Giáo sư, Anh hùng lao động Trần Văn Giàu: Cây “đại cổ thụ” của khoa học xã hội Việt Nam

Truyền thống

<html> <head> <meta http-equiv="Content-Language" content="en-us"> <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=windows-1252"> <title>Tìm</title> </head> <body> Giáo sư, Anh hùng lao động Trần Văn Giàu: Cây “đại cổ thụ” của khoa học xã hội Việt Nam PGS-TS PHAN XUÂN BIÊN Tổng Thư ký Hội đồng KHXH TPHCM Ngoài sự nghiệp chính trị với những đóng góp vẻ vang của một người đã hiến dâng cả cuộc đời cho độc lập, tự do và xây dựng phát triển đất nước; một người thầy của nhiều thế hệ nhà giáo Việt Nam, Giáo sư Trần Văn Giàu là một đại trí thức giàu sáng tạo trong lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn (KHXH-NV). <div align="center"> <table align="center" border="0" cellpadding="3" cellspacing="0" width="1"> <tr> <td> <img src="http://sggp.org.vn/dataimages/original/2010/09/images347162_4.jpg" name="imagePhoto" border="0" width="399"> </td> </tr> <tr> <td class="Image"> Tuổi trẻ TPHCM chúc mừng Giáo sư Trần Văn Giàu nhân dịp Giáo sư được tặng Huy hiệu 80 năm tuổi Đảng</td> </tr> </table> </div> Có thể nói, chưa có một người Việt Nam nào viết nhiều như Giáo sư Trần Văn Giàu. Hàng vạn trang sách đã ghi dấu ấn sâu sắc sự cần mẫn và sáng tạo của nhà khoa học Trần Văn Giàu. Nhà xuất bản KHXH in các tác phẩm được giải thưởng Hồ Chí Minh mỗi người 1 tập, bình quân từ khoảng 500 - 1.500 trang. Riêng Giáo sư Trần Văn Giàu có 2 tập, tổng cộng 3.556 trang. Nhưng đó chỉ mới là dung lượng của 2 tác phẩm được nhận giải thưởng Hồ Chí Minh trong số công trình khoa học của Giáo sư. Đó là tác phẩm “Giai cấp công nhân Việt Nam” và tác phẩm “Sự phát triển của tư tưởng ở Việt Nam”, mỗi tác phẩm gồm 3 tập. Sự nghiệp khoa học, công trình nghiên cứu của ông không phải chỉ chừng đó, mà như trên đã nói, ông có một khối lượng tác phẩm đồ sộ, liệt kê sơ bộ cũng đã có hơn 150 công trình. Xin điểm sơ một số công trình tiêu biểu của Giáo sư: 1- Chống xâm lăng (Lịch sử Việt Nam từ 1858 đến 1898). Đây là giai đoạn lịch sử đau thương mà oanh liệt của dân tộc Việt Nam. Vào lúc tác giả đang đảm nhiệm công tác ở Khoa sử Đại học Tổng hợp Hà Nội, đã “ tự đặt nhiệm vụ, đứng về phía nhân dân, dùng phương pháp sử học Mác - Lê… làm sống lại cuộc kháng chiến anh dũng của dân tộc ta…, đả phá những sự xuyên tạc, bóp méo của các sử gia đế quốc và tay sai; bóc trần âm mưu và tính chất dã man của chính sách thực dân, sự phản phúc của triều đình, sự thối nát của chế độ phong kiến, để làm cho học trò căm thù đế quốc, phong kiến, từ đó mà nêu cao tinh thần yêu nước và dân chủ mới của thanh niên…”. Công trình gồm 3 quyển 27 chương gồm 1.000 trang, được xuất bản 1956-1957 do Giáo sư Trần Văn Giàu viết một mình, đã kịp thời cổ vũ tinh thần đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất Tổ quốc. 2- Lịch sử giai cấp công nhân Việt Nam. Công trình gồm 4 tập, trên 1.800 trang khổ 16 x 24cm, là một đóng góp to lớn về tìm hiểu lịch sử giai cấp công nhân Việt Nam, về đội tiên phong của nó và từ đó đóng góp về lĩnh vực tư tưởng, nâng cao ý thức trách nhiệm, vai trò, sứ mệnh của giai cấp công nhân trong sự nghiệp cách mạng nước ta. 3- Lịch sử Tư tưởng Việt Nam từ thế kỷ XIX đến Cách mạng Tháng Tám, gồm 3 tập, 1.750 trang khổ 16 x 24cm, được Giáo sư Trần Văn Giàu coi là sự kế tiếp tự nhiên sau khi viết xong bộ Giai cấp công nhân Việt Nam. Theo Giáo sư thì đây không phải là một tác phẩm triết học dù rằng có nhiều nội dung có liên quan đến triết học. Tìm hiểu tư tưởng Việt Nam, nhằm mục đích là “góp phần nghiên cứu lịch sử cách mạng Việt Nam”. Công trình này chủ yếu trình bày đặc điểm và sự thất bại của hệ ý thức phong kiến và hệ ý thức tư sản trước các nhiệm vụ lịch sử của dân tộc, từ đó khẳng định tính chất khoa học và nhiệm vụ lịch sử của hệ ý thức giai cấp công nhân Việt Nam. Liên quan đến vấn đề lịch sử tư tưởng Việt Nam, Giáo sư Trần Văn Giàu còn viết tác phẩm về Giá trị truyền thống của dân tộc Việt Nam, phân tích chủ nghĩa yêu nước, tinh thần dân tộc Việt Nam. 4- Miền Nam giữ vững thành đồng, gồm 5 tập. Theo Giáo sư, thì khi Mỹ gia tăng cuộc chiến, ông xin về miền Nam chiến đấu cùng đồng bào đồng chí quê hương, nhưng Nhà nước vẫn giao ông nhiệm vụ nghiên cứu khoa học, nên ông đã dùng ngòi bút đánh giặc. Một mình ông, vào những năm 60 của thế kỷ trước viết 1 bộ sách dày trên 2.500 trang, phản ánh chủ nghĩa anh hùng cách mạng, ý chí kiên cường bất khuất của nhân dân miền Nam; thể hiện niềm tin mãnh liệt về sự chiến thắng của nhân dân ta trong cuộc kháng chiến đầy khốc liệt. Bộ sách có tác dụng to lớn, động viên, cổ vũ cho cuộc đấu tranh anh dũng của đồng bào miền Nam, có sức mạnh lay động lòng người, tạo nên sức mạnh tinh thần của bao lớp thanh niên “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”.  <div align="justify"> Ngoài những công trình do một mình thực hiện, Giáo sư còn chỉ đạo, chủ biên nhiều công trình có giá trị, như bộ Giáo trình lịch sử Việt Nam (8 tập, khổ lớn như khổ giấy A4 bây giờ), làm giáo trình giảng dạy cho sinh viên. Toàn bộ Địa chí văn hóa TPHCM gồm 4 tập, hơn 2.000 trang về lịch sử, văn hóa, nghệ thuật, tư tưởng, tín ngưỡng, khái quát khá đầy đủ diện mạo văn hóa Sài Gòn - TPHCM qua các thời kỳ phát triển. Giới nghiên cứu coi đây là Bách khoa thư của TPHCM. Trước khi “ngưng bút” do sức khỏe không cho phép, Giáo sư Trần Văn Giàu đã chủ biên bộ sách “Lịch sử Việt Nam” do Hội đồng KHXH TPHCM thực hiện, đã in được 2 tập, và viết các chuyên đề tham gia Hội thảo quốc tế về Việt Nam học lần I và lần II.</div> Trên đây chỉ là những công trình tiêu biểu của Giáo sư Trần Văn Giàu trong khối công trình đồ sộ, đa dạng của ông. Các công trình Giáo sư luôn thể hiện sự thống nhất giữa tính chiến đấu và tính khoa học, và tất cả đều phục vụ tìm hiểu “lịch sử cách mạng Việt Nam”, phục vụ cho sự nghiệp cách mạng của dân tộc ta dưới sự lãnh đạo của Đảng. Ông tâm sự: Khi thực sự hoạt động chính trị, làm cách mạng chuyên môn thì “chuyên môn chính” lại là nghề dạy học. Muốn dạy người ta thì phải làm nghiên cứu, phải viết sách. Cho nên tính khoa học và tính cách mạng luôn thống nhất trong các công trình khoa học của Giáo sư Trần Văn Giàu. Công trình của ông viết về nhiều lĩnh vực KHXH, nhưng nhiều nhất vẫn là sử, triết, văn. Giáo sư Vũ Khiêu, người đồng nghiệp thân cận của ông đã nhận định: các tác phẩm về sử học của Giáo sư Trần Văn Giàu đều có sự hấp dẫn của văn và chiều sâu của triết. Ở Giáo sư, trong văn có triết và trong triết có văn. Cả hai đều được lý giải vững vàng, gắn liền với sự chứng minh của sử học. Các hiện tượng văn, sử, triết bất phân trong di sản trí tuệ Việt Nam và của các nước phương Đông được thể hiện rất rõ trong các tác phẩm của Giáo sư Trần Văn Giàu đã có đóng góp to lớn cho sự nghiệp vẻ vang của Đảng ta, dân tộc ta. Sở dĩ một nhà khoa học trong điều kiện của đất nước ta vốn vô cùng khó khăn mà có được một khối lượng công trình khoa học đồ sộ và có giá trị như vậy, phần lớn do sự lao động cần mẫn, nghiêm túc, đầy trách nhiệm của một nhà chính trị chuyên nghiệp, một trí thức uyên thâm, một người con thủy chung của “Miền Nam thành đồng”. Tự mình làm tư liệu, tự thức khuya dậy sớm viết đi viết lại từng trang sách, từng câu chữ. Nhà sử học Dương Trung Quốc kể rằng, có lần ông được cử đến gặp Giáo sư Trần Văn Giàu tại nơi ở, gõ cửa nhiều lần, một lúc sau cửa được hé mở từ từ đủ để khách lọt vào trong rồi đóng ngay lại. Trong căn phòng giấy má tứ tung, phần lớn là những tờ giấy nhỏ bằng bàn tay hay nhỏ hơn được vun lại thành từng xấp, từng đống nhỏ rải rác khắp căn phòng. Giáo sư Giàu đang cởi trần mặc quần đùi; trời nóng nhưng không mở quạt vì sợ gió làm đảo lộn các miếng giấy tờ nhỏ. Đó chính là các tờ “fiche” do giáo sư ghi chép, cắt dán, đang được phân loại… Giáo sư Trần Văn Giàu cũng kể lại: “Khi tiến hành làm công trình “Giai cấp công nhân Việt Nam” có nhiều giờ nóng bức, ngồi trong cái núi tư liệu còn lộn xộn của Thư viện Hà Nội, khi tìm được một cuộc bãi công hồi 1900 chẳng hạn, hay một lá đơn tập thể phản kháng của công nhân mỏ hồi 1897, lòng tôi khoan khoái, dễ chịu vô cùng…, tưởng chừng như mình vừa phát hiện được một lục địa nào mới trên trái đất”. Đó là tác phong làm việc khoa học của Giáo sư Trần Văn Giàu. Ông luôn tự mình làm hết mọi thứ, chưa bao giờ nhờ bất cứ ai làm tư liệu hay viết bài để sửa lại rồi ký tên. Đối với nhiều cuốn sách mà ông chủ biên, ông luôn là “cái đầu”, là nhân vật chính, không những đề ra “tư tưởng, chủ đề” của tác phẩm mà còn trực tiếp biên soạn đề cương, phân công cụ thể, kiểm tra và đọc duyệt cuối cùng. Giáo sư Giàu là con người lao động, lao động nghiêm túc bằng cả tấm lòng, trí tuệ và lương tâm, trách nhiệm. Những năm gần đây, đã bước vào tuổi bách niên, ông vẫn miệt mài với bao công trình, công việc khoa học. Nhiều lần ông “tuyên bố”, sau công trình “Lịch sử Việt Nam” do ông chủ biên, ông sẽ không làm đề tài nào nữa. Nhưng cái máu của người lao động khoa học, những vấn đề triết lý phát triển của lịch sử đất nước vẫn được ông đeo đuổi để có một công trình nào đó, góp phần nhỏ vào sự tìm tòi con đường phát triển của đất nước hôm nay. Chỉ đến năm nay, năm Giáo sư Trần Văn Giàu bước sang tuổi 100, ông mới thực sự “ngưng bút”, nhưng chắc chắn trong đầu ông, tấm lòng của ông vẫn còn nhiều trăn trở, chưa thể ngơi nghỉ <div align="center"> <table id="table6" bordercolordark="#ffffff" bordercolorlight="#008fd4" border="0" cellpadding="2" cellspacing="0" width="95%"> <tr> <td bgcolor="#008fd4" height="7">  </td> </tr> <tr> <td height="3"> </td> </tr> <tr> <td bgcolor="#eaf8ff"> Nhờ sự lao động cần mẫn, nghiêm túc, đầy trách nhiệm và trí tuệ, Giáo sư Trần Văn Giàu được Nhà nước tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt đầu tiên, được phong tặng danh hiệu Anh hùng lao động. Cũng như nhờ công lao đào tạo nên bao thế hệ thầy giáo nền đại học nước nhà mà ông được Đảng và Nhà nước phong tặng ông là Giáo sư, Nhà giáo nhân dân; nhờ công lao đóng góp trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng, ông được tặng Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Độc lập, Huy hiệu 80 năm tuổi Đảng. Đảng và Nhà nước tặng ông những danh hiệu thật xứng đáng, phù hợp với cống hiến của ông.</td> </tr> <tr> <td height="3"> </td> </tr> <tr> <td bgcolor="#008fd4" height="3">  </td> </tr> </table> </div> Theo SGGPO </body> </html>

BÌNH LUẬN

BÀI VIẾT LIÊN QUAN

CÂU CHUYỆN ĐẸP

MẠNG XÃ HỘI

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM

TIÊU ĐIỂM

CHUYÊN MỤC