Nhớ lại những ngày Cách mạng tháng Tám hào hùng

<html><head><meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=windows-1252"</head><body> <p style="text-align: justify;"><span style="font-size:14px"><span style="font-family:arial,helvetica,sans-serif">V&agrave;o ng&agrave;y n&agrave;y c&aacute;ch đ&acirc;y 70 năm (19/8/1945), sau một thời gian chuẩn bị rất ngắn, Xứ uỷ Bắc Kỳ, Th&agrave;nh uỷ H&agrave; Nội đ&atilde; ph&aacute;t động nh&acirc;n d&acirc;n H&agrave; Nội nổi dậy gi&agrave;nh ch&iacute;nh quyền. Ngay từ s&aacute;ng sớm, H&agrave; Nội đỏ rực m&agrave;u cờ c&aacute;ch mạng. H&agrave;ng vạn n&ocirc;ng d&acirc;n, d&acirc;n ngh&egrave;o, với c&aacute;c vũ kh&iacute; th&ocirc; sơ từ L&aacute;ng, Mọc k&eacute;o ra chiếm đại l&yacute; Ho&agrave;n Long, tuy&ecirc;n bố th&agrave;nh lập ch&iacute;nh quyền c&aacute;ch mạng khu vực Ng&atilde; Tư Sở, mở đầu cho cuộc khởi nghĩa ở nội th&agrave;nh.<br /> H&agrave;ng vạn quần ch&uacute;ng nh&acirc;n d&acirc;n ngoại th&agrave;nh, từ c&aacute;c huyện Thanh Tr&igrave;, Thường T&iacute;n, Ph&uacute; Xuy&ecirc;n, Ho&agrave;i Đức, Đan Phượng (H&agrave; Đ&ocirc;ng), Gia L&acirc;m (Bắc Ninh) mang theo cờ Việt Minh, gậy gộc, m&atilde; tấu, dao ph&aacute;t bờ, c&acirc;u li&ecirc;m tiến v&agrave;o nội th&agrave;nh với sức mạnh như th&aacute;c đổ. Tất cả đều tập hợp trước Nh&agrave; h&aacute;t Lớn. Cả th&agrave;nh phố H&agrave; Nội như rung chuyển trong tiếng h&ocirc; khẩu hiệu: &quot;Ủng hộ Việt Minh&quot;, &ldquo;Ch&iacute;nh quyền nh&acirc;n d&acirc;n c&aacute;ch mạng&quot;, &quot;C&aacute;ch mạng th&agrave;nh c&ocirc;ng mu&ocirc;n năm&quot;, &quot;Lập uỷ ban d&acirc;n qu&acirc;n c&aacute;ch mạng&quot;, &ldquo;Việt Nam ho&agrave;n to&agrave;n độc lập&quot;, &ldquo;Đả đảo c&aacute;c cuộc x&acirc;m lăng&quot;, &ldquo;Đả đảo mọi thế lực chống c&aacute;ch mạng Việt Nam&rdquo;, &ldquo;Chống x&acirc;m lăng&quot;...</span></span></p> <p style="text-align: justify;"><span style="font-size:14px"><span style="font-family:arial,helvetica,sans-serif">Đ&uacute;ng 11 giờ, trước hơn 20 vạn người tập trung trước Nh&agrave; h&aacute;t Lớn, Uỷ ban Khởi nghĩa đọc lời k&ecirc;u gọi khởi nghĩa:<br /> &ldquo;Thưa quốc d&acirc;n đồng b&agrave;o!<br /> Nh&acirc;n danh Việt Minh, từ tr&ecirc;n diễn đ&agrave;n n&agrave;y, ch&uacute;ng t&ocirc;i gửi lời ch&agrave;o cứu quốc th&acirc;n &aacute;i to&agrave;n thể đồng b&agrave;o đ&atilde; đến dự cuộc biểu t&igrave;nh ng&agrave;y h&ocirc;m nay một c&aacute;ch nhiệt liệt v&agrave; đ&ocirc;ng đảo. Sự tham gia hăng h&aacute;i ấy l&agrave; một dấu hiệu rất lạc quan, chứng tỏ l&ograve;ng nhiệt th&agrave;nh y&ecirc;u nước của c&aacute;c bạn v&agrave; sự t&iacute;n nhiệm ch&acirc;n th&agrave;nh m&agrave; c&aacute;c bạn đ&atilde; đặt v&agrave;o Việt Minh. Đ&oacute; l&agrave; một kh&iacute;ch lệ v&ocirc; c&ugrave;ng cảm động khiến trong giờ ph&uacute;t nghi&ecirc;m trọng n&agrave;y, qua những cuộc khởi nghĩa v&otilde; trang b&ugrave;ng nổ khắp xứ, tất cả những chiến sĩ cứu quốc đều th&ecirc;m phấn khởi kh&ocirc;ng l&uacute;c n&agrave;o lại tin tưởng ở sự th&agrave;nh c&ocirc;ng bằng l&uacute;c n&agrave;y. Nhưng tr&aacute;ch nhiệm cũng v&igrave; thế m&agrave; th&ecirc;m nặng nề v&agrave; ch&uacute;ng t&ocirc;i xin nhận tr&aacute;ch nhiệm nặng nề đ&oacute;.<br /> Trong l&uacute;c qu&acirc;n đội Nhật, theo lệnh của Nhật ho&agrave;ng, đ&atilde; b&atilde;i chiến khắp c&aacute;c mặt trận, v&agrave; bọn đế quốc Ph&aacute;p nu&ocirc;i cuồng vọng kh&ocirc;i phục chủ quyền ở Đ&ocirc;ng Dương đang ng&oacute;c đầu lăm le hoạt động, ch&uacute;ng ta cần phải c&oacute; một th&aacute;i độ thật r&otilde; rệt, thật đường ho&agrave;ng, thật cương quyết!<br /> Đối với qu&acirc;n Nhật, ch&uacute;ng ta sẽ rất &ocirc;n ho&agrave; tr&aacute;nh tất cả những sự x&ocirc; x&aacute;t v&ocirc; &iacute;ch, bất lợi cho cả đ&ocirc;i b&ecirc;n, đồng thời ch&uacute;ng ta c&oacute; thể d&ugrave;ng ngoại giao l&agrave;m cho Nhật hiểu r&otilde; t&igrave;nh thế, t&aacute;n th&agrave;nh c&aacute;ch mạng Việt Nam v&agrave; trao kh&iacute; giới cho ta.<br /> Đối với bọn Ph&aacute;p c&oacute; d&atilde; t&acirc;m kh&ocirc;i phục chủ quyền ở Đ&ocirc;ng Dương, ch&uacute;ng ta phải cương quyết đối ph&oacute;, v&agrave; nếu cần, phải quyết chiến, chống những cuộc x&acirc;m lăng của ch&uacute;ng cũng như của tất cả c&aacute;c đế quốc kh&aacute;c.<br /> Nhưng muốn được như thế điều cần nhất l&uacute;c n&agrave;y l&agrave; ch&uacute;ng ta phải th&agrave;nh lập ngay một Ch&iacute;nh phủ Cộng ho&agrave; D&acirc;n chủ Việt Nam trong đ&oacute; d&acirc;n ch&uacute;ng được tham dự ch&iacute;nh quyền để tự định đoạt số phận của m&igrave;nh.<br /> Ch&iacute;nh phủ nh&acirc;n d&acirc;n c&aacute;ch mạng Việt Nam ấy sẽ ban bố những quyền tự do cho to&agrave;n thể quốc d&acirc;n, sẽ cải thiện sinh hoạt vật chất v&agrave; tinh thần cho d&acirc;n ch&uacute;ng v&agrave; đồng thời tổng động vi&ecirc;n lực lượng to&agrave;n quốc để bảo vệ v&agrave; củng cố nền độc lập ch&acirc;n ch&iacute;nh của nước nh&agrave;. Chỉ c&oacute; ch&iacute;nh phủ nh&acirc;n d&acirc;n c&aacute;ch mạng mới đủ uy t&iacute;n v&agrave; năng lực thực hiện nguyện vọng tha thiết chung của to&agrave;n thể d&acirc;n tộc ta l&agrave; độc lập, tự do v&agrave; hạnh ph&uacute;c. Chỉ c&oacute; Ch&iacute;nh phủ nh&acirc;n d&acirc;n c&aacute;ch mạng mới đủ uy t&iacute;n v&agrave; năng lực để l&atilde;nh đạo d&acirc;n tộc ta đến một tương lai rạng rỡ, xứng đ&aacute;ng với qu&aacute; khứ oanh liệt c&ograve;n ghi ch&eacute;p trong quốc sử.<br /> Hỡi quốc d&acirc;n đồng b&agrave;o!<br /> H&atilde;y tự tin, tự cường, h&atilde;y tỏ cho thế giới biết đến sức sống dồi d&agrave;o, đến &yacute; ch&iacute; chiến đấu cường liệt của d&acirc;n tộc Việt Nam lu&ocirc;n lu&ocirc;n vươn tới một cảnh đời ph&oacute;ng kho&aacute;ng v&agrave; độc lập. H&atilde;y c&ugrave;ng ch&uacute;ng t&ocirc;i h&ocirc; to những khẩu hiệu n&agrave;y:<br /> - Đ&aacute;nh đổ mọi lực lượng x&acirc;m phạm đến nền độc lập Việt Nam!<br /> - Đả đảo bọn Ph&aacute;p muốn kh&ocirc;i phục chủ quyền ở Đ&ocirc;ng Dương!<br /> - Đ&aacute;nh đổ ch&iacute;nh phủ b&ugrave; nh&igrave;n Trần Trọng Kim, Phan Kế Toại!<br /> - Th&agrave;nh lập Ch&iacute;nh phủ Cộng h&ograve;a D&acirc;n chủ Việt Nam!<br /> - Việt Nam ho&agrave;n to&agrave;n độc lập!<br /> - C&aacute;ch mạng giải ph&oacute;ng th&agrave;nh c&ocirc;ng mu&ocirc;n năm!&rdquo;<br /> &nbsp;</span></span><br /> <span style="font-size:14px"><span style="font-family:arial,helvetica,sans-serif">Sau đ&oacute;, cuộc m&iacute;t tinh biến th&agrave;nh cuộc biểu t&igrave;nh vũ trang gi&agrave;nh ch&iacute;nh quyền. Quần ch&uacute;ng c&aacute;ch mạng c&oacute; c&aacute;c đơn vị vũ trang tự vệ dẫn đầu chia th&agrave;nh hai khối lớn đi chiếm c&aacute;c vị tr&iacute; trọng yếu: Phủ Kh&acirc;m sai, Sở Bưu điện, Sở Cảnh s&aacute;t... Trước sức mạnh &aacute;p đảo của quần ch&uacute;ng v&agrave; lực lượng tự vệ ki&ecirc;n cường, hầu hết c&aacute;c c&ocirc;ng sở ch&iacute;nh quyền địch đều nhanh ch&oacute;ng về tay nh&acirc;n d&acirc;n. Ri&ecirc;ng ở trại l&iacute;nh bảo an, qu&acirc;n ph&aacute;t x&iacute;t Nhật cho xe tăng chặn đầu đo&agrave;n biểu t&igrave;nh, nhưng trước kh&iacute; thế s&ocirc;i sục của quần ch&uacute;ng, lại được c&aacute;c đồng ch&iacute; ta thuyết phục, n&oacute;i r&otilde; ch&iacute;nh s&aacute;ch của Đảng, Việt Minh, ch&uacute;ng phải r&uacute;t lui. Ngay khi chiếm được Phủ Kh&acirc;m sai, đồng ch&iacute; uỷ vi&ecirc;n Thường vụ Xứ uỷ Bắc Kỳ c&oacute; mặt tại đ&oacute; gọi điện cho Thị trưởng, Tỉnh trưởng c&aacute;c tỉnh Hải Ph&ograve;ng, Hải Dương, Bắc Ninh, H&agrave; Nam, Nam Định b&aacute;o tin c&aacute;ch mạng đ&atilde; th&agrave;nh c&ocirc;ng ở H&agrave; Nội, ra lệnh cho ch&uacute;ng phải nhanh ch&oacute;ng trao ch&iacute;nh quyền cho Việt Minh địa phương. Tối ng&agrave;y 19/8/1945, cuộc khởi nghĩa gi&agrave;nh ch&iacute;nh quyền ở H&agrave; Nội kết th&uacute;c thắng lợi.<br /> Ng&agrave;y 20/8/1945, Uỷ ban Nh&acirc;n d&acirc;n c&aacute;ch mạng H&agrave; Nội được th&agrave;nh lập, Uỷ ban Nh&acirc;n d&acirc;n c&aacute;ch mạng l&acirc;m thời Bắc Bộ cũng được tổ chức.<br /> Thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Th&aacute;ng T&aacute;m năm 1945 ở H&agrave; Nội c&oacute; &yacute; nghĩa rất lớn lao. Suốt hơn nửa thế kỷ trước đ&oacute;, H&agrave; Nội l&agrave; thủ phủ của Đ&ocirc;ng Dương thuộc Ph&aacute;p. H&agrave; Nội khởi nghĩa thắng lợi c&oacute; &yacute; nghĩa tượng trưng cho sự sụp đổ của chế độ thực d&acirc;n tr&ecirc;n đất nước ta.<br /> Khởi nghĩa th&agrave;nh c&ocirc;ng ở H&agrave; Nội l&agrave; một đ&ograve;n ch&iacute; mạng gi&aacute;ng v&agrave;o ch&iacute;nh quyền tay sai ph&aacute;t x&iacute;t Nhật ở hầu khắp cả nước, đẩy ch&uacute;ng đến chỗ ho&agrave;n to&agrave;n tuyệt vọng, tan r&atilde; v&agrave; đầu h&agrave;ng c&aacute;ch mạng.<br /> Khởi nghĩa th&agrave;nh c&ocirc;ng ở H&agrave; Nội như một tiếng bom vang dội nhanh ch&oacute;ng lan truyền khắp nơi, động vi&ecirc;n, cổ vũ nh&acirc;n d&acirc;n cả nước gấp r&uacute;t nổi dậy gi&agrave;nh ch&iacute;nh quyền. Gần như to&agrave;n bộ c&aacute;c tỉnh miền Bắc đến Thanh Ho&aacute;, Nghệ An đều tiếp theo H&agrave; Nội tiến h&agrave;nh khởi nghĩa. Qu&acirc;n đội ch&iacute;nh quyền Trung Hoa d&acirc;n quốc mới v&agrave;o tỉnh lỵ ở thượng du, th&igrave; tất cả c&aacute;c v&ugrave;ng trung du, ch&acirc;u thổ đ&atilde; rợp b&oacute;ng cờ c&aacute;ch mạng. Ch&iacute;nh quyền về tay nh&acirc;n d&acirc;n.<br /> Thắng lợi ở H&agrave; Nội đ&atilde; tạo điều kiện để Trung ương Đảng, l&atilde;nh tụ Hồ Ch&iacute; Minh chuyển đại bản doanh về H&agrave; Nội, từ đ&oacute; chỉ đạo cuộc Tổng khởi nghĩa trong cả nước đi đến thắng lợi ho&agrave;n to&agrave;n, chuẩn bị c&aacute;c điều kiện đ&oacute;n tiếp qu&acirc;n Đồng minh.<br /> Thắng lợi của cuộc khởi nghĩa ở H&agrave; Nội c&ograve;n c&oacute; tầm quan trọng trong việc gợi mở một phương thức khởi nghĩa gi&agrave;nh lấy ch&iacute;nh quyền một c&aacute;ch kh&ocirc;ng phải đổ m&aacute;u ở những nơi giằng co với Nhật v&agrave; nguỵ quyền th&acirc;n Nhật, hoặc ở ngay những nơi ta đ&atilde; gi&agrave;nh được ch&iacute;nh quyền rồi nhưng ch&iacute;nh quyền chưa ổn định.<br /> Đồng ch&iacute; Tổng B&iacute; thư Trường Chinh nhận định: &ldquo;Thắng lợi của cuộc khởi nghĩa ở miền Bắc gồm cả H&agrave; Nội, Huế l&agrave; thắng lợi c&oacute; t&iacute;nh chất quyết định của cuộc khởi nghĩa. Thắng lợi của miền Bắc tạo điều kiện v&agrave; cổ vũ nh&acirc;n d&acirc;n ở Nam Bộ v&agrave; những v&ugrave;ng chưa giải ph&oacute;ng nổi dậy gi&agrave;nh ch&iacute;nh quyền kh&ocirc;ng chậm trễ được nữa&quot;.<br /> H&agrave; Nội xứng đ&aacute;ng l&agrave; ngọn cờ đầu của Tổng khởi nghĩa Th&aacute;ng T&aacute;m năm 1945.<br /> -----------------------------------</span></span></p> <p style="text-align: justify;"><span style="font-size:14px"><span style="font-family:arial,helvetica,sans-serif">Nguồn:&nbsp;<br /> - Đảng Cộng sản Việt Nam - Văn kiện Đảng To&agrave;n tập, Nxb. Ch&iacute;nh trị quốc gia, H&agrave; Nội - năm 2000, tập 7, tr. 566-568.&nbsp;<br /> - Lịch sử bi&ecirc;n ni&ecirc;n Đảng Cộng sản Việt Nam, Nxb. Ch&iacute;nh trị quốc gia, H&agrave; Nội - năm 2008, tập 3, tr. 1007-1008.</span></span></p> <p style="text-align: right;"><br /> <strong><span style="font-size:14px"><span style="font-family:arial,helvetica,sans-serif">Ban Tư liệu - Văn kiện (Bi&ecirc;n soạn)<br /> Nguồn: B&aacute;o điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam</span></span></strong></p> <p style="text-align: justify;">&nbsp;</p> <p>&nbsp;</p> </body></html>

BÌNH LUẬN

Agile Việt Nam
;