<html>
<head>
<meta http-equiv="Content-Language" content="en-us">
<meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=windows-1252">
<title>Tết Nguyên Đán và các phong tục</title>
</head>
<body>
<p align="center"><font color="#0000FF" face="Arial" size="2"><b>Tết Nguyên Đán
và các phong tục ngày Tết</b></font></p>
<div style="float: left; width: 152px; height: 220px">
<table border="1" width="100%" id="table1">
<tr>
<td>
<img border="0" src="tet%20nguyen%20dan%20va%20cac%20phong%20tuc%20dau%20nam1.jpg" width="140" height="210"></td>
</tr>
</table>
</div>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2" color="#008000"><b>Tết Nguyên Đán
(Tết Cả) là lễ hội lớn nhất trong các lễ hội truyền thống Việt Nam từ hàng ngàn
đời nay, là điểm giao thời giữa năm cũ và năm mới; giữa một chu kỳ vận hành của
đất trời, vạn vật cỏ cây. Tết Nguyên Đán Việt Nam từ buổi "khai thiên lập địa"
đã tiềm tàng những giá trị nhân văn thể hiện mối quan hệ giữa con người với
thiên nhiên, vũ trụ qua bốn mùa xuân - hạ - thu - đông và quan niệm "ơn trời mưa
nắng phải thì" chân chất của người nông dân cày cấy ở Việt Nam... Tết còn là dịp
để mọi người Việt Nam tưởng nhớ, tri tâm tổ tiên, nguồn cội; giao cảm nhân sinh
trong quan hệ đạo lý (ăn quả nhớ kẻ trồng cây) và tình nghĩa xóm làng... Nhân
dịp Tết Nguyên Đán Đinh Hợi 2007, Thông tin trong Đoàn xin giới thiệu với các
bạn về Tết Nguyên Đán và các phong tục ngày Tết.</b></font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">Tết Nguyên Đán (còn gọi là Tết Ta
hay Tết Âm Lịch, hay gọi tắt là Tết) là một trong những ngày lễ quan trọng nhất
trong văn hóa của người Việt. Tết được coi là sự khởi đầu của một năm mới, kết
thúc của một năm cũ (giao thừa). Vào ngày này, mọi người trong gia đình thường
tụ họp lại để tổ chức đón mừng một năm mới âm lịch theo phong tục của người Việt.
Điều này thể hiện sự đoàn viên, sum họp, ấm no, hạnh phúc. Cùng với cành đào,
cành mai, cây quất, bánh chưng, dưa hành... và tục lễ dọn dẹp trang hoàng nhà
cửa, bàn thờ... ăn mặc đẹp trong các ngày tết....người Việt như muốn cầu cho một
năm mới ấm no, hạnh phúc. Thêm vào đó cũng là để thể hiện truyền thống uống nước
nhớ nguồn, hướng về tổ tiên.</font></p>
<p align="justify"><b><font face="Arial" size="2" color="#008000">Phong tục
</font></b></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">Tục lệ của Tết Nguyên Đán có rất
nhiều, từ dọn dẹp nhà cửa và trang hoàng bàn thờ như tất cả các ngày lễ, hay
ngày giỗ… cho đến những tục lệ đặc biệt cho Tết như:</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">- Cúng ông Công ông Táo - theo
quan điểm của người Việt thì ông Táo là người ghi chép tất cả những gì con người
làm trong năm và báo cáo với Ngọc Hoàng; ngoài ra, ông Táo còn đại diện cho sự
ấm no của một gia đình. </font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">- Cúng Giao Thừa</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">- Cành mai</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">- Cành đào</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">- Cây quất</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">- Chúc thọ người lớn</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">- Mừng tuổi người trẻ</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">- Sêu tết…</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">Từ những tục lệ chung của toàn
thể văn hóa dân tộc như: </font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">- Lì xì - trong tiếng Hoa, có
nghĩa là điều may mắn.</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">- Đốt pháo - được coi là tống
tiễn năm cũ, nghênh đón năm mới. Hiện nay đã bị chính phủ Việt Nam nghiêm cấm
với lí do an toàn phòng cháy.</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">- Đi cúng chùa và hái lộc - trong
tiếng Việt, lộc còn có nghĩa là những điều tốt đẹp mà trời cho.</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">- Thăm viếng họ hàng - để gắn kết
tình cảm gia đình họ hàng…</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">Cho đến những tục lệ có sắc thái
địa phương như:</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">- Xin xăm tại Lăng Ông </font>
</p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">- Đi lễ Chùa Hương</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">- Đi lễ Núi Bà…</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">Từ những tục lệ do ảnh hưởng văn
hóa Trung Hoa như:</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">- Múa rồng</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">- Múa lân</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">- Cấm quét nhà và đổ rác trong 3
ngày tết...</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">Cho đến những tục lệ mang hoàn
toàn tính chất Việt như:</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">- Dựng nêu </font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">- Hạ nêu</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">- Sớ Táo quân</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">- Mâm ngũ quả - phải có ít nhất
đủ 5 loại quả. Các loại quả này biến thiên theo từng khu vực. Ví dụ, trong miền
Nam là mãng cầu, dừa, đu đủ và xoài (tượng trưng cho câu nói: "cầu vừa đủ xài").
</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">Từ những món ăn ngày Tết:</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">- Bánh chưng </font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">- Bánh tét </font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">- Mứt</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">- Chè</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">- Bún thang...</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">Cho đến các trò giải trí như:</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">- Bịt mắt bắt dê</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">- Múa võ</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">- Hát bội</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">- Hát cải lương</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">- Hát chèo</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">- Nhiều loại bài bạc cổ truyền.</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">Theo luật lệ xưa, Tết bắt đầu từ
đêm Giao Thừa (lúc 0 giờ của năm âm lịch mới) và chấm dứt vào 7 ngày sau, sau
khi làm lễ hạ nêu. Ngày nay chỉ còn ba ngày đầu là quan trọng tại Việt Nam. Việt
kiều tại Âu châu hay Bắc Mỹ hoặc chỉ giữ ngày Mùng Một hoặc tổ chức Tết vào ngày
cuối tuần gần nhất. </font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">Tết, và các tục lệ, được nhắc đến
rất nhiều trong ca dao Việt Nam:</font></p>
<p align="center"><i><font face="Arial" size="2">* Mùng Một thì ở nhà cha,<br>
Mùng Hai nhà vợ, Mùng Ba nhà thầy</font></i></p>
<p align="center"><i><font face="Arial" size="2">* Cu kêu ba tiếng cu kêu <br>
Mong cho Tết đến dựng nêu ăn chè</font></i></p>
<p align="center"><i><font face="Arial" size="2">* Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ<br>
Nêu cao, tràng pháo, bánh chưng xanh</font></i></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2" color="#008000"><b>Ý nghĩa các
phong tục ngày Tết</b></font></p>
<div style="float: left; width: 151px; height: 29px">
<table border="1" width="100%" id="table2">
<tr>
<td>
<img border="0" src="tet%20nguyen%20dan%20va%20cac%20phong%20tuc%20dau%20nam.jpg" width="200" height="182"></td>
</tr>
</table>
</div>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2"><b>* Giao thừa:</b> Lẽ trời đất
có khởi thuỷ phải có tận cùng, một năm có bắt đầu ắt phải có kết thúc, bắt đầu
vào lúc giao thừa, cũng lại kết thúc vào lúc giao thừa. Giao thừa là gì?
Theo từ điển Hán Việt của Đào Duy Anh nghĩa là cũ giao lại, mới đón lấy. Chính
vì ý nghĩa ấy, nên hàng năm vào lúc giao tiếp giữa hai năm cũ, mới này, có lễ
trừ tịch.</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2"><b>* Tục lệ đầu xuân:</b> Tục lễ
động thổ bắt đầu ở Trung Quốc sau truyền sang Việt Nam. Động thổ nghĩa là động
đất, và trong khi động đất phải có lễ cúng Thổ Thần để trình xin bắt đầu động
đến đất cho một năm mới. </font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2"><b>* Cây nêu ngày Tết:</b> Có
nhiều truyền thuyết, ca dao, tục ngữ về tục dựng cây nêu trước nhà của các dân
tộc Việt Nam mỗi dịp Tết Nguyên Đán, song trong đời sống, nó vẫn lạ lẫm với
nhiều người bởi ngày nay tập tục xưa đã không còn nữa. Cây nêu được coi là cây
vũ trụ nối liền đất với trời, do tín ngưỡng thờ thần mặt trời của các dân tộc cổ
sơ, hàm chứa ý thức về lãnh thổ của người Việt. Dựng nêu ngày Tết là để trừ ma,
quỷ, thờ phụng thần linh và vong hồn tổ tiên.</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2"><b>* Mâm ngũ quả:</b> Ngày Tết,
gia đình nào cũng có mâm ngũ quả dâng lên bàn thờ tổ tiên, ông bà. Mâm ngũ quả
bên cành đào, câu đối đỏ, bức tranh Tết, bánh chưng xanh... tạo nên khung cảnh
ấm áp của mỗi gia đình khi Tết đến, xuân về. Không biết phong tục này có từ bao
giờ, phải chăng vì đất nước ta vốn bốn mùa hoa trái, nhất là vào mùa Xuân hoa
quả càng rộ. Hoa quả là lộc của thiên nhiên, đất trời. Lộc Xuân càng quý. Dâng
lộc trời, cúng ông bà, tổ tiên trong những ngày đầu Xuân thật là một tục lệ đẹp
đẽ đầy nét nhân văn.</font></p>
<p align="justify"><b><font face="Arial" size="2">* Bánh Chưng - Bánh Dầy:</font></b></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">- Bánh Dầy tượng trưng cho Trời,
hình tròn, nhỏ, nằm gọn trong lòng bàn tay. Màu trắng nõn. Có hai miếng lá xanh
cắt tròn đậy trên dưới, cho sạch sẽ vệ sinh, khi mua bán.. Mặt trên hình vòng
cung giống như bầu trời. Trong xã hội Việt Nam thời xưa, bánh dầy dùng làm lễ
vật tinh khiết để tế trời và tế thần. Chấp nhận Trời là đấng khai sáng vũ trụ,
chủ tể trời đất. Thần là chủ trì địa phương. </font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">Bánh dầy còn là lễ vật khao vọng
cho những kẻ được thăng quan tiến chức, hay học hành đỗ đạt. Biếu cặp bánh dầy
là có ý nói lên lòng mơ ước tân-chức biết sống có đức-độ, lấy quyền hành mà làm
ích quốc lợi dân, thảo hoạch chương trình hành động theo ý trời, hợp với lòng
dân. Một thứ nhắc khéo là đừng vinh thân phò gia, đừng ức hiếp dân lành, đừng vơ
vét tham nhũng của dân... Một tệ nạn xã hội mà ngày nay ta thấy đầy dẫy, ở những
nước chậm tiến hay cấp tiến! </font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">Nếu tân-chức không phải là người
đức-độ, thì lễ vật sẽ ra vô nghĩa, đầy mỉa mai, một thứ thùng đánh thì kêu vang,
nhưng bên trong thì trống rỗng. Quên nội dung phong phú mà chỉ vì hình thức, bỏ
thực chất mà bám vào tục lệ thì cặp bánh dầy sẽ thành vật cứng đè trên đầu trên
cổ người dân. Trái lại, nếu tân-chức có tác-phong lãnh đạo, đem tài đức phục vụ
nhân dân... thì hành động của tân-chức sẽ quay tròn như một vòng sinh-khí vận
hành không gián-đoạn, đem lại cho người dân một cuộc sống thanh cao, đất nước
được phồn thịnh và phát triển mạnh. </font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">Về sau, có người gọi bánh dầy lạc
qua là Bánh Tét cho gần với từ ngữ TẾT. </font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">- Bánh chưng thì hình vuông,
tượng trưng cho Đất, theo quan niệm bình dân: Trời tròn đất vuông. Bánh dầy
tượng trưng cho Trời, cho cha, cho rồng, cho sức mạnh... thì bánh chưng tượng
trưng cho Đất, cho mẹ, cho Âu Cơ, cho vẻ đẹp mỹ miều của Tiên nữ. Việc gói bánh
chưng phiền phức hơn làm bánh dầy, cũng nói lên tính cách phiền toái, đa dạng
của lối sống trên mặt đất. Bánh chưng gói ghém hoa màu đồng nội, biến những thực
phẩm thông thường hàng ngày của người nội trợ như: thịt, mỡ, đậu, hành, tiêu
muối... thành một hương vị đặc biệt của ngày Tết.</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">Bánh chưng gói lá dong xanh, lúc
nấu chín làm cho nếp vút trắng tinh ngả sang màu non lá mạ, tượng trưng cho hoa
đồng cỏ nội, cho dân dã, cho ngành nông nghiệp, cho môi sinh trong lành. </font>
</p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">Bánh chưng gói vuông vức mang
nặng nhiều ý nghĩa. Vuông là thẳng đường mà đi, không quanh co, dấu ẩn. Vuông là
ngay thật, có sao nói vậy, không dối trá lừa đảo.Vuông là dứt khoát, xử lý phân
minh, chính trực, đúng luật chứ không nể vì, thiên vị, bóp méo sự thật. Bánh
chưng gói vuông vức còn nói lên tính cách vững vàng, để đâu còn đó, không chạy
vào túi ai! Bánh chưng khi ăn chỉ có thể cắt ra từng miếng chớ không vo tròn,
kéo dãn hay thu hẹp lại. Bánh chưng có nhân có nhụy, mềm dẻo, dễ ăn và ăn lại
ngon miệng. Trẻ cũng thích ăn mà người già, răng yếu mềm cũng ăn được.</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">Bánh chưng được gói năm ba lớp lá
như lòng người mẹ bao bọc lấy người con. Con từ khi trong lòng mẹ, đến khi con
chào đời, mẹ lo lắng cho từng cái khăn tã, cái miếng cơm ăn, miếng nước uống.
Lòng mẹ bao la không hề quản khó nhọc nuôi con, dạy dỗ cho con thành người. Ngày
Tết, ngày sum họp gia đình, ăn một miếng bánh chưng là cảm nghĩ về mẹ, sống với
mẹ. Anh chị em đùm bọc lấy nhau, vì cùng một mẹ sinh ra như trăm con nở ra từ
một bọc trứng! Ngày TẾT là ngày vui nhất của đại gia đình về sum họp</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">Bánh chưng xanh, nhân nhụy vàng,
thịt mỡ chín... là màu mỡ của lúa chín đồng quê, của đời sống chăn nuôi an-vui
xóm làng... gợi cho ta nhớ đến niềm mơ ước an-cư lạc-nghiệp của con người. Một
Mùa Xuân an bình cho con người, cho đất nước thân yêu, cho nhân loại.</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">Hòa bình và Môi sinh tế nhị mỏng
dòn, không thể dùng áp lực trấn áp để rạch nát bánh chưng mà phải bóc gỡ từng
lớp lá cẩn thận, có thứ tự lớp lang. Phải nhẹ tay, khéo tay mới thành đạt. Phải
dùng sợi lạt nhỏ của nó để cắt từng khúc bánh chưng, chứ không ai dùng dao cắt
một cách phũ phàng. Hòa bình phải từ bên trong phát xuất ra, chứ không thể dùng
sức mạnh áp đảo hay áp đặt từ bên ngoài! </font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">Có mấy ai để ý đến cách gói bằng
cột lạt phân chia bánh chưng ra làm 9 khung đồng đều không? Vì thực ra, bánh
chưng còn tiêu biểu cho công bằng pháp lý, cho việc chia cắt ruộng đất hợp lý và
tổ chức xã hội Việt Nam thuở xưa. Thôn xóm thì có lũy tre xanh bao bọc. Ruộng
đất thì có phần mầu mỡ, phần kém tốt tươi. Phần màu mỡ dùng làm công điền công
thổ. Phần còn lại đem phân chia đồng đều cho dân làng. Chia đều để tránh phân bì,
ghen ghét và trọng tư cách mỗi nhà.</font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">Cho nên lúc ăn bánh chưng, phải
lấy lạt tre cắt sao cho các phần đồng đều, vừa đẹp mắt, vừa không ai phân bì ít
nhiều, để nhớ đến biểu tượng công bằng xã hội của bánh chưng. </font></p>
<p align="justify"><font face="Arial" size="2">Trước thềm Năm Mới, chúng ta ôn
lại những cái hay cái đẹp của ngày Tết và phong tục ngày Tết của dân tộc ta,
trong đó gói ghém những ý hướng giáo dục sâu sắc về dân về nước, có thể nói đó
như là một Thông điệp đầu năm. </font></p>
<p align="right"><font face="Arial" size="2"><b>NTTH (st)</b></font></p>
</body>
</html>