Đường Trường Sơn - Ký ức thời hoa lửa: Có một người mù tải đạn

<html> <head> <meta http-equiv="Content-Language" content="en-us"> <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=windows-1252"> <title>&#272;&#432;&#7901;ng Tr&#432;&#7901;ng S&#417;n - Ký &#7913;c th&#7901;i ho</title> </head> <body> <p align="left"><span id="PageContent_News_NewsDetail"> <font face="Arial" size="2"><b>&#272;&#432;&#7901;ng Tr&#432;&#7901;ng S&#417;n - Ký &#7913;c th&#7901;i hoa l&#7917;a</b></font></span></p> <p align="center"><b><font face="Arial" size="2" color="#0000FF">Bài 6: Có m&#7897;t ng&#432;&#7901;i mù t&#7843;i &#273;&#7841;n</font></b></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2"><em>Trong kháng chi&#7871;n ch&#7889;ng M&#7929; c&#7913;u n&#432;&#7899;c, &#273;ã có hàng ch&#7909;c v&#7841;n con em &#273;&#7891;ng bào các dân t&#7897;c s&#7889;ng trên Tr&#432;&#7901;ng S&#417;n t&#7921; nguy&#7879;n tham gia vào &#273;&#7897;i quân gùi hàng v&#7853;n chuy&#7875;n &#273;&#7841;n d&#432;&#7907;c, l&#432;&#417;ng th&#7921;c trên tuy&#7871;n &#273;&#432;&#7901;ng Tr&#432;&#7901;ng S&#417;n vào chi&#7871;n tr&#432;&#7901;ng, góp ph&#7847;n &#273;ánh th&#7855;ng gi&#7863;c M&#7929;, gi&#7843;i phóng mi&#7873;n Nam, th&#7889;ng nh&#7845;t &#273;&#7845;t n&#432;&#7899;c. Trong s&#7889; &#273;ó, có m&#7897;t ng&#432;&#7901;i con K’tu anh hùng, m&#7863;c dù &#273;ôi m&#7855;t b&#7883; mù, v&#7851;n tham gia gùi v&#7853;n chuy&#7875;n hàng tr&#259;m t&#7845;n &#273;&#7841;n d&#432;&#7907;c và l&#432;&#417;ng th&#7921;c. &#272;ó chính là Al&#259;ng Bhu&#7889;ch (sinh n&#259;m 1931,&nbsp; &#7903; thôn Aruung, xã Bhalêê, huy&#7879;n Tây Giang, Qu&#7843;ng Nam).</em></font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2"><em>Chúng tôi tìm v&#7873; thôn Aruung &#273;&#7875; “m&#7909;c s&#7903; th&#7883;” m&#7897;t ng&#432;&#7901;i mù mà có th&#7875; v&#432;&#7907;t Tr&#432;&#7901;ng S&#417;n gùi thành công hàng ngàn chuy&#7871;n hàng, nh&#432; ông Bí th&#432; Huy&#7879;n &#7911;y Tây Giang Nguy&#7877;n H&#7919;u Sáng nói: “N&#7871;u không g&#7863;p Al&#259;ng Bhu&#7889;ch thì không th&#7875; tin nh&#7919;ng vi&#7879;c ông làm là vi&#7879;c m&#7897;t ng&#432;&#7901;i mù có th&#7875; làm &#273;&#432;&#7907;c!”…</em></font></p> <blockquote style="margin-right: 0px" dir="ltr"> <p align="justify"><font face="Arial" size="2"><strong>&#272;&#7913;a con c&#7911;a bóng &#273;êm</strong></font></p> </blockquote> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">Sinh ra trong m&#7897;t gia &#273;ình K’tu nghèo gi&#7919;a &#273;&#7841;i ngàn Tr&#432;&#7901;ng S&#417;n kh&#7855;c nghi&#7879;t. T&#7915; thu&#7903; lên ba, Al&#259;ng Bhu&#7889;ch &#273;ã ph&#7843;i s&#7889;ng trong s&#7921; ác li&#7879;t chi&#7871;n tranh và s&#7921; kh&#7889;n cùng c&#7911;a cu&#7897;c s&#7889;ng gi&#7919;a &#273;&#7841;i ngàn. Cha m&#7845;t s&#7899;m, t&#7915; nh&#7887;, Al&#259;ng Bhu&#7889;ch &#273;ã ph&#7843;i t&#7921; l&#259;n l&#7897;n &#273;&#7875; ki&#7871;m cái &#259;n t&#7915; r&#7915;ng th&#7859;m. </font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">N&#259;m 10 tu&#7893;i, Al&#259;ng Bhu&#7889;ch b&#7883; mù &#273;ôi m&#7855;t sau m&#7897;t c&#417;n &#273;au m&#7855;t. B&#7855;t &#273;&#7847;u t&#7915; &#273;ó, Al&#259;ng Bhu&#7889;ch không th&#7875; vào r&#7851;y, không th&#7875; &#273;i b&#7851;y con thú, tr&#7903; thành “&#273;&#7913;a con c&#7911;a bóng &#273;êm”.</font></p> <div align="right"> <table width="1" align="right" border="0" cellpadding="3" cellspacing="0" id="table1"> <tr> <td><font face="Arial" size="2"> <img src="http://sggp.org.vn/dataimages/original/2009/04/images287348_3a.jpg" width="180" border="0"> </font></td> </tr> <tr> <td class="Image"> <p align="center"><i><font color="#808080" face="Arial" size="2"> Al&#259;ng Bhu&#7889;ch &#273;ang ch&#417;i &#273;àn Tbre - nh&#7841;c c&#7909; c&#7893; truy&#7873;n c&#7911;a ng&#432;&#7901;i K’tu.</font></i></td> </tr> </table> </div> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">Khi m&#7899;i b&#7883; mù, m&#7885;i sinh ho&#7841;t h&#7857;ng ngày Al&#259;ng Bhu&#7889;ch &#273;&#7873;u ph&#7843;i nh&#7901; bàn tay m&#7865;. C&#7843;m th&#7845;y &#273;&#432;&#7907;c s&#7921; kh&#7893; c&#7921;c trên &#273;ôi vai c&#7911;a m&#7865;, Al&#259;ng Bhu&#7889;ch t&#7853;p tành làm m&#7897;t s&#7889; vi&#7879;c trong nhà. B&#7855;t &#273;&#7847;u t&#7915; chi&#7871;c g&#7853;y t&#7847;m vông, Al&#259;ng Bhu&#7889;ch t&#7853;p dò &#273;&#432;&#7901;ng &#273;i l&#7841;i quanh xóm r&#7891;i ti&#7871;p &#273;&#7871;n là theo m&#7865; lên n&#432;&#417;ng r&#7851;y. &#272;i mãi thành quen, Al&#259;ng Bhu&#7889;ch &#273;ã t&#7921; &#273;i lên n&#432;&#417;ng r&#7851;y, r&#7891;i t&#7921; &#273;i b&#7851;y con thú r&#7915;ng. </font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">Chính &#273;&#7841;i ngàn Tr&#432;&#7901;ng S&#417;n &#273;ã t&#7841;o nên m&#7897;t Al&#259;ng Bhu&#7889;ch v&#7899;i &#273;ôi chân nh&#432; sóc, &#273;ôi tay nh&#432; kh&#7881; và vóc dáng nh&#432; m&#7897;t con g&#7845;u kh&#7887;e m&#7841;nh. Cho &#273;&#7871;n m&#7897;t ngày, Al&#259;ng Bhu&#7889;ch b&#7851;y &#273;&#432;&#7907;c m&#7897;t con thú mang v&#7873; tr&#432;&#7899;c s&#7921; ng&#7905; ngàng c&#7911;a m&#7885;i ng&#432;&#7901;i. </font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">Th&#7871; r&#7891;i, ti&#7871;ng súng c&#7911;a gi&#7863;c n&#7893; kh&#7855;p làng. C&#7911; khoai, c&#7911; s&#7855;n b&#7883; gi&#7863;c c&#432;&#7899;p. Nhà b&#7883; gi&#7863;c &#273;&#7889;t. Không nhìn th&#7845;y m&#7863;t gi&#7863;c ác nh&#432;ng Al&#259;ng Bhu&#7889;ch m&#432;&#7901;ng t&#432;&#7907;ng &#273;&#432;&#7907;c s&#7921; tàn b&#7841;o c&#7911;a gi&#7863;c và trong lòng dâng lên lòng thù h&#7853;n. Gi&#7853;n l&#7855;m, mu&#7889;n dùng cung n&#7887; &#273;&#7875; b&#7855;n ch&#7871;t nh&#7919;ng tên gi&#7863;c nh&#432;ng &#273;ành b&#7845;t l&#7921;c. </font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">&#272;&#7871;n khi nghe b&#7897; &#273;&#7897;i C&#7909; H&#7891; kêu g&#7885;i &#273;&#7891;ng bào K’tu tham gia v&#7853;n chuy&#7875;n hàng hóa, l&#432;&#417;ng th&#7921;c, &#273;&#7841;n d&#432;&#7907;c cho b&#7897; &#273;&#7897;i &#273;ánh gi&#7863;c, Al&#259;ng Bhu&#7889;ch xung phong &#273;&#259;ng ký làm dân công. “C&#7843; b&#7897; &#273;&#7897;i và ng&#432;&#7901;i làng b&#7843;o Tr&#432;&#7901;ng S&#417;n d&#7889;c cao, v&#7921;c sâu ng&#432;&#7901;i sáng m&#7855;t còn ch&#432;a làm &#273;&#432;&#7907;c hu&#7889;ng gì ng&#432;&#7901;i mù nh&#432; tôi nh&#432;ng tôi kiên quy&#7871;t b&#7843;o tôi làm &#273;&#432;&#7907;c và h&#7885; &#273;&#7891;ng ý” - Al&#259;ng Bhu&#7889;ch tâm s&#7921;. </font></p> <blockquote style="margin-right: 0px" dir="ltr"> <p align="justify"><font face="Arial" size="2"><strong>Làm &#273;&#432;&#7907;c nh&#432; ng&#432;&#7901;i sáng m&#7855;t</strong></font></p> </blockquote> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">N&#259;m 1958, t&#7915; xã A V&#432;&#417;ng, huy&#7879;n Hiên (nay là huy&#7879;n Tây Giang, Qu&#7843;ng Nam - PV), ông b&#7855;t &#273;&#7847;u tham gia v&#7853;n chuy&#7875;n hàng hóa, l&#432;&#417;ng th&#7921;c và v&#361; khí chi vi&#7879;n cho chi&#7871;n tr&#432;&#7901;ng mi&#7873;n Nam. Gùi trên l&#432;ng, g&#7853;y trên tay, Al&#259;ng Bhu&#7889;ch cùng hàng ngàn dân công các xã A V&#432;&#417;ng, A Nông, Ba&#273;un, C’ghiêr, Ca Nung và xã Ba, xã T&#432;... v&#432;&#7907;t nh&#7919;ng con d&#7889;c cao nh&#432; Apác, &#273;èo Coong Z&#7901;ng, qua sông L&#259;ng, d&#7889;c Ch’zách, Ch’r&#7871;ch r&#7891;i lên t&#7899;i d&#7889;c núi Tr’hy trên dãy Tr&#432;&#7901;ng S&#417;n &#273;&#7875; v&#7853;n chuy&#7875;n l&#432;&#417;ng th&#7921;c, &#273;&#7841;n d&#432;&#7907;c t&#7915; kho A Z&#7913;t (xã A V&#432;&#417;ng) lên các xã vùng cao, thu&#7897;c các &#273;i&#7875;m nh&#432; Aroch, A Bí (xã A Tiêng), Voòng, P’dâm (xã Tr’hy)... M&#7895;i gùi hàng n&#7863;ng 50 &#273;&#7871;n 60 kg, n&#7863;ng h&#417;n tr&#7885;ng l&#432;&#7907;ng c&#417; th&#7875; mình, nh&#432;ng Al&#259;ng Bhu&#7889;ch &#273;ã mi&#7879;t mài gùi t&#7915; ngày này qua n&#259;m khác &#273;&#7875; chi vi&#7879;n cho b&#7897; &#273;&#7897;i. </font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">T&#7915; n&#259;m 1963 &#273;&#7871;n 1966, Al&#259;ng Bhu&#7889;ch b&#7855;t &#273;&#7847;u gùi v&#361; khí, súng &#273;&#7841;n v&#7873; các &#273;i&#7875;m t&#7853;p k&#7871;t. Xu&#7845;t phát t&#7915; &#273;i&#7875;m tr&#7921;c Arót, xã A Nông &#273;i &#273;i&#7875;m tr&#7921;c Cr&#417;vch, xã Tiêng (nay là xã L&#259;ng, huy&#7879;n Tây Giang) trong vòng 12-13 tháng liên t&#7909;c. T&#7915; &#273;i&#7875;m tr&#7921;c Trung Mang, xã Ba (huy&#7879;n &#272;ông Giang ngày nay-PV) v&#7853;n chuy&#7875;n hàng &#273;&#7871;n T&#417; M&#417;h, tr&#7841;m Aréec thu&#7897;c các xã Canung, A V&#432;&#417;ng, Cghiên trong kho&#7843;ng 12 tháng.</font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">N&#259;m 1967, Al&#259;ng Bhu&#7889;ch &#273;&#432;&#7907;c &#273;i&#7873;u &#273;&#7897;ng v&#7873; kho 13 g&#7847;n Rb&#432;&#7907;p, &#273;ây là kho v&#361; khí &#273;&#432;&#7907;c gùi chuy&#7875;n v&#7873; tr&#7841;m tr&#7921;c Ka&#273;&#7855;p, A Xanh. Tham gia gùi l&#432;&#417;ng th&#7921;c t&#7915; Rb&#432;&#7907;p qua Kala, Kati&#7871;c t&#7899;i Ap&#259;ng trong vòng 7 tháng. </font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">&#272;&#7871;n n&#259;m 1967, Al&#259;ng Bhu&#7889;ch &#273;&#432;&#7907;c b&#7893; sung vào &#272;oàn Trung S&#417;n tr&#7921;c thu&#7897;c T&#7881;nh &#272;&#7897;i Qu&#7843;ng &#272;à, &#273;i&#7875;m tr&#7921;c là kho 31 t&#7841;i hang Kh&#7881;, chân d&#7889;c Al&#417;&#417;l - ranh gi&#7899;i gi&#7919;a Hiên và A L&#432;&#7899;i (Th&#7915;a Thiên-Hu&#7871;). T&#7915; hang Kh&#7881; chia thành nhi&#7873;u h&#432;&#7899;ng &#273;&#432;&#7901;ng v&#7853;n chuy&#7875;n: kho 31 &#273;i &#273;&#7871;n tr&#7841;m tr&#7921;c Ar&#7899;t, t&#7915; Az&#7899;t &#273;&#7871;n Z’r&#432;&#7907;t và ti&#7871;p theo &#273;&#7871;n Cr&#417;reh; t&#7915; kho 31 (A L&#432;&#7899;i) &#273;&#7871;n tr&#7841;m Tarêêl, &#273;&#7871;n tr&#7841;m tr&#7921;c Tacoo r&#7891;i &#273;&#7871;n Az&#417;&#417;l; t&#7915; kho 31 &#273;&#7871;n tr&#7841;m tr&#7921;c Panonh v&#7853;n chuy&#7875;n &#273;&#7871;n tr&#7841;m tr&#7921;c Tr’lêê và t&#7915; Tr’lêê &#273;&#7871;n tr&#7841;m tr&#7921;c Cr&#417;reh... Ng&#7847;n &#7845;y th&#7901;i gian, ch&#432;a m&#7897;t l&#7847;n Al&#259;ng Bhu&#7889;ch làm m&#7845;t ho&#7863;c &#432;&#7899;t l&#432;&#417;ng th&#7921;c, &#273;&#7841;n d&#432;&#7907;c.</font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">Có th&#7901;i &#273;i&#7875;m nh&#432; n&#259;m M&#7853;u Thân 1968, n&#259;m gi&#7863;c M&#7929; dùng B52 và bom Napan &#273;&#7875; &#273;&#7889;t dãy Tr&#432;&#7901;ng S&#417;n, Al&#259;ng Bhu&#7889;ch gùi v&#361; khí liên t&#7909;c c&#7843; ngày l&#7851;n &#273;êm trong 3 tháng. Có lúc, Al&#259;ng Bhu&#7889;ch gùi &#273;&#7871;n 2 &#273;&#7847;u &#273;&#7841;n A12 v&#7899;i tr&#7885;ng l&#432;&#7907;ng h&#417;n 100kg. N&#259;m &#7845;y, Al&#259;ng Bhu&#7889;ch &#273;&#432;&#7907;c t&#7863;ng danh hi&#7879;u Chi&#7871;n s&#297; Thi &#273;ua toàn qu&#7889;c và &#273;&#432;&#7907;c &#273;i báo cáo &#273;i&#7875;n hình t&#7841;i các &#273;&#417;n v&#7883; quân &#273;&#7897;i. </font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">“Ông tr&#7901;i &#273;ã l&#7845;y c&#7911;a tôi &#273;ôi m&#7855;t, nh&#432;ng bù l&#7841;i cho thêm tôi &#273;ôi tai tinh nh&#432; con thú r&#7915;ng. Tôi có th&#7875; làm b&#7845;t c&#7913; gì mà ng&#432;&#7901;i sáng m&#7855;t làm &#273;&#432;&#7907;c. Th&#7853;m chí, khi tôi &#273;&#432;&#7907;c phong t&#7863;ng danh hi&#7879;u chi&#7871;n s&#297; thi &#273;ua và &#273;&#432;&#7907;c &#273;i báo cáo &#273;i&#7875;n hình, già làng &#273;ã nêu tên mình trong nh&#7919;ng câu chuy&#7879;n k&#7875; cùng con cháu nh&#432; m&#7897;t t&#7845;m g&#432;&#417;ng làm cái b&#7909;ng mình vui l&#7855;m”- Al&#259;ng Bhu&#7889;ch l&#417; l&#7899; ti&#7871;ng Kinh.</font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">N&#7871;u tính bình quân m&#7895;i ngày &#273;êm gùi kho&#7843;ng 50kg thì trong vòng 14 n&#259;m (1958-1972), Al&#259;ng Bhu&#7889;ch gùi kho&#7843;ng 182.000kg hàng các lo&#7841;i, trong &#273;ó v&#361; khí, súng &#273;&#7841;n là 120.000kg, l&#432;&#417;ng th&#7921;c 62.000kg. Al&#259;ng Bhu&#7889;ch &#273;ã &#273;&#432;&#7907;c Nhà n&#432;&#7899;c t&#7863;ng th&#432;&#7903;ng Huân ch&#432;&#417;ng Chi&#7871;n công h&#7841;ng ba, Huân ch&#432;&#417;ng Kháng chi&#7871;n ch&#7889;ng M&#7929; c&#7913;u n&#432;&#7899;c h&#7841;ng nh&#7845;t và B&#7857;ng khen c&#7911;a UBND t&#7881;nh Qu&#7843;ng Nam - &#272;à N&#7861;ng.</font></p> <blockquote style="margin-right: 0px" dir="ltr"> <p align="justify"><font face="Arial" size="2"><strong>M&#7897;t t&#7845;m g&#432;&#417;ng sáng</strong></font></p> </blockquote> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">Không nh&#7919;ng “anh hùng” trong vi&#7879;c v&#432;&#7907;t Tr&#432;&#7901;ng S&#417;n t&#7843;i &#273;&#7841;n, Al&#259;ng Bhu&#7889;ch còn là ng&#432;&#7901;i anh hùng c&#7911;a dân làng K’tu trong th&#7901;i bình. Sau gi&#7843;i phóng, Al&#259;ng Bhu&#7889;ch tr&#7903; v&#7873; l&#7841;i v&#7899;i b&#7843;n. Al&#259;ng Bhu&#7889;ch l&#7841;i làm vi&#7879;c nh&#432; m&#7885;i ng&#432;&#7901;i bình th&#432;&#7901;ng trong làng, th&#7853;m chí làm c&#7843; nh&#7919;ng vi&#7879;c mà không ph&#7843;i ai c&#361;ng làm &#273;&#432;&#7907;c nh&#432; c&#7845;t d&#7921;ng nhà sàn, ch&#417;i &#273;àn Abel, Tbre... </font> </p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">Nói v&#7873; b&#7889; mình, Al&#259;ng Núi, con trai Al&#259;ng Bhu&#7889;ch, tâm s&#7921;: “T&#7915; nh&#7887; mình &#273;&#432;&#7907;c b&#7889; d&#7851;n &#273;i r&#7851;y, d&#7841;y cách b&#7851;y thú r&#7915;ng, ch&#7885;n cây g&#7895; t&#7889;t… B&#7889; còn d&#7841;y mình cách d&#7921;ng nhà, ch&#417;i &#273;àn, &#273;an lát. Th&#7853;m chí, b&#7889; ch&#7881; c&#7847;n nghe là bi&#7871;t &#7903; g&#7847;n có con thú gì, con r&#7855;n gì”.</font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">Ông Nguy&#7877;n H&#7919;u Sáng – Bí th&#432; Huy&#7879;n &#7911;y Tây Giang, cho bi&#7871;t: “Al&#259;ng Bhu&#7889;ch là m&#7897;t ng&#432;&#7901;i K’tu có t&#7845;m lòng kiên trung v&#7899;i &#272;&#7843;ng, v&#7899;i cách m&#7841;ng, có cái &#273;&#7847;u thông minh, &#273;ôi tai cái m&#361;i thính nh&#432; thú r&#7915;ng. Ông là t&#7845;m g&#432;&#417;ng sáng cho th&#7871; h&#7879; con cháu không ch&#7881; trong kháng chi&#7871;n mà c&#7843; trong th&#7901;i bình. Ông là ng&#432;&#7901;i khuy&#7871;t t&#7853;t (m&#7855;t mù) nh&#432;ng &#273;ã làm &#273;&#432;&#7907;c nh&#7919;ng vi&#7879;c phi th&#432;&#7901;ng. Nh&#7853;n th&#7845;y nh&#7919;ng c&#7889;ng hi&#7871;n to l&#7899;n c&#7911;a ông v&#7899;i cách m&#7841;ng, chúng tôi &#273;ã làm &#273;&#417;n g&#7917;i lên Ban Thi &#273;ua khen th&#432;&#7903;ng t&#7881;nh &#273;&#7873; ngh&#7883; phong t&#7863;ng danh hi&#7879;u Anh hùng L&#7921;c l&#432;&#7907;ng v&#361; trang nhân dân cho ông”.</font></p> <p align="right"><font face="Arial" size="2"><b><i>Theo SGGPO</i></b></font></p> </body> </html>

BÌNH LUẬN

Agile Việt Nam
;