Tam Đảo, một danh thắng văn hóa lịch sử

<html> <head> <meta http-equiv="Content-Language" content="en-us"> <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=windows-1252"> <title>Tam &#272;&#7843;o</title> </head> <body> <p align="center"><font color="#0000FF" face="Arial" size="2"><b> <span id="newscontent1_MsgSubject">Tam &#272;&#7843;o, m&#7897;t danh th&#7855;ng v&#259;n hóa l&#7883;ch s&#7917;</span></b></font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">Th&#7883; tr&#7845;n Tam &#272;&#7843;o huy&#7879;n Tam &#272;&#7843;o, t&#7881;nh V&#297;nh Phúc có di&#7879;n tích t&#7921; nhiên 64 ha, chia làm 2 khu v&#7921;c, khu trên và khu d&#432;&#7899;i, nh&#432;ng v&#7873; m&#7863;t qu&#7843;n lý hành chính thì Tam &#272;&#7843;o có 3 thôn: Thôn 1 là khu trung tâm ngh&#7881; mát, di&#7879;n tích 2 km2, &#273;&#7897; cao kho&#7843;ng 930 mét; phía d&#432;&#7899;i là hai thôn 2 và 3 - “khu dân c&#432;”. Ng&#432;&#7901;i dân &#7903; &#273;ây ngoài tr&#7891;ng hoa màu (rau c&#7843;i, su su, su hào...), ch&#259;n nuôi nh&#7887; l&#7867; các lo&#7841;i gia súc, gia c&#7847;m, còn có m&#7897;t b&#7897; ph&#7853;n chuyên làm thuê d&#432;&#7899;i d&#7841;ng lao &#273;&#7897;ng gi&#7843;n &#273;&#417;n. Ngoài ra bà con còn sinh s&#7889;ng b&#7857;ng các hình th&#7913;c kinh doanh d&#7883;ch v&#7909; ph&#7909;c v&#7909; khách tham quan du l&#7883;ch, &#273;ông nh&#7845;t là th&#7901;i &#273;i&#7875;m t&#7915; vào hè, &#273;&#7847;u tháng 4 &#273;&#7871;n tháng 7, sang tháng 8 l&#432;&#7907;ng khách th&#432;a d&#7847;n. Tuy nhiên, các ngh&#7879; s&#297; nhi&#7871;p &#7843;nh l&#7841;i thích &#273;&#7871;n &#273;ây vào nh&#7919;ng tháng cu&#7889;i n&#259;m, vì mùa này tr&#7901;i Tam &#272;&#7843;o m&#7899;i có mây, cây c&#7887; c&#361;ng r&#7845;t t&#432;&#417;i &#273;&#7865;p.</font></p> <table align="center" border="0" width="2" id="table1"> <tr> <td> <p align="justify"><font face="Arial" size="2"> <img src="http://www.baocantho.com.vn/news/images/news/1080/22.jpg"></font></td> </tr> <tr> <td align="left"> <p align="center"> <span style="font-size: 10pt; color: #808080; font-family: Arial"><i>L&#7877; h&#7897;i Tây Thiên.</i></span><wbr></td> </tr> </table> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">Tam &#272;&#7843;o &#273;&#7891;i núi ch&#7853;p chùng, nh&#7845;p nhô ng&#7885;n n&#7885; ng&#7885;n kia, t&#7841;o nên m&#7897;t c&#7843;nh quan v&#7915;a th&#417; m&#7897;ng v&#7915;a hùng tráng. V&#7899;i nh&#7919;ng nét ch&#7845;m phá k&#7923; thú, và v&#7899;i &#273;i&#7873;u ki&#7879;n khí h&#7853;u &#273;&#7897;c &#273;áo: &#273;&#7911; 4 mùa trong m&#7897;t ngày, r&#7845;t d&#7877; ch&#7883;u, ch&#7913; không l&#7841;nh bu&#7889;t quanh n&#259;m, nên t&#7921; x&#432;a Tam &#272;&#7843;o &#273;ã tr&#7903; thành &#273;i&#7875;m du l&#7883;ch quy&#7871;n r&#361; khách nhàn du, &#273;&#7875; r&#7891;i tr&#7903; thành n&#417;i ngh&#7881; d&#432;&#7905;ng n&#7893;i ti&#7871;ng c&#7911;a &#273;&#7845;t n&#432;&#7899;c ta.</font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">Do Tam &#272;&#7843;o nghìn n&#259;m s&#432;&#417;ng ph&#7911; nên t&#7915; xa, c&#7843; &#7903; vùng &#273;&#7891;ng b&#7857;ng phía Thái Nguyên, Tuyên Quang nhìn lên, ng&#432;&#7901;i ta c&#7843;m nh&#7853;n Tam &#272;&#7843;o nh&#432; b&#7891;ng b&#7873;nh gi&#7919;a bi&#7875;n n&#432;&#7899;c. bi&#7875;n tr&#7901;i. Nói là 3 hòn &#273;&#7843;o nh&#432;ng tên c&#7909; th&#7875; các &#273;&#7843;o &#7845;y là gì? Chuy&#7879;n t&#432;&#7903;ng ch&#7915;ng &#273;&#417;n gi&#7843;n nh&#432;ng qua tìm hi&#7875;u, nh&#7919;ng ng&#432;&#7901;i sinh s&#7889;ng c&#7889; c&#7921;u t&#7841;i &#273;ây k&#7875; ra v&#7899;i nh&#7919;ng tên g&#7885;i khác và nhi&#7873;u h&#417;n: M&#7887; Qu&#7841;, Qu&#7841; Há, Rùng Rình, Tây Thiên, Th&#7841;ch Bàn, Phù Ngh&#297;a và Thiên Th&#7883;. S&#7921; khác bi&#7879;t này có th&#7875; là do g&#7885;i theo tên Nôm, tên Hán. Nh&#432;ng n&#7871;u th&#7871; thì các c&#7909; ngày x&#432;a &#273;ã Hán hóa t&#7915; m&#7895;i tên Nôm c&#7909; th&#7875; nào? Ph&#7843;i ch&#259;ng &#273;&#7875; tránh s&#7921; nh&#7847;m l&#7851;n nên có ng&#432;&#7901;i &#273;ã g&#7885;i l&#7847;n l&#432;&#7907;t t&#7915; trái sang là Núi 1, Núi 2, Núi 3 - phóng t&#7847;m nhìn t&#7915; “c&#7893;ng tr&#7901;i “ &#7903; “thôn 1”?</font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">Dân gian thì g&#7885;i g&#7897;p c&#7843; ba ng&#7885;n &#7845;y là núi Rùng Rình, b&#7903;i n&#417;i &#273;ây toàn c&#7843;nh là c&#7843; m&#7897;t màu xanh c&#7911;a r&#7915;ng già, r&#7915;ng th&#432;a, c&#7911;a nh&#7919;ng m&#7843;ng xanh rêu phong ph&#7911; kín. &#272;&#7913;ng &#7903; nh&#7919;ng n&#417;i hun hút gió sâu, n&#7871;u c&#7889; gây nên ti&#7871;ng vang to, núi r&#7915;ng s&#7869; b&#7883; lay &#273;&#7897;ng và âm thanh &#273;&#7891;ng v&#7885;ng r&#7873;n r&#7873;n nh&#432; có ai &#273;ó quanh &#273;ây c&#7855;c c&#7899; nhái theo, không khác gì nh&#432; &#7903; núi Tung S&#417;n bên Trung Qu&#7889;c (x&#432;a, vua &#273;i ch&#417;i núi, b&#7847;y tôi tung hô “v&#7841;n tu&#7871;”, núi r&#7873;n vang theo nh&#432; ti&#7871;ng ê - cô!). Các c&#7909; còn k&#7875; t&#7843;, m&#7897;t khi khách lãng du &#273;ã “l&#7841;c” vào mê cõi này &#7855;t s&#7869; c&#7843;m nh&#7853;n r&#7845;t rõ m&#7895;i b&#432;&#7899;c chân mình nh&#432; có m&#7897;t quy&#7873;n n&#259;ng vô hình nh&#7865; nhàng &#273;ón d&#7855;t, &#273;&#432;a &#273;&#7849;y lâng lâng vô cùng khinh khoái. Ph&#7843;i ch&#259;ng khi con ng&#432;&#7901;i di chuy&#7875;n &#7903; &#273;&#7881;nh cao l&#7897;ng gió, s&#7869; không kh&#7887;i h&#417;i b&#7883; l&#7841; l&#7851;m v&#7873; tr&#7885;ng l&#7921;c, nên có c&#7843;m giác... “Rùng Rình”?! </font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">Do ng&#432;&#7901;i dân &#7903; Tam &#272;&#7843;o có ý th&#7913;c b&#7843;o v&#7879; môi tr&#432;&#7901;ng, c&#7843;nh quan t&#7915; r&#7845;t lâu &#273;&#7901;i nên r&#7915;ng nguyên sinh &#7903; &#273;ây không b&#7883; xâm ph&#7841;m. Nh&#7901; s&#432;&#417;ng ph&#7911; quanh n&#259;m, &#273;&#7897; &#7849;m cao, cây c&#7889;i có &#273;i&#7873;u ki&#7879;n phát tri&#7875;n t&#432;&#417;i t&#7889;t, tr&#7903; thành lá ph&#7893;i &#273;i&#7873;u ti&#7871;t khí h&#7853;u toàn vùng.</font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">R&#7915;ng Tam &#272;&#7843;o có 143 ha, &#273;a s&#7889; là thông và các lo&#7841;i cây thu&#7897;c g&#7895; nhóm 5, nhóm 6, nh&#432;ng c&#361;ng có không ít lo&#7841;i g&#7895; quý hi&#7871;m. Nói chung, th&#7921;c v&#7853;t &#7903; &#273;ây có &#273;&#7871;n 490 loài, trong &#273;ó có nhi&#7873;u loài quý nh&#432; sam bông, p&#417; mu, kim giao, thông tre, lèn xanh, sa nhân... V&#7873; hoa thì ngoài hoa &#273;&#7895; quyên r&#7921;c r&#7905;, còn có nhi&#7873;u lo&#7841;i phong lan, &#273;&#7883;a lan n&#7893;i ti&#7871;ng. </font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">&#272;&#7897;ng v&#7853;t &#7903; Tam &#272;&#7843;o c&#361;ng khá phong phú, &#273;a d&#7841;ng. Ng&#432;&#7901;i ta &#273;ã th&#7889;ng kê &#273;&#432;&#7907;c &#7903; &#273;ây có &#273;&#7871;n 281 loài, bao g&#7891;m: h&#7893;, báo, g&#7845;u, kh&#7881;, v&#7885;c &#273;en má tr&#7855;ng, h&#432;&#417;u, nai, gà lôi, ch&#7891;n h&#432;&#417;ng, r&#7855;n, rùa, nhím, ong b&#7847;u &#273;&#7845;t.., có c&#7843; nh&#7919;ng lo&#7841;i quý hi&#7871;m nh&#432; sa dông (cá cóc - thân tròn, dài, có chân), gà so c&#7893; &#273;&#7887; (có tên trong sách &#273;&#7887;)... V&#7899;i la li&#7879;t ch&#7911;ng lo&#7841;i &#273;&#7897;ng - th&#7921;c v&#7853;t nh&#432; th&#7871;, Tam &#272;&#7843;o m&#7863;c nhiên có s&#7913;c hút m&#7841;nh &#273;&#7889;i v&#7899;i các nhà khoa h&#7885;c trong n&#432;&#7899;c và th&#7871; gi&#7899;i &#273;&#7871;n tham quan nghiên c&#7913;u. </font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">&#7902; Tam &#272;&#7843;o không th&#7845;y có chùa th&#7901; Ph&#7853;t mà ch&#7881; có &#273;&#7873;n và mi&#7871;u, nh&#432;ng bà con c&#361;ng g&#7885;i là chùa. &#272;ó là nh&#7919;ng n&#417;i th&#7901; các M&#7851;u (M&#7865;), các cô, các c&#7853;u, mà trong tâm th&#7913;c, con ng&#432;&#7901;i hi&#7875;u là nh&#7919;ng b&#7853;c có &#273;&#7847;y &#273;&#7911; quy&#7873;n n&#259;ng, kh&#7889;ng ch&#7871; m&#7885;i tai ách, bao gi&#7901; c&#361;ng phù h&#7897;, &#273;&#7897; trì cho con ng&#432;&#7901;i luôn luôn &#273;&#432;&#7907;c bình an, h&#7841;nh phúc. Các c&#417; s&#7903; th&#7901; t&#7921; &#7903; &#273;&#7883;a ph&#432;&#417;ng k&#7875; t&#7915; d&#432;&#7899;i lên có: &#273;&#7873;n chân Su&#7889;i, &#273;&#7873;n C&#7853;u, &#273;&#7873;n Cô, &#273;&#7873;n &#273;&#7913;c Thánh Tr&#7847;n (H&#432;ng &#272;&#7841;o), &#273;&#7873;n M&#7851;u (Tiên Thiên Thánh M&#7851;u), &#273;&#7873;n Chúa Th&#432;&#7907;ng Ngàn, &#273;&#7873;n M&#7851;u Th&#432;&#7907;ng Ngàn; và 2 mi&#7871;u nh&#7887; là mi&#7871;u Hoàng S&#417;n và mi&#7871;u Vân T&#7921;. &#272;&#7873;n, mi&#7871;u nào c&#361;ng quanh n&#259;m khói h&#432;&#417;ng nghi ngút. </font></p> <table align="center" border="0" width="2" id="table2"> <tr> <td> <p align="justify"> <img border="0" src="Tam%20Dao.bmp" width="425" height="287"></td> </tr> <tr> <td align="left"> <p align="center"> <span style="font-size: 10pt; color: #808080; font-family: Arial"><i>Ba ng&#7885;n núi cao nh&#7845;t &#7903; Tam &#272;&#7843;o.</i></span></td> </tr> </table> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">Tam &#272;&#7843;o còn có các &#273;i&#7875;m nh&#7845;n làm b&#7853;t lên s&#7913;c quy&#7871;n r&#361;, c&#7921;c k&#7923; k&#7923; thú nh&#432;: &#272;&#432;&#7901;ng lên c&#7893;ng tr&#7901;i (t&#7915; khu ngh&#7881; mát phóng t&#7847;m m&#7855;t vút lên tr&#7901;i cao ng&#7855;m nhìn cõi Rùng Rình, t&#7913;c ba &#273;&#7843;o Thiên Th&#7883;, Th&#7841;ch Bàn, Phù Ngh&#297;a b&#7891;ng b&#7873;nh trên bi&#7875;n tr&#7901;i); tháp Truy&#7873;n hình (cao 95 mét, n&#7863;ng 200 t&#7845;n, &#273;&#432;&#7907;c d&#7921;ng trên &#273;&#7881;nh núi cao 1.250 mét, làm cho &#273;&#7897; cao c&#7911;a núi l&#7841;i cao thêm – t&#7915; &#273;ây s&#7869; nhìn th&#7845;y khu Tam &#272;&#7843;o II có di&#7879;n tích 100 ha, cách Tam &#272;&#7843;o I kho&#7843;ng 10 - 12 km, &#273;&#7883;a hình b&#7857;ng ph&#7859;ng, ch&#432;a có ng&#432;&#7901;i &#7903;); Thác B&#7841;c (cao 130 mét, &#273;&#7893; xu&#7889;ng thung l&#361;ng c&#7911;a khu ngh&#7881; mát, ngu&#7891;n c&#7911;a nó là n&#417;i h&#7897;i t&#7909; c&#7911;a nh&#7919;ng dòng su&#7889;i t&#7915; núi Máng Chì, n&#432;&#7899;c reo róc rách quanh n&#259;m, ngo&#7857;n ngoèo u&#7889;n l&#432;&#7907;n, in bóng thông xanh, êm &#7843; qua khu lòng ch&#7843;o r&#7891;i &#273;&#7897;t ng&#7897;t &#273;&#7893; xu&#7889;ng, mài mòn vách &#273;á, tung b&#7885;t tr&#7855;ng xóa nh&#432; muôn vàn m&#7843;nh b&#7841;c nát r&#7901;i r&#7891;i ch&#7843;y vào sông Cà L&#7891;... &#7903; xa, nhìn nh&#432; m&#7897;t d&#7843;i l&#7909;a tr&#7855;ng bay gi&#7919;a r&#7915;ng xanh &#273;&#7841;i ngàn!)... &#272;&#432;&#7907;c bi&#7871;t, hi&#7879;n Tam &#272;&#7843;o s&#7869; &#273;&#432;&#7907;c &#273;&#7847;u t&#432; thêm hàng tr&#259;m t&#7881; &#273;&#7891;ng &#273;&#7875; xây d&#7921;ng m&#7899;i nhi&#7873;u công trình ph&#7909;c v&#7909; nhu c&#7847;u “du l&#7883;ch sinh thái” &#273;áp &#7913;ng các yêu c&#7847;u v&#7873; ngh&#7881; d&#432;&#7905;ng, tâm linh, m&#7841;o hi&#7875;m..., ch&#7911; y&#7871;u là làm thêm nhi&#7873;u &#273;&#432;&#7901;ng giao thông &#273;&#7875; khách tham quan d&#7841;o ch&#417;i trong núi. nh&#7845;t là m&#7903; thêm tuy&#7871;n &#273;&#432;&#7901;ng sang Tam &#272;&#7843;o II &#273;&#7875; hoàn ch&#7881;nh “khu du l&#7883;ch Tam &#272;&#7843;o - Tây Thiên”. T&#7909;c truy&#7873;n vua Thu&#7845;n gieo m&#7841; &#7903; &#273;ó, vì th&#7871; g&#7885;i là Bách Bông S&#417;n (núi Tr&#259;m Bông).</font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">Du l&#7883;ch Tam &#272;&#7843;o, khách tham quan không th&#7875; không mua &#273;ôi món quà (l&#432;u ni&#7879;m) &#273;&#7897;c &#273;áo c&#7911;a vùng cao. N&#7893;i ti&#7871;ng nh&#7845;t là “r&#432;&#7907;u ong b&#7847;u &#273;&#7845;t” - th&#7913; r&#432;&#7907;u &#273;&#7863;c tr&#7883; viêm th&#7847;n kinh t&#7885;a, ch&#7889;ng &#273;au nh&#7913;c và tê th&#7845;p. &#272;&#7875; “phát huy tác d&#7909;ng” các b&#7841;n c&#361;ng nên mua thêm món d&#432;a m&#259;ng &#7899;t (bao bì &#273;&#7865;p, m&#7899;i th&#7845;y &#273;ã b&#7855;t thèm) b&#7903;i &#273;ó là th&#7913; gia v&#7883; &#273;&#432;a cay không ch&#7881; r&#7845;t tuy&#7879;t mà khi nâng chén ng&#7885;c nhâm nhi, cùng v&#7899;i b&#7841;n bè tri k&#7927;, ta không th&#7875; không miên man t&#417; t&#432;&#7903;ng &#273;&#7871;n c&#7897;i ngu&#7891;n, h&#7891;n thiêng sông núi - cõi &#273;&#7845;t tr&#7901;i nghìn n&#259;m s&#432;&#417;ng ph&#7911;!</font></p> <p align="right"><font face="Arial" size="2"><b><i>Theo C&#7847;n Th&#417;</i></b></font></p> </body> </html>

BÌNH LUẬN

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM

Ngày 14-11, Nippon Maru - con tàu thanh niên biểu tượng cho sự đoàn kết của thanh niên ASEAN - Nhật Bản đã đến TP. Hồ Chí Minh sẵn sàng cho một hành trình đầy ý nghĩa tại Thành phố mang tên Bác.

Agile Việt Nam
;