Chống “xâm lăng văn hóa” trong chiến lược “diễn biến hòa bình”, “sức mạnh mềm văn hóa” của các cường quốc

BẢO VỆ NỀN TẢNG TƯ TƯỞNG CỦA ĐẢNG

<html><head><meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=windows-1252"</head><body> TÓM TẮT: Văn hóa luôn là lĩnh vực mà các cường quốc, các thế lực thù địch, phản động chống phá cách mạng Việt Nam hướng đến nằm trong chiến lược “diễn biến hòa bình” và “sức mạnh mềm văn hóa” của các cường quốc. Trong bài viết này, tập trung phân tích những giải pháp góp phần chống lại hiện tượng “xâm lăng văn hóa” trong chiến lược “diễn biến hòa bình” và “sức mạnh mềm văn hóa” của các cường quốc đang tác động đến thanh niên Việt Nam nói chung và thanh niên Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng hiện nay; từ đó góp phần thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nghị quyết số 35-NQ/TW của Bộ Chính trị ngày  22/10/2018 về Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Ðảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới.  Từ khóa: Xâm lăng văn hóa, Diễn biến hòa bình, Sức mạnh mềm văn hóa, Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. <img alt="" src="http://www.thanhdoan.hochiminhcity.gov.vn/ThanhDoan/webtd/Content/news/2021/11/34763/hi%20hoa2.jpg" style="height:620px; width:600px" /> Hí họa "Phòng chống văn hóa độc hại", A. Dũng. Nguồn: Website thanhuytphcm.vn 1. Đặt vấn đề Trên thế giới hiện nay có hơn 400 khái niệm về văn hóa theo những cách tiếp cận khác nhau. Năm 1945, nhấn mạnh vai trò của văn hóa trong toàn bộ đời sống xã hội, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Trong công cuộc kiến thiết nước nhà có bốn vấn đề chú ý đến; cùng phải coi trọng ngang nhau: chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội”. [6] Người chỉ ra “Năm điểm lớn xây dựng nền văn hóa  dân tộc”, bao gồm: "1. Xây dựng tâm lý: tinh thần độc lập tự cường. 2. Xây dựng luận lý: biết hy sinh mình, làm lợi cho quần chúng. 3. Xây dựng xã hội: mọi sự nghiệp có liên quan đến phúc lợi của nhân dân trong xã hội. 4. Xây dựng chính trị: dân quyền. 5. Xây dựng kinh tế”. [7] Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) đưa ra định nghĩa: “Văn hóa là tập hợp các đặc trưng tiêu biểu về tinh thần, vật chất, tri thức và xúc cảm của xã hội hoặc một nhóm người trong xã hội; văn hóa không chỉ bao gồm văn học và nghệ thuật, mà còn cả phong cách sống, phương thức chung sống, các hệ giá trị, truyền thống và niềm tin” (2001). [14] Từ khi Bác Hồ xác định con đường cứu nước và giải phóng dân tộc Việt Nam là con đường cách mạng vô sản, cho ra đời cuốn “Ðường cách mệnh” nêu rõ: “muốn cách mệnh thành công thì phải lấy dân chúng (công nông) làm gốc, phải có đảng vững bền, phải bền gan, phải hy sinh, phải thống nhất. Nói tóm lại là phải theo chủ nghĩa Mã Khắc Tư và Lê-nin” [3]; sự kiện đó đã mở đầu cho hai nguồn văn hóa mới: nguồn văn hóa Mác-xít và nguồn văn hóa Hồ Chí Minh; làm điểm tựa thúc đẩy dân tộc Việt Nam anh dũng đương đầu và chiến thắng với thực dân, đế quốc xâm lược. [7] Trong thời kỳ hòa bình, hai nguồn văn hóa ấy cho chúng ta tu dưỡng đạo đức cách mạng, về đạo làm người, về sự kiên định con đường giữ vững độc lập dân tộc và xây dựng chủ nghĩa xã hội với tinh thần “Không có gì quý hơn độc lập tự do!” và “Vô sản toàn thế giới, đoàn kết lại!”. Sức mạnh của văn hóa được Tổng Bí thư Trường Chinh khái quát bằng hai câu thơ: “Dùng bút làm đòn chuyển xoay chế độ, Mỗi vần thơ: bom đạn phá cường  quyền”. [5] Trên thực tế, văn hóa luôn là đối tượng mà các thế lực thù địch, phản động chống phá cách mạng Việt Nam hướng đến nằm trong chiến lược “diễn biến hòa bình” [10] và “sức mạnh mềm văn hóa” [9] của các cường quốc. Một trong những thủ đoạn của chúng thực hiện là “xâm lăng văn hóa” với mục đích dùng văn hóa để xâm lăng, tấn công bằng văn hóa để áp đặt các giá trị văn hoá và lối  sống của các cường quốc tư bản chủ nghĩa, phá hoại bản sắc văn hoá của dân tộc, từ lĩnh vực văn hóa chuyển hóa dần sang lĩnh vực chính trị, hình thành ý thức chống đối về chính trị, phản bội lại Đảng, chống lại chế độ xã hội chủ nghĩa; đi ngược lại với nền văn hóa của Nhân dân. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã chỉ ra hạn chế: “Văn hoá chưa được quan tâm tương xứng với kinh tế và chính trị, chưa thật sự trở thành nguồn lực, động lực nội sinh của sự phát triển bền vững đất nước. Vai trò của văn hoá trong xây dựng con người chưa được xác định đúng tầm, còn có chiều hướng coi trọng chức  năng giải trí đơn thuần”; “Việc giới thiệu, quảng bá văn hoá Việt Nam ra nước ngoài chưa mạnh; tiếp nhận tinh hoa văn hoá nhân loại có mặt còn nhiều hạn chế”. [1, tr. 84] Thực tiễn cho thấy, việc phát huy văn hóa dân tộc Việt Nam hiện nay còn lép vế so với tiếp thu văn hóa nước ngoài, trên nhiều lĩnh vực: văn học, ca nhạc, phim ảnh, sáng tác, biểu diễn, phê bình, nghiên cứu. Việt Nam hiện đang thiếu đi những tác phẩm văn hóa, văn học, nghệ thuật lớn phản ánh sinh động tầm vóc công cuộc đổi mới, có tác dụng tích cực đối với con người. Các luận điệu phản động, chiến tranh tâm lý còn phức tạp, từ bôi nhọ lãnh đạo đến phản bác các giá trị truyền thống cách mạng. Chuẩn mực đạo đức xã hội có sự chuyển biến nguy hại; tôn vinh nghề nghiệp và tính cách trung thực, sống tử tế chưa trở thành ý thức xã hội, để có khả năng chi phối trong suy nghĩ và hành động của mỗi người. Theo thống kê của Bộ Công an Việt Nam, hằng năm, có hơn 3.000 tài liệu chiến tranh tâm lý phá hoại tư tưởng, 28.000 thư ân xá quốc tế xâm nhập,  tán phát qua con đường bưu điện quốc tế dưới dạng quà cáp, khoảng 11.000 ấn phẩm được đưa vào bằng nhiều con đường khác nhau. [15] Những điều này đặt ra vấn đề, chúng ta phải có những giải pháp cụ thể chống lại hiện tượng “xâm lăng văn hóa” trong chiến lược “diễn biến hòa bình” và “sức mạnh mềm văn hóa” của các cường quốc đang tác động trực diện đến trong tư tưởng, suy nghĩ của thanh niên Việt Nam hiện nay, nhằm nâng cao sức đề kháng, khả năng chủ động đấu tranh, phản bác những quan điểm sai trái, thù địch. 2. Nội dung chính 2.1. Hiện tượng “xâm lăng văn hóa” Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc (nay là Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam) từng phát biểu: “Trong thời đại ngày nay, đáng sợ hơn cả mọi sự xâm lăng, đó là xâm lăng văn hóa, đó là mất gốc”. [11] Chúng ta có thể hiểu từ “xâm lăng”, theo Từ điển tiếng Việt, có nghĩa là chiếm của người khác (lăng: xâm phạm, lấn lướt). [4] Trong lịch sử nhân loại, mọi cuộc chiến tranh xâm lược dù ở phương Đông hay phương Tây cũng đều có chung một tình trạng là sức mạnh quân sự chỉ là “đột phá khẩu”, trong khi đó sức mạnh văn hóa mới bảo đảm cho quá trình xâm lược được hoàn tất. Bởi lẽ xâm chiếm lãnh thổ chỉ có ý nghĩa khi buộc các dân tộc bị xâm lược từ bỏ văn hóa riêng, đi theo văn hóa áp đặt. Các cường quốc để tiến hành xâm lăng đã thực thi vô số các thủ đoạn, biện pháp trong quá trình xâm lược. Ở trường hợp này, nhắc chúng ta nhớ lại cuộc xâm lược và đô hộ của nhà Minh (1407 - 1427). Chính quyền đô hộ nhà Minh đã thực hiện nhiều chính sách và biện pháp từ tinh vi đến trắng trợn nhằm xoá bỏ quá khứ đấu tranh, dựng nước và giữ nước bất  khuất của dân tộc ta, thủ tiêu những di sản văn hoá truyền thống tốt đẹp của Nhân dân Đại Việt để chiếm đóng vĩnh viễn đất nước ta (đốt sách vở, kể cả sách học của trẻ em, phá huỷ các bia đá, cướp hoặc bị thiêu huỷ các tác phẩm của nước ta có giá trị về văn hoá, nghệ thuật, lịch sử, quân sự, thi hành chính sách ngu dân, đồng hoá dân tộc,..). Thế nhưng, với ý thức dân tộc và tinh thần yêu nước nồng nàn, bất khuất của dân tộc Việt Nam đã làm “phá sản” cuộc xâm lăng về cả quân sự lẫn văn hóa hung bạo của nhà Minh. Văn hóa trong hiện tượng “xâm lăng văn hóa” đề cập đến lĩnh vực chính trị, kinh tế, tư duy, quan niệm, phong tục tập quán, hệ tư tưởng,... có tác động đến hành vi của đối tượng. Các học giả thường tin rằng hoạt động giao tiếp tất  yếu sẽ có tác động văn hóa đối với khán giả. Hiện tượng “xâm lăng văn hóa” được thể hiện ở chỗ các nước phát triển có thể âm thầm đưa các giá trị chuẩn mực, đạo đức xã hội, tư tưởng chính trị, phương pháp kinh tế,… của họ vào các nước đang phát triển thông qua giao tiếp giữa các nước. Từ phân tích trên, chúng ta có thể hiểu hiện tượng “xâm lăng văn hóa” luôn tồn tại trong sự giao lưu giữa các nền văn minh tiên tiến và lạc hậu và sự xâm lăng kiểu này là chiến lược của nhiều cường quốc để thực hiện tham vọng bành trướng, bá chủ thế giới. Không giống như các dạng truyền thống của quyền lực quốc gia, “xâm lăng văn hóa” thể hiện quyền lực mềm của một cường quốc.  2.2. Đặc điểm của hiện tượng “xâm lăng văn hóa” Sự xâm lăng văn hóa từ nước ngoài dường như phổ biến hơn và các phương thức xâm lăng thậm chí còn đa dạng hơn. Trong bối cảnh Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), một số hiệp định thương mại tự do (FTA) của thế hệ mới và xu hướng của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, sự phát triển mạnh của mạng điện tử, mạng xã hội, sẽ ngày càng có nhiều thiết bị thông minh kết nối mạng. Do đó, lĩnh vực của xâm lăng văn hóa ngày càng rộng và các phương thức tác động ngày càng đa dạng, thay đổi. Đặc điểm của hiện tượng “xâm lăng văn hóa” có thể khái quát trên các khía cạnh sau:  Một là, các cường quốc tiến hành xâm lăng văn hóa có đối tượng và mục đích rõ ràng. Xâm lăng văn hóa có đối tượng và mục đích rõ ràng, có quan hệ mật thiết với chiến lược “diễn biến biến hòa bình” của Hoa Kỳ và một số cường  quốc phương Tây, “sức mạnh mềm văn hóa”, “tham vọng trỗi dậy” của Trung Quốc và một số cường quốc phương Đông.  Đối tượng mà các thế lực thù địch hướng tới là Nhân dân, trước hết là lớp học sinh, sinh viên, thanh niên đang trong quá trình phát triển và hoàn thiện nhân cách, bản lĩnh chưa vững vàng, còn ít kinh nghiệm sống. Các thế lực thù địch cố gắng đưa những thứ suy đồi như tôn thờ tiền bạc và chủ nghĩa cá nhân  của phương Tây; khơi dậy lối suy nghĩ chỉ lo “cái tôi” mà quên đạo nghĩa, quay lưng lại với truyền thống và những giá trị hiện hữu tốt đẹp của dân tộc; đặc biệt vào các trường học, để trí thức trẻ, học sinh, sinh viên từ bỏ truyền thống cách mạng, các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc. Ở một góc độ khác, chúng ra sức tuyên truyền về các vương triều phong kiến phương Đông (Trung Quốc, Hàn Quốc, Thái Lan…) và xuyên tạc sự thật lịch sử. Chúng ra sức công kích chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, nỗ lực tôn vinh và quảng bá lối sống phương Tây cùng các giá trị nhân quyền và dân chủ, đồng thời tác động đến cách sống của người dân, để họ dần chấp nhận và theo đuổi các giá trị phương Tây. Chúng ra sức xuyên tạc chủ nghĩa yêu nước Việt Nam; phủ nhận giá trị của hai cuộc kháng chiến chống thực dân, đế quốc xâm lược trước đây và sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc của dân tộc hiện nay; đánh đồng chính nghĩa và phi nghĩa, làm lẫn lộn vai trò của những chiến sĩ cách mạng chân chính với những kẻ cướp nước, bán nước. Chúng cố gắng làm cho người dân, thanh niên có ý chí yếu, dễ dàng bị chinh phục và đồng hóa trước sự tấn công của văn hóa nước ngoài và làm lung lay niềm tin của họ vào chủ nghĩa xã hội. Đối tượng mà các thế lực thù địch hướng tới là các văn nghệ sĩ trẻ, tác giả trẻ, nhà báo trẻ. Chúng ra sức tuyên truyền đề cao chủ nghĩa cá nhân và chủ nghĩa cơ hội trong văn hóa - văn nghệ; dùng mọi thủ đoạn để kích động, lôi kéo, lung lạc đội ngũ nhà văn, nghệ sĩ hoạt động trong lĩnh vực văn học - nghệ thuật;  thực hiện âm mưu ly gián về nhân tâm, tư tưởng và chia rẽ về tổ chức, lôi kéo văn nghệ sĩ đi theo các trào lưu tư tưởng văn hóa phương Tây, đào sâu “tự do, dân chủ” trong sáng tác, “xét lại” những nhân vật mà trước đây Đảng và Nhà nước ta nhận định có “vấn đề chính trị”, “xét lại” những tác phẩm trước đây  được nhận định là sản phẩm văn hóa đồi trụy, phản động, mê tính dị đoan,... Chúng tuyên truyền các giá trị văn hóa phương Tây; phủ nhận tính giai cấp, tính Đảng của văn hóa - văn nghệ và đòi tách lĩnh vực này ra khỏi đời sống chính trị - xã hội của đất nước. Thậm chí, họ còn dùng những tác phẩm văn học, nghệ thuật để tạo cớ gây áp lực đòi “nhân quyền”, kích động bạo lực và lối sống thực dụng, dung tục, hòng làm phai mờ những giá trị đạo đức tốt đẹp của con người Việt Nam. Mục đích cuối cùng của hoạt động tuyên truyền của họ là thay đổi lý  tưởng và niềm tin của mọi người và triệt để “tẩy não” mọi người về mặt tinh  thần. Hai là, các kênh xâm lăm văn hóa rất đa dạng. Trong sự đa dạng của các sản phẩm văn hóa do văn hóa phương Tây mang đến cho chúng ta. Việc xâm lăng văn hóa do các nước phương Tây do Hoa Kỳ thực hiện chống lại đất nước  ta liên quan đến nhiều lĩnh vực khác nhau như phát thanh, truyền hình, phim  ảnh, xuất bản, thương mại, quảng cáo,… nhằm chiếm thị trường văn hóa của Việt Nam. Các lễ hội nước ngoài phổ biến cũng đã có tác động đến suy nghĩ của học sinh, sinh viên, thanh niên mà không thể bỏ qua như: “Halloween” (Lễ hội hóa trang), “Valentine” (Ngày lễ tình nhân), “Sydney Mardi Gras” (Lễ hội của cộng đông LGBT), “Ngày cá tháng tư”,… Ngày lễ tình nhân của phương Tây rất được giới trẻ nước ta ưa chuộng, trong khi các lễ hội truyền thống ở nước ta lại rất khó thu hút sự đón nhận từ thanh niên. Thanh niên cho rằng lễ hội nước ngoài hấp dẫn và sôi động hơn, nhưng đằng sau sự vui nhộn và náo nhiệt đang thực sự chấp nhận văn hóa phương Tây. Không chỉ là cuộc xăm lăng văn hóa của các nước phương Tây mà đó là từ các nước phương Đông như Trung Quốc với các thể loại “truyện ngôn tình”, “truyện đô thị”, “truyện quan trường”, các thể loại phim, truyện với nội dung “trọng sinh” (thể loại truyện mà nhân vật chính vì một lý do nào đó chết đi rồi “đầu thai” vào kiếp khác nhưng vẫn giữ lại được kí ức của mình ở kiếp trước, với những năng lực đặc biệt),… Điều này thật xa lạ với cốt cách văn hóa của dân tộc Việt Nam và chủ nghĩa duy vật biện chứng mà chúng ta đang vận dụng trong quá trình xây dựng và thực hiện đường lối đổi mới của Đảng Cộng sản Việt Nam, trong quá trình xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Ba là, các phương tiện xâm lăng văn hóa được ứng dụng công nghệ tiên tiến. Các nước dựa vào công nghệ cao của họ, đặc biệt là công nghệ vệ tinh và lợi thế công nghệ thông tin, để kiểm soát nhiều phương thức phổ biến thông tin mới như Internet và hiện đại hóa nhanh chóng các phương tiện xâm lăng văn hóa. Khuôn viên trường học là điểm lưu ý tích cực nhất trên Internet, cộng với sự tò mò mạnh mẽ của học sinh, sinh viên đặc biệt là thế hệ Z (những người sinh từ năm 1997 trở đi). Với đặc tích hiểu biết về công nghệ cao, thế hệ Z họ thích trải nghiệm những điều mới và hẳn nhiên điều này khiến cho sự lan truyền văn hóa nước ngoài trên Internet ngày càng ảnh hưởng, và các phương pháp xâm nhập có tính chất tiên tiến nhất định. Bốn là, sự xâm lăng văn hóa có tính “che chắn kín đáo”. Sản phẩm văn hóa và thiết chế văn hóa mang tinh thần văn hóa và truyền thống văn hóa, bao gồm cả quan điểm sống và định hướng giá trị, vì vậy thưởng thức văn hóa khác với các dịch vụ, hàng hóa thông thường và tác động của nó đối với con người đi vào chiều sâu, khó có thể định lượng được. Khi người dân thưởng thức các bộ phim, bộ phim truyền hình, bài hát, điệu múa, phim, âm nhạc hoặc tham gia vào các trò chơi điện tử trên máy tính, điện thoại thông minh, họ cũng chấp nhận và nhận ra những ý nghĩa tư tưởng, lối sống và phong tục văn hóa đa dạng của họ và vô tình họ bị ảnh hưởng. Hơn nữa, chức năng giáo dục của văn hóa là tiềm ẩn và lâu dài, tác động của nó thậm chí còn sâu rộng hơn. Năm là, sự xâm lăng văn hóa diễn ra phổ biến và toàn cầu. Khi toàn cầu hóa trở thành xu thế phát triển thì “bá quyền văn hóa và xâm lăng văn hóa”, với tư cách là sự phát triển văn hóa toàn cầu tạo nên mất cân bằng, ảnh hưởng đến quá trình “đa dạng hóa” văn hóa thế giới. Các nước phương Tây do Hoa Kì đứng đầu cho rằng chỉ có văn hóa của các nước và dân tộc tiên tiến phương Tây mới là trung tâm và hình mẫu của văn hóa thế giới, còn văn hóa của các quốc gia “lạc hậu” không thuộc phương Tây thường được coi là “văn hóa cận biên” và “văn hóa dốt nát”. Thế giới nghệ thuật phương Tây nuôi dưỡng và phát triển những tác phẩm mang màu sắc chính trị và biểu hiện biến dạng văn hóa phù hợp với định hướng tư tưởng của chính nó. Thiết lập cái gọi là “tiêu chuẩn nghệ thuật quốc tế” và sử dụng tiêu chuẩn nghệ thuật này để tác động đến việc sáng tạo và lao động của hầu hết các nghệ sĩ đương đại. Dưới ngọn cờ “tự do hóa về kinh tế”, “dân chủ hóa về chính trị”, “hội nhập văn hóa”, các cường quốc tư bản đã không ngừng củng cố chiến lược tư tưởng, truyền bá các giá trị tư bản chủ nghĩa vào các nước xã hội chủ nghĩa và các nước đang phát triển trên quy mô lớn và  sau đó đạt được các mục tiêu chính trị thông qua sự xâm lăng này. 2.3. Những giải pháp Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã đúc kết năm bài học kinh nghiệm trong đó: “lấy con người là trung tâm phát triển và chia sẻ những thành quả đạt được của quá trình phát triển kinh tế. Phát huy giá trị văn hoá, con người Việt Nam và sức mạnh toàn dân tộc, khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, khát vọng phát triển và sức mạnh của Nhân dân”. [2, tr.81] Nghị quyết Nghị quyết số 35-NQ/TW của Bộ Chính trị ngày 22/10/2018 của Bộ Chính trị về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Ðảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới đã xác định những nhiệm vụ làm cho chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh thật sự trở thành nền tảng tinh thần vững chắc của đời sống xã hội, xây dựng văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và bảo vệ vững chắc Tổ quốc, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.  Với vai trò là đội hậu bị tin cậy của Đảng, Ban Chấp hành Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đã ban hành Chương trình hành động số 26-Ctr/TWĐTN-VP ngày 19/5/2021 của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, trong đó có chương trình “Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa, lòng yêu nước, tự hào dân tộc, khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc”. Trước những truyền thống văn hóa đặc sắc, đa dạng, phong phú của các nước trên thế giới, chúng ta không được phủ định hoàn toàn, phải học mà phải đúc kết, chọn lọc có mục đích, nhưng cũng phải hết sức cảnh giác trước “xâm lăng văn hóa” trong chiến lược “diễn biến hòa bình” và “sức mạnh mềm văn hóa” của một số cường quốc hiện nay. Bên cạnh đó, chúng ta cần tập trung những giải pháp sau đây: Trước hết, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ. Tiếp tục triển khai Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Nghị quyết số 33- NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam ngày 09/6/2014 về Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước, Nghị quyết Nghị quyết số 35-NQ/TW của Bộ Chính trị ngày 22/10/2018 về Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Ðảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới, Kết luận số 01-KL/TW ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị khóa XII “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”; Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 24/3/2015 của Ban Bí thư Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo  đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ giai đoạn 2015 - 2030. Phát huy đội ngũ thành viên Câu lạc bộ Lý luận trẻ, nhà báo trẻ trong tham gia bảo vệ nền tảng tư tưởng của Ðảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới; tuyên truyền về nhiệm vụ chống sự xâm nhập và tác hại của các sản phẩm văn hoá độc hại; phát hiện, biểu dương những điển hình tốt, gương tiêu  biểu trong việc giữ gìn đạo đức, thuần phong mỹ tục, xây dựng gia đình ấm no, tiến bộ, hạnh phúc và trong công tác phòng, chống, bài trừ, phê phán các sản  phẩm văn hoá độc hại; nâng cao năng lực và trình độ nhận biết, đánh giá để bài  trừ, tẩy chay các sản phẩm văn hoá độc hại.  Thứ hai, xây dựng văn hóa trong Đoàn, văn hóa của những người cộng sản trẻ với lý tưởng cao đẹp “phấn đấu vì mục đích, lý tưởng của Đảng là độc  lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”. Trong sự kỳ vọng, xã hội cũng rất cần tạo điều kiện để các phẩm chất tốt đẹp của thanh niên phát huy. Xuất phát từ cội rễ lịch sử, văn hoá dân tộc ta - một dân tộc giàu lòng yêu nước, đoàn kết và bác ái cần cù, thông  minh, sáng tạo, có tình, có nghĩa, hiếu học..., xuất phát từ cội nguồn, truyền  thống, hiện thực “Đảng ta là đạo đức, là văn minh” cần có nhiều hình thức để những điều tốt đẹp này thấm sâu vào giới trẻ. Tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh cần tiếp tục triển khai mục tiêu, mười giải pháp thực hiện  chương trình “Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn  hóa, lòng yêu nước, tự hào dân tộc, khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc” đã được xác lập trong Chương trình hành động của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp. Trong đó, tổ chức Đoàn cần: 1 - Cụ thể hóa việc xây dựng các giá trị mẫu hình thanh niên, xây dựng phong cách cán bộ Đoàn”, tổ chức các chương trình nêu gương  người tốt, việc tốt như: “Mỗi ngày một tin tốt, mỗi tuần một câu chuyện đẹp”, “Việc tốt mỗi ngày”, phong trào “Tôi yêu Tổ quốc tôi”,…; 2 - Phát huy hiệu quả các thiết chế văn hóa, ứng dụng trên di động “Thanh niên Việt Nam” trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng  của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; 3 -Tạo các diễn  đàn, sân chơi lành mạnh, bổ ích cho thanh thiếu niên, từ đó tập hợp, giáo dục và định hướng thanh niên sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật; có ý thức trách nhiệm trong việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; 4 - Xây dựng, phát huy đội ngũ những tài năng  trẻ, những cán bộ Đoàn tham gia công tác lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật; đấu tranh chống những quan điểm sai trái, lệch lạc trong văn hóa học nghệ thuật; nắm bắt các xu hướng, trào lưu trong thanh niên, tư vấn để định hướng hoạt  động tiếp nhận lý luận văn nghệ nước ngoài vào thanh niên Việt Nam; 5 -Tạo điều kiện, khuyến khích các tài năng trẻ, các tác giả trẻ viết về các hình mẫu tích cực trong thanh niên, tạo nên sức thuyết phục, cảm hóa to lớn, nuôi dưỡng tâm  hồn, đời sống tinh thần của người trẻ. Bên cạnh đó, nâng cao chất lượng, hiệu quả việc sử dụng công cụ Internet, mạng xã hội của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam, Hội Sinh viên Việt Nam các cấp và đoàn viên, thanh niên. Đa dạng hóa các thông tin, sản phẩm tuyên truyền, định hướng đoàn viên, thanh thiếu niên trên ứng dụng di động (apps), kênh Youtube, ứng dụng nhắn tin Zalo, Thanh niên Việt Nam, mạng xã hội VCnet, Facebook, Twitter,...; đồng thời xây dựng kế hoạch quản lý, vận hành và phát triển nội dung theo các nhiệm vụ, địa bàn, đối tượng cụ thể. Thứ ba, nâng cao chất lượng hệ thống giáo dục truyền thống cách mạng, giáo dục giá trị văn hóa dân tộc cho thanh niên. Có một vấn đề phổ biến trong nền giáo dục hiện nay, đó là chúng ta coi nhẹ việc giảng dạy truyền thống cách mạng, giáo dục giá trị văn hóa dân tộc, dẫn đến sự mất cân bằng giữa văn hóa  Việt Nam và các nước. Để công tác giảng dạy hiệu quả cần có một số tiết học ngoại khóa là các chương trình về nguồn, hành trình đến với các địa danh lịch sử, địa chỉ đỏ; một số khóa học về văn hóa truyền thống như tìm hiểu các lễ hội, phong tục tập quán đặc trưng các dân tộc Việt Nam, các làng nghề truyền thống  các loại hình nghệ thuật dân gian đặc sắc của nước ta; sẽ được cung cấp để giúp thanh niên có thể có thể cảm nhận được tầm vóc của truyền thống cách mạng, giáo dục giá trị văn hóa dân tộc. Các cơ quan văn hóa cần quan tâm để xuất bản, quảng bá nhiều hơn các sáng tác văn học, các chương trình có nội dung giáo dục truyền thống và niềm tự hào về các thành tựu trong bảo vệ và xây dựng đất  nước. Thông qua nhiều kênh quảng bá, sức lan tỏa đến thanh niên sẽ rộng rãi  hơn, hiệu quả giáo dục nhận thức, niềm tự hào và thu hút thanh niên sẽ tốt hơn. Làm tốt những điều này suy cho cùng chính là thực hiện chiến lược con người, xây dựng con người mới với những phẩm chất mới nhằm đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp đổi mới đất nước. Thứ tư, chủ động hội nhập quốc tế, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại. Trong giải pháp này, chúng ta có thể kế thừa và phát huy những giá trị Di sản Hồ Chí Minh. Khi tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh là Danh nhân văn hóa kiệt xuất và Anh hùng giải phóng dân tộc, tổ chức UNESCO đã ghi nhận: Nhà văn hóa kiệt xuất Hồ Chí Minh là đã có đóng góp quan trọng và về nhiều mặt trong các lĩnh vực văn hóa, giáo dục và nghệ thuật, là kết tinh của truyền thống văn hóa hàng ngàn năm của Nhân dân Việt Nam và những tư tưởng của Người là hiện thân của những khát vọng của các dân tộc trong việc khẳng định bản sắc của dân tộc mình và biểu hiện cho việc thúc đẩy sự hiểu biết lẫn nhau. [12] Nhắc đến văn hóa nhân loại có tầm cỡ vĩ đại nhất và ảnh hưởng lớn nhất đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh là phải nói đến chủ nghĩa Mác - Lênin; được Bác tiếp thu và ứng dụng sáng tạo vào điều kiện cụ thể của đất nước, đưa cách mạng Việt Nam giành nhiều thắng lợi vĩ đại, cống hiến nhiều vào kho tàng lý luận mác-xít cũng như phương pháp hoạt động sáng tạo của cuộc cách mạng vô sản. Trong sự nghiệp và hành trình vĩ đại của mình, Bác đã tiếp thu văn hóa phương Đông (triết lý tu thân đề cao tu dưỡng đạo cá nhân của Nho giáo, tư tưởng vị tha ở Phật giáo, chủ nghĩa Tam Dân của Tôn Trung Sơn,…); tiếp xúc trực tiếp với các giá trị văn hóa phương Tây qua tác phẩm của các nhà tư tưởng khai sáng Voltaire, Rousseau, Montesquieu,…, lòng nhân ái cao cả của Thiên chúa  giáo;… Bác là một trong số ít những lãnh tụ trên thế giới thông thạo nhiều ngoại ngữ và sử dụng ngôn ngữ - tiếng của dân tộc khác một cách điêu luyện, thuần thục. Bác không chỉ dành thời gian, công sức cho học ngôn ngữ, mà còn dành thời gian tìm hiểu văn hóa, phong tục tập quán và con người nơi đây. Bác tiếp thu các tinh hoa văn hóa nhân loại một cách có chọn lọc rồi vận dụng tinh hoa đó một cách sát hợp vào những điều kiện cụ thể của đất nước, của dân tộc vì mục đích không chỉ cho sự nghiệp giải phóng dân tộc mình mà còn góp phần tích cực nhất vào sự nghiệp của các dân tộc khác trên thế giới. Bác là tấm gương sáng để mỗi đoàn viên, thanh niên học tập trong quá trình hội nhập quốc tế, mà  việc cụ thể nhất là giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt. Học Bác, chúng ta học  tập về cách tiếp biến văn hoá trên tinh thần độc lập, tự chủ, xuất phát từ nhu cầu và đặc điểm dân tộc, từ truyền thống văn hoá của đất nước; học người để làm giàu cho mình, hội nhập mà không đánh mất bản sắc dân tộc, vẫn giữ được tinh thần thuần tuý Việt Nam; không tiếp thu “cả gói”, mà biết lựa chọn những cái hợp lý, cần thiết, tiếp thu trên tinh thần phê phán, vận dụng có đổi mới, không rập khuôn, giáo điều; nuôi dưỡng khát vọng sáng tạo, chống lại sự dễ dãi, tầm thường, phấn đấu vươn tới những thành tựu đỉnh cao, để có những sản phẩm xứng đáng góp phần vào kho tàng văn hoá của nhân loại. 3. Kết luận Toàn cầu hóa đã mang lại quan hệ gần gũi, gắn kết hơn giữa các quốc gia, mọi người đều đã nếm trải “vị ngọt” của thương mại tự do và thị trường vốn, mặc dù toàn cầu hóa đã làm phong phú thêm nền văn hóa, nhưng nó cũng mang lại những căng thẳng, xung đột hiện hữu. Văn hóa đại chúng của một số cường quốc đã thâm nhập vào thị trường văn hóa các nước và làm xói mòn văn hóa truyền thống của quốc gia đó. Vì vậy, trong quá trình đất nước thực hiện đường lối Đổi mới, để tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, chúng ta phải tăng cường đầu tư để bảo vệ nền văn hóa Việt Nam và ngăn chặn sự ảnh hưởng quá mức  hoặc thậm chí bị xâm lăng bởi văn hóa của các cường quốc khác. Vì văn hóa là biểu tượng và dấu hiệu của một quốc gia, nó tích tụ nhiều nội dung như tín ngưỡng, đạo đức, tình cảm dân tộc. Nếu ngay cả văn hóa truyền thống của mỗi công dân biến mất, làm sao chúng ta có thể nói đến việc kế thừa và phát huy? Trong bài viết “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam”, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã chỉ rõ: “Nền văn hóa mà chúng ta xây dựng là nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, một nền văn hóa thống nhất trong đa dạng, dựa trên các giá trị tiến bộ, nhân văn; chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh giữ vai trò chủ đạo trong đời sống tinh thần xã hội, kế thừa và phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp của tất cả các dân tộc trong nước, tiếp thu những thành tựu, tinh hoa văn hóa nhân loại. Nền văn hóa mà chúng ta xây dựng kế thừa và phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp của tất cả các dân tộc trong nước, tiếp thu những thành tựu, tinh hoa văn hoá nhân loại, phấn đấu xây dựng một xã hội văn minh, lành mạnh vì lợi ích chân chính và phẩm giá con người, với trình độ tri thức, đạo đức, thể lực, lối sống và thẩm mỹ ngày càng cao. Chúng ta xác định: Con người giữ vị trí trung tâm trong chiến lược phát triển; phát triển văn hóa, xây dựng con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực của công cuộc đổi mới; phát triển giáo dục - đào tạo và khoa học - công nghệ là quốc sách hàng đầu; bảo vệ môi trường là một trong những vấn đề sống còn, là tiêu chí để phát triển bền vững; xây dựng gia đình hạnh phúc, tiến bộ làm tế bào lành mạnh, vững chắc của xã hội, thực hiện bình đẳng giới là tiêu chí của tiến bộ, văn minh”. [8] Để giữ gìn và phát huy nền văn hóa Việt Nam luôn là những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu mà mỗi người dân Việt Nam, thanh niên, đặc biệt là những cán bộ đoàn, những tài năng trẻ trong lĩnh vực văn hóa - nghệ thuật đều phải đồng lòng, đồng sức thực hiện, từ đó hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước Việt Nam hùng cường, thịnh vượng vào năm 2045, “sánh vai cùng các cường quốc năm châu” như ước nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh và tinh thần Đại hội XIII của Đảng ta. CHÂU TIẾN LỘC Câu lạc bộ Lý luận trẻ Thành Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh Tài liệu tham khảo và chú thích: [1] Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam (2021), Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, tập 1, NXB  Chính trị Quốc gia Sự Thật, Hà Nội. [2] Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam (2021), Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, tập 2, NXB  Chính trị Quốc gia Sự Thật, Hà Nội. [3] Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam (2015), “Đường cách mệnh”, truy cập tại https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/c-mac-angghen-lenin-ho-chi-minh/ho-chi-minh/nghien-cuu-hoc-tap-tu tuong/duong-cach-menh-2426, ngày 07/10/2015; truy xuất dữ liệu ngày 26/5/2021. [4]  Ban Chuyên soạn chuyên tu từ điển: New Era (2005), Từ điển tiếng Việt, Nxb. Văn hóa Thông tin, Hà Nội,  tr. 2144. [5] Báo Nhân Dân (2007), “Là thi Sĩ”, Sóng Hồng (Sáng tác tháng 6/1942), đăng ngày 09/02/2007, truy cập tại:  https://nhandan.vn/nghe-doc-xem/la-thi-si-404216; truy xuất dữ liệu ngày 27/5/2021.  [6] Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.7, NXB Chính trị quốc gia Sự Thật, Hà Nội, 2011. [7] Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.3, Sđd. [8] Nguyễn Phú Trọng (2021), “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội  và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam”, Tạp chí Cộng sản ngày 16/5/2021, truy cập tại: https://www.tapchicongsan.org.vn/media-story/-/asset_publisher/V8hhp4dK31Gf/content/mot-so-van-de-ly-luan-va-thuc-tien-ve-chu-nghia-xa-hoi-va-con-duong-di-len-chu-nghia-xa-hoi-o-viet-nam, truy xuất dữ liệu vào ngày 26/5/2021. [9] Nguyễn Thị Thu Phương (2014), “Sức mạnh  mềm và lựa chọn chính sách của Việt Nam”, Tạp chí điện tử văn hóa Nghệ thuật ngày 15/5/2014; truy cập tại http://vhnt.org.vn/tin-tuc/y-kien-trao doi/27721/suc-manh-mem-van-hoa-va-lua-chon-chinh-sach-cua-viet-nam, truy xuất dữ liệu ngày 26/5/2021. Theo tác giả Nguyễn Thị Thu Phương, “Sức mạnh mềm văn hóa chính là nguồn lực quan trọng có sức hấp dẫn, có khả năng ảnh hưởng, lôi cuốn của một quốc gia đối với các quốc gia khác bằng các giá trị văn hóa, tinh thần, hệ tư tưởng thông qua các hình thức giao lưu văn hóa, các kênh đối ngoại văn hóa, giáo dục, phim ảnh, truyền  thông,... Trên thực tế, các quốc gia như Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung uốc đều đã sử dụng sức mạnh mềm văn hóa ở các mức độ khác nhau như một phương thức gia tăng sức hấp dẫn, khả năng lan tỏa, cạnh tranh  sức sản xuất, sức lan tỏa của văn hóa ra thế giới, từ đó nâng cao ảnh hưởng quốc tế và khẳng định vị trí cường  quốc văn hóa trong khu vực và trên thế giới”. [10] Nguyễn Viết Thông (2018), “Mối quan hệ và tác động của “diễn biến hòa bình” với “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”, Báo Nhân Dân, truy cập tại https://nhandan.vn/chinh-tri-hangthang/moi-quan-he-va-tac-dong-cuadien-bien-hoa-binh-voi-tu-dien-bien-tu-chuyen-hoa-trong-noi-bo-325577, ngày 29/5/2018, truy xuất dữ liệu  ngày 27/5/2021. Theo tác giả Nguyễn Viết Thông: “Thuật ngữ “diễn biến hòa bình” xuất hiện lần đầu trong đời sống chính  trị thế giới vào năm 1949. Ngoại trưởng Hoa Kỳ lúc đó là Dean Akison, trong một bức thư gửi Tổng thống  Truman đã sử dụng khái niệm “diễn biến hòa bình” để chỉ sự chuyển hóa các nước xã hội chủ nghĩa ) thành tư  bản chủ nghĩa. “Diễn biến hòa bình” do các nhà hoạch định chiến lược phương Tây soạn thảo từ cuối những  năm 40 của thế kỷ XX. sau đó tiếp tục được bổ sung và hoàn chỉnh thành chiến lược vào cuối thập niên 80 của  thế kỷ XX. Diễn biến hòa bình là chiến lược của chủ nghĩa đế quốc và các thế lực phản động quốc tế thực hiện  dưới một phương thức mới, thủ đoạn mới, phi quân sự để chống phá, đẩy lùi và đi tới xóa bỏ chủ nghĩa xã hội”.  [11] Mạnh Tùng (2019), “Dân tộc nào gìn giữ được bản sắc của mình thì dân tộc đó mãi  mãi trường tồn”, Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam ngày 23/11/2019, truy cập tại: https://dangcongsan.vn/thoi-su/dan-toc-nao-gin-giu-duoc-bansac-cua-minh-thi-dan-toc-do-mai-mai-truong-ton-543466.html, truy xuất dữ liệu ngày 26/5/2021. [12] Phạm Bình Minh (2017), “Chủ tịch Hồ Chí Minh - Anh hùng giải phóng dân tộc, nhà văn  hoá kiệt xuất”, Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam ngày 24/11/2017, truy cập tại: https://dangcongsan.vn/thoi-su/chu-tich-ho-chi-minh--anh-hung giai-phong-dan-toc-nha-van-hoa-kiet-xuat-463208.html, truy xuất dữ liệu ngày 26/5/2021. [13] Trần Trọng Tân (2013), “Về văn hóa Việt Nam và việc xây dựng nền văn hóa”,  Báo Nhân Dân, ngày 13/01/2013, truy cập tại: https://nhandan.vn/dong chay/ve-van-hoa-viet-nam-va-viec-xay-dung-nen-van-hoa-384266, truy xuất dữ liệu ngày 26/5/2021.  [14]Trang thông tin điện tử tổ chức UNESCO (2009), Khung thống kê văn hóa UNESCO 2009 (bản tiếng Việt), truy cập tại http://www.unesco.org/new/fileadmin/MULTIMEDIA/FIELD/Hanoi/images/Final%20FCS%20Vietnamese.pdf; truy xuất  ngày 26/5/2021. [15] Tùng Lâm (2020), “Đấu tranh với các quan điểm sai trái trên lĩnh vực văn học, nghệ thuật”, Tạp chí Cộng sản ngày 01/8/2020, truy cập tại: https://www.tapchicongsan.org.vn/web/guest/dau-tranh-phan-bac-cac-luan-dieu sai-trai-thu-dich/chi-tiet/-/asset_publisher/YqSB2JpnYto9/content/dau-tranh-voi-cac-quan-diem-sai-trai-tren linh-vuc-van-hoc-nghe-thuat, truy xuất dữ liệu vào ngày 26/5/2021. </body></html>

BÌNH LUẬN

BÀI VIẾT LIÊN QUAN

CÂU CHUYỆN ĐẸP

MẠNG XÃ HỘI

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM

TIÊU ĐIỂM

CHUYÊN MỤC