" content="en-us"> <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=windows-1252"> <title>K&#7880; NI&#7878;M 111 N&#258;M R&#416;NGHEN PHÁT HI&#7878;</title> </head> <body> <p><font face="Arial" size="2"><b>K&#7880; NI&#7878;M 111 N&#258;M R&#416;NGHEN PHÁT HI&#7878;N RA TIA X (08/11/1895 - 08/11/2006)</b></font></p> <p align="center"><font face="Arial" size="2" color="#0000FF"><b>Tia X (Tia R&#416;N-GHEN) - Cu&#7897;c Cách m&#7841;ng trong l&#297;nh v&#7921;c V&#7853;t lý h&#7885;c</b></font></p> <p align="left"><font face="Arial" size="2">Cách &#273;ây &#273;úng 111 n&#259;m, vào ngày 8 tháng 11 n&#259;m 1895, Vinhem Côrat R&#417;nghen, nhà v&#7853;t lý ng&#432;&#7901;i &#272;&#7913;c &#273;ã phát hi&#7879;n ra tia X - m&#7897;t lo&#7841;i sóng &#273;i&#7879;n t&#7915; &#273;&#7863;c bi&#7879;t mà m&#7855;t th&#432;&#7901;ng không th&#7875; nhìn th&#7845;y &#273;&#432;&#7907;c. &#272;&#7875; tôn vinh phát hi&#7879;n v&#297; &#273;&#7841;i này, n&#259;m 1901, R&#417;nghen &#273;ã &#273;&#432;&#7907;c Vi&#7879;n Hàn lâm Khoa h&#7885;c Th&#7909;y &#272;i&#7875;n trao t&#7863;ng gi&#7843;i th&#432;&#7903;ng Nôben v&#7873; v&#7853;t lý. N&#259;m 1901 c&#361;ng là n&#259;m Kuafman &#273;&#432;a ra nh&#7919;ng ch&#7913;ng minh v&#7873; &#273;i&#7879;n t&#7917;, &#273;ã bác b&#7887; t&#7845;t c&#7843; các quan &#273;i&#7875;m siêu hình v&#7873; v&#7853;t ch&#7845;t tr&#432;&#7899;c &#273;ó.</font></p> <p align="left"><font face="Arial" size="2">Ngày nay, trên kh&#7855;p th&#7871; gi&#7899;i, tia X (còn g&#7885;i là tia R&#417;nghen ) &#273;ã &#273;&#432;&#7907;c s&#7917; d&#7909;ng r&#7897;ng rãi trong nhi&#7873;u l&#297;nh v&#7921;c cu&#7897;c s&#7889;ng nh&#432; y h&#7885;c, v&#7853;t lý, hóa h&#7885;c, &#273;i&#7879;n t&#7917;,... Th&#7853;m chí, ngay trong cu&#7897;c &#273;&#7901;i c&#7911;a m&#7895;i con ng&#432;&#7901;i c&#361;ng &#273;ã không ít l&#7847;n ph&#7843;i t&#7899;i b&#7879;nh vi&#7879;n và ch&#7909;p Xquang. Nh&#432;ng ít ai bi&#7871;t &#273;&#432;&#7907;c b&#7843;n ch&#7845;t c&#7911;a lo&#7841;i sóng &#273;&#7863;c bi&#7879;t này. </font></p> <p align="left"><font face="Arial" size="2">Tia X xu&#7845;t hi&#7879;n khi m&#7897;t chùm êlectrôn có &#273;&#7897;ng n&#259;ng l&#7899;n &#273;&#7853;p vào m&#7897;t ch&#7845;t làm cho các b&#7843;n quang phát sáng lên. Toàn b&#7897; quá trình này &#273;&#432;&#7907;c th&#7921;c hi&#7879;n trong m&#7897;t &#7889;ng nghi&#7879;m (g&#7885;i là &#7889;ng R&#417;nghen) bao g&#7891;m bình chân không, kat&#7889;t và an&#7889;t (kat&#7889;t th&#7921;c hi&#7879;n phát ra êlectrôn còn an&#7889;t là ngu&#7891;n phát tia X ). </font></p> <p align="left"><font face="Arial" size="2">Tia X có kh&#7843; n&#259;ng &#273;âm xuyên r&#7845;t l&#7899;n, tác d&#7909;ng m&#7841;nh lên phim &#7843;nh và các màn phát quang. Chính vì v&#7853;y trong y h&#7885;c, ng&#432;&#7901;i ta &#273;ã l&#7907;i d&#7909;ng &#273;&#7863;c &#273;i&#7875;m này c&#7911;a tia X &#273;&#7875; ch&#7849;n &#273;oán và &#273;i&#7873;u tr&#7883; nhi&#7873;u b&#7879;nh t&#7853;t m&#7897;t cách nhanh chóng mà không làm b&#7879;nh nhân &#273;au &#273;&#7899;n (ví d&#7909; nh&#432; các b&#7879;nh v&#7873; &#273;&#432;&#7901;ng máu, b&#7879;nh ung th&#432;,...). Trong l&#297;nh v&#7921;c &#273;i&#7879;n t&#7917;, ng&#432;&#7901;i ta dùng tia X &#273;&#7875; ki&#7875;m tra các m&#7889;i hàn, &#273;&#7897; &#273;&#7891;ng &#273;&#7873;u c&#7911;a các linh ki&#7879;n,... Trong v&#7853;t lý và hóa h&#7885;c tia X &#273;&#432;&#7907;c s&#7917; d&#7909;ng &#273;&#7875; ki&#7875;m tra m&#7913;c ch&#7845;t l&#7887;ng trong bình kín, phân tích c&#7845;u trúc các tinh th&#7875;, phát hi&#7879;n t&#7841;p ch&#7845;t... </font></p> <p align="left"><font face="Arial" size="2">Tóm l&#7841;i, tia X &#273;&#432;&#7907;c phát hi&#7879;n là m&#7897;t cu&#7897;c cách m&#7841;ng trong l&#297;nh v&#7921;c v&#7853;t lý h&#7885;c. Nó nh&#432; &quot;tia ch&#7899;p&quot; báo hi&#7879;u m&#7897;t th&#7901;i k&#7923; phát tri&#7875;n huy hoàng c&#7911;a khoa h&#7885;c nói chung và v&#7853;t lý h&#7885;c nói riêng ngay sau &#273;ó. &#272;úng nh&#432; v&#7853;y, ch&#7881; m&#7897;t n&#259;m sau, n&#259;m 1902, Bécc&#417;ren &#273;ã phát hi&#7879;n ra hi&#7879;n t&#432;&#7907;ng phóng x&#7841;. N&#259;m 1897, Tômx&#417;n phát hi&#7879;n ra &#273;i&#7879;n t&#7917;. N&#259;m 1905, Anbe Anhxtanh công b&#7889; thuy&#7871;t t&#432;&#417;ng &#273;&#7889;i,... Nói nh&#432; v&#7853;y không ph&#7843;i &#273;&#7875; chúng ta t&#7921; hài lòng v&#7873; quá&nbsp; kh&#7913; mà &#273;&#7875; &quot;ôn c&#7893; tri tân&quot;. V&#7899;i s&#7921; phát tri&#7875;n nh&#432; v&#361; bão c&#7911;a khoa h&#7885;c - k&#7929; thu&#7853;t hi&#7879;n nay, chúng ta có quy&#7873;n hi v&#7885;ng v&#7873;m&#7897;t &quot;tia ch&#7899;p m&#7899;i&quot; trong th&#7871; k&#7881; 21 s&#7869; &#273;&#432;&#7907;c th&#7921;c hi&#7879;n b&#7903;i chính các nhà khoa h&#7885;c Vi&#7879;t Nam. </font></p> <p align="right" style="margin-top: 0; margin-bottom: 0"><b> <font face="Arial" size="2">NGUY&#7876;N THÀNH LUÂN </font></b></p> <p align="right" style="margin-top: 0; margin-bottom: 0"><b> <font face="Arial" size="2">(Khoa Tri&#7871;t h&#7885;c, tr&#432;&#7901;ng &#272;H KHXH&amp;NV)</font></b></p> <p align="right" style="margin-top: 0; margin-bottom: 0">&nbsp;</p> <p align="left" style="margin-top: 0; margin-bottom: 0"><b> <font face="Arial" size="2">Tài li&#7879;u tham kh&#7843;o</font></b></p> <p align="left" style="margin-top: 0; margin-bottom: 0">&nbsp;</p> <p align="left" style="margin-top: 0; margin-bottom: 0"><i> <font face="Arial" size="2">1-Hoàng Phê ( ch&#7911; biên ), t&#7915; &#273;i&#7875;n Ti&#7871;ng Vi&#7879;t, &#272;à N&#7861;ng, 2002.<br> 2-Sách ki&#7871;n th&#7913;c Almanach ph&#7893; thông 1985, NXB. Khoa h&#7885;c &amp; K&#7929; thu&#7853;t, Tp. HCM, 1984<br> 3-B&#7897; V&#259;n Hóa - Vi&#7879;n V&#259;n Hóa, L&#7883;ch V&#259;n hóa t&#7893;ng h&#7907;p 1987 - 1990, Tp. HCM, 1987</font></i></p> </body> </html>

BÌNH LUẬN

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM

Kỷ niệm 50 năm ngày giải phóng Miền Nam thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025). Thành Đoàn và CLB Truyền thống Thành Đoàn cùng cơ sở Đoàn đã tổ chức các đoàn đi thăm các căn cứ Thành Đoàn Xuân Tân Tỵ 2025, đồng thớ có những công trình góp phần ghi dấu công ơn của chính quyền và nhân dân địa phương trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, góp phần giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ của địa phương và TP. Hồ Chí Minh.

Agile Việt Nam
;