Karl Marx và những bài học về “Tư bản” đang trở lại

<html> <head> <meta http-equiv="Content-Language" content="en-us"> <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=windows-1252"> <title>Karl Marx và nh&#7919;ng bài h&#7885;c v&#7873;</title> </head> <body> <p align="center"><b><font face="Arial" size="2" color="#0000FF">Karl Marx và nh&#7919;ng bài h&#7885;c v&#7873; “T&#432; b&#7843;n” &#273;ang tr&#7903; l&#7841;i</font></b></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2"><em>D&#432;&#7899;i &#273;&#7847;u &#273;&#7873; trên, báo “Nhân &#273;&#7841;o” (Le Humanite) c&#7911;a Pháp v&#7915;a &#273;&#259;ng bài vi&#7871;t kh&#7859;ng &#273;&#7883;nh nh&#7919;ng bài h&#7885;c c&#7911;a Karl Marx v&#7873; “T&#432; b&#7843;n” &#273;ang tr&#7903; nên h&#7919;u ích cho th&#7871; gi&#7899;i trong cu&#7897;c kh&#7911;ng ho&#7843;ng kinh t&#7871; hi&#7879;n nay. Chúng tôi xin trích d&#7883;ch gi&#7899;i thi&#7879;u cùng b&#7841;n &#273;&#7885;c.</em></font></p> <div align="left"> <table width="1" align="left" border="0" cellpadding="3" cellspacing="0" id="table1"> <tr> <td><font face="Arial" size="2"> <a onclick="return openImageNews(this,169,250)" href="http://www.sggp.org.vn/dataimages/original/2009/03/images282399_6b.jpg"> <img src="http://www.sggp.org.vn/dataimages/original/2009/03/images282399_6b.jpg" width="200" border="0"></a> </font></td> </tr> <tr> <td class="Image"> <p align="center"><i><font color="#808080" face="Arial" size="2"> Ng&#432;&#7901;i tìm vi&#7879;c chen nhau t&#7841;i hành lang m&#7897;t h&#7897;i ch&#7907; vi&#7879;c làm &#7903; New York.</font></i></td> </tr> </table> </div> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">Có l&#7869; v&#7899;i t&#432; cách m&#7897;t nhà tri&#7871;t h&#7885;c, nhà kinh t&#7871; và ngôn ng&#7919; h&#7885;c, tác gi&#7843; b&#7897; sách T&#432; b&#7843;n và nh&#7919;ng lu&#7853;n thuy&#7871;t c&#7911;a ông &#273;ã &#273;&#432;&#7907;c ch&#7913;ng minh b&#7857;ng cu&#7897;c kh&#7911;ng ho&#7843;ng hi&#7879;n nay, cu&#7897;c kh&#7911;ng ho&#7843;ng &#273;ang thách th&#7913;c nh&#7919;ng lý lu&#7853;n c&#7911;a ch&#7911; ngh&#297;a t&#432; b&#7843;n toàn c&#7847;u.</font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">“N&#7871;u Karl Marx &#273;&#7863;t ông &#7903; vào v&#7883; trí c&#7911;a m&#7897;t trong nh&#7919;ng nhà t&#432; t&#432;&#7903;ng c&#7911;a th&#7901;i &#273;&#7841;i chúng ta, ông v&#7851;n là ng&#432;&#7901;i &#273;&#7847;u tiên tìm ra &#273;&#7897;ng l&#7921;c bên trong c&#7911;a ch&#7911; ngh&#297;a t&#432; b&#7843;n”. &#272;ó không ph&#7843;i là l&#7901;i c&#7911;a nh&#7919;ng ng&#432;&#7901;i theo Ch&#7911; ngh&#297;a Marx mà là phát bi&#7875;u c&#7911;a Alain Minc, m&#7897;t doanh nhân, m&#7897;t nhà vi&#7871;t tham lu&#7853;n và là c&#7889; v&#7845;n c&#7911;a T&#7893;ng th&#7889;ng Pháp trong m&#7897;t bài ph&#7887;ng v&#7845;n m&#7899;i &#273;&#432;&#7907;c &#273;&#259;ng trên t&#7841;p chí Le Magazine Litteraire c&#7911;a Pháp. <br> <br> T&#7841;p chí c&#361;ng &#273;ã d&#361;ng c&#7843;m dành 30 trang &#273;&#7875; chuy&#7875;n t&#7843;i toàn b&#7897; nghiên c&#7913;u v&#7873; nh&#7919;ng tác ph&#7849;m c&#7911;a Marx d&#432;&#7899;i t&#7921;a &#273;&#7873;: “Nguyên nhân c&#7911;a s&#7921; h&#7891;i sinh”.</font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">V&#7899;i t&#432; cách m&#7897;t nhà s&#7917; h&#7885;c Anh, Eric Hobsbawn nh&#7853;n xét m&#7897;t cách hài h&#432;&#7899;c: “Chính là nh&#7919;ng ng&#432;&#7901;i t&#432; b&#7843;n, ch&#7913; không ph&#7843;i ai khác, &#273;ã tái phát hi&#7879;n Marx”. C&#361;ng nh&#432; George Soros, m&#7897;t nhà tài chính và nhà chính tr&#7883; &#7911;ng h&#7897; kinh t&#7871; th&#7883; tr&#432;&#7901;ng m&#7899;i &#273;ây th&#7915;a nh&#7853;n: Tôi &#273;ang &#273;&#7885;c Marx. Có nhi&#7873;u &#273;i&#7873;u thú v&#7883; trong nh&#7919;ng gì ông &#273;ã nói”.</font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">Có v&#7867; nh&#432; vi&#7879;c t&#432; t&#432;&#7903;ng Marx &#273;ang tr&#7903; l&#7841;i là &#273;i&#7873;u ngh&#7883;ch lý ch&#259;ng? &#272;i&#7873;u &#273;ó có l&#7841; lùng không? </font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">“Không, nó hoàn toàn không có gì gây ng&#7841;c nhiên khi các nhà t&#432; b&#7843;n thông minh, &#273;&#7863;c bi&#7879;t trong l&#297;nh v&#7921;c tài chính toàn c&#7847;u nghiên c&#7913;u l&#7841;i t&#432; t&#432;&#7903;ng c&#7911;a Marx k&#7875; t&#7915; khi h&#7885; nh&#7853;n ra m&#7897;t cách &#273;au &#273;&#7899;n v&#7873; m&#7897;t th&#7921;c t&#7871; r&#7857;ng b&#7843;n ch&#7845;t và s&#7921; b&#7845;t &#7893;n &#273;&#7883;nh c&#7911;a n&#7873;n kinh t&#7871; t&#432; b&#7843;n n&#7857;m &#7903; ch&#7895; h&#7885; &#273;i&#7873;u hành nó”. Hobsbawn kh&#7859;ng &#273;&#7883;nh.</font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">T&#7845;t nhiên là nh&#7919;ng nhà t&#432; b&#7843;n s&#7869; không t&#7915; b&#7887; h&#7879; th&#7889;ng &#273;ã &#273;&#432;a h&#7885; lên ngai vàng và h&#7885; s&#7869; không nhanh chóng chuy&#7875;n &#273;&#7893;i sang ch&#7911; ngh&#297;a xã h&#7897;i. &#272;i&#7873;u &#273;ó không ph&#7843;i là m&#7889;i quan tâm c&#7911;a h&#7885;. H&#7885; có l&#7869; ch&#7881; nghiên c&#7913;u nh&#7919;ng lu&#7853;n &#273;i&#7875;m nh&#7857;m bi&#7871;n cu&#7897;c kh&#7911;ng ho&#7843;ng hi&#7879;n t&#7841;i ph&#7909;c v&#7909; cho l&#7907;i ích và t&#259;ng l&#7907;i nhu&#7853;n c&#7911;a h&#7885;, l&#7907;i d&#7909;ng cu&#7897;c kh&#7911;ng ho&#7843;ng &#273;&#7875; làm t&#259;ng kh&#7843; n&#259;ng &#273;&#7847;u c&#417; th&#7853;m chí khi nó t&#259;ng r&#7911;i ro. <br> <br> &#272;ó là quy lu&#7853;t c&#7911;a h&#7879; th&#7889;ng, là s&#7921; chi ph&#7889;i c&#7911;a giai c&#7845;p t&#432; s&#7843;n mà Marx và Angel &#273;ã miêu t&#7843; trong “Tuyên ngôn C&#7897;ng s&#7843;n” n&#259;m 1848, khá lâu tr&#432;&#7899;c khi Marx vi&#7871;t b&#7897; “T&#432; b&#7843;n”. B&#7897; “T&#432; b&#7843;n” ra &#273;&#7901;i vào th&#7901;i &#273;i&#7875;m &#273;&#432;&#7907;c &#273;ánh d&#7845;u b&#7857;ng m&#7897;t cu&#7897;c cách m&#7841;ng trong s&#7843;n xu&#7845;t, m&#7897;t h&#7879; th&#7889;ng xã h&#7897;i &#273;&#7847;y nh&#7919;ng bi&#7871;n &#273;&#7897;ng và b&#7845;t &#7893;n không ng&#7915;ng.</font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">Marx có th&#7875; giúp chúng ta tìm ra l&#7889;i thoát kh&#7887;i cu&#7897;c kh&#7911;ng ho&#7843;ng không?</font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">Nh&#432; nhà kinh t&#7871; Jean-Marie Harribey quan sát, n&#7871;u m&#7897;t ai &#273;ó có th&#7875; &#273;&#432;a ra danh sách &#7845;n t&#432;&#7907;ng nh&#7919;ng &#7845;n ph&#7849;m ph&#7909;c v&#7909; cho l&#7907;i ích c&#7911;a t&#432; b&#7843;n thì ch&#7855;c ch&#7855;n h&#7885; s&#7869; rút ra nh&#7919;ng phê phán c&#7911;a Marx v&#7873; ch&#7911; ngh&#297;a t&#432; b&#7843;n &#273;&#7875; tìm l&#7889;i ra xuyên qua h&#7879; th&#7889;ng c&#7911;a h&#7885;. </font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">Vì v&#7853;y Harribey chú thích thêm r&#7857;ng: T&#7915; “Th&#7901;i báo tài chính” (The Financial Times) &#273;&#7871;n “T&#7841;p chí Ph&#7889; Wall” (Wall Street Journal) và c&#7843; “Nhà kinh t&#7871;” (The Economist), “&#272;i&#7879;n tín” (Daily Telegraph) c&#7911;a Luân &#272;ôn &#273;&#7873;u tuyên b&#7889; r&#7857;ng ngày 13-10-2008 s&#7869; &#273;&#432;&#7907;c ghi vào l&#7883;ch s&#7917; nh&#432; là m&#7897;t ngày mà h&#7879; th&#7889;ng t&#432; b&#7843;n n&#432;&#7899;c Anh th&#7915;a nh&#7853;n &#273;ang th&#7845;t b&#7841;i, nh&#7919;ng nhà bình lu&#7853;n bu&#7897;c ph&#7843;i th&#7915;a nh&#7853;n r&#7857;ng “lu&#7853;t b&#7845;t kh&#7843; xâm ph&#7841;m c&#7911;a th&#7883; tr&#432;&#7901;ng &#273;ã ch&#7913;ng minh r&#7857;ng nó không th&#7875; &#273;&#7843;m b&#7843;o s&#7921; cân b&#7857;ng, &#7893;n &#273;&#7883;nh, th&#7883;nh v&#432;&#7907;ng và bình &#273;&#7859;ng” và r&#7857;ng “trên t&#7845;t c&#7843;, Marx &#273;ã r&#7845;t sáng su&#7889;t”.</font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">“C&#7847;n nhanh chóng nghiên c&#7913;u l&#7841;i t&#432; t&#432;&#7903;ng c&#7911;a Marx, nh&#7919;ng t&#432; t&#432;&#7903;ng &#273;ôi khi ch&#7881; trích d&#7851;n b&#7857;ng nh&#7919;ng câu nói n&#7893;i ti&#7871;ng”, nhà báo Patrice Bolton, ng&#432;&#7901;i &#273;ã t&#7853;p h&#7907;p t&#432; li&#7879;u c&#7911;a Marx cho t&#7901; Le Magazine Litteraire, nh&#7845;n m&#7841;nh. </font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">T&#432; t&#432;&#7903;ng c&#7911;a Marx có giá tr&#7883; còn h&#417;n c&#7843; m&#7897;t ngu&#7891;n t&#432; li&#7879;u &#273;&#7875; gi&#7843;i mã ti&#7871;n trình toàn c&#7847;u hóa, “ti&#7871;n trình có m&#7897;t ph&#7847;n trách nhi&#7879;m trong vi&#7879;c th&#7845;t nghi&#7879;p hàng lo&#7841;t, t&#259;ng b&#7845;t công gi&#7919;a các qu&#7889;c gia c&#361;ng nh&#432; b&#7845;t công gi&#7919;a các giai c&#7845;p xã h&#7897;i bên trong m&#7895;i qu&#7889;c gia”. &#272;&#7915;ng quên s&#7921; n&#7889;i ti&#7871;p nhau c&#7911;a nh&#7919;ng bong bóng &#273;&#7847;u c&#417; &#273;ã và &#273;ang t&#7841;o ra s&#7921; b&#7847;n cùng hóa.</font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">Trong b&#7889;i c&#7843;nh nh&#432; v&#7853;y, b&#7887; qua nh&#7919;ng &#273;i&#7875;m khác nhau trong l&#7883;ch s&#7917; th&#432;&#7901;ng cho r&#7857;ng th&#7853;t vi&#7877;n vông khi áp &#273;&#7863;t tr&#7921;c ti&#7871;p b&#7889;i c&#7843;nh l&#7883;ch s&#7917; c&#7911;a th&#7871; k&#7927; này vào th&#7871; k&#7927; ti&#7871;p theo, Karl Marx &#273;ang h&#7891;i sinh. </font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">Marx &#273;ã th&#7853;t s&#7921; n&#7895; l&#7921;c gi&#7843;i mã l&#7883;ch s&#7917;, kinh t&#7871;, s&#7843;n xu&#7845;t, s&#7921; tiêu th&#7909;, giá tr&#7883;, t&#432; b&#7843;n, l&#7921;c l&#432;&#7907;ng lao &#273;&#7897;ng, &#273;&#7845;u tranh giai c&#7845;p, và c&#361;ng nh&#432; s&#7921; khai thác, s&#7921; chuy&#7875;n nh&#432;&#7907;ng, t&#432; nhân hóa, kh&#7843; n&#259;ng gi&#7843;i phóng và v&#432;&#7907;t lên s&#7921; th&#7889;ng tr&#7883; vào nhi&#7873;u th&#7901;i &#273;i&#7875;m khác nhau trong m&#7897;t chu&#7895;i nh&#7919;ng mâu thu&#7851;n phát sinh liên t&#7909;c &#273;&#7875; kh&#7855;c h&#7885;a chính xác b&#7843;n ch&#7845;t &#273;&#7863;c tr&#432;ng c&#7911;a m&#7897;t ph&#432;&#417;ng th&#7913;c s&#7843;n xu&#7845;t &#7903; b&#7845;t k&#7923; th&#7901;i &#273;i&#7875;m nào trong l&#7883;ch s&#7917; nhân lo&#7841;i. </font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">B&#7857;ng cách ti&#7871;p c&#7853;n mâu thu&#7851;n có th&#7875; giúp d&#7877; hi&#7875;u t&#7841;i sao t&#432; b&#7843;n tài chính toàn c&#7847;u hi&#7879;n nay &#273;ang &#273;&#7849;y l&#7853;p lu&#7853;n v&#7873; l&#7907;i nhu&#7853;n &#273;i &#273;&#7871;n ch&#7895; bùng n&#7893; và t&#7841;i sao ch&#7911; ngh&#297;a t&#432; b&#7843;n, nh&#432; nhà kinh t&#7871; ch&#7911; ngh&#297;a c&#7897;ng s&#7843;n Paul Boccara nh&#7853;n &#273;&#7883;nh, là ch&#7911; ngh&#297;a t&#432; b&#7843;n theo lu&#7853;t s&#7889; m&#361;, m&#7897;t h&#7879; th&#7889;ng mà &#273;&#7863;t ti&#7873;n b&#7841;c lên trên h&#7871;t &#273;&#7875; làm ra nhi&#7873;u ti&#7873;n h&#417;n cho dù t&#7893;n h&#7841;i &#273;&#7871;n cu&#7897;c s&#7889;ng c&#7911;a nhân dân, m&#7897;t h&#7879; th&#7889;ng không th&#7875; &#273;&#7843;o ng&#432;&#7907;c, nó c&#361;ng không &#273;&#432;&#7907;c mong &#273;&#7907;i tr&#7903; l&#7841;i “ch&#7911; ngh&#297;a t&#432; b&#7843;n th&#7901;i c&#361;”.</font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">Trong m&#7897;t bài báo &#273;&#259;ng trên Le Monde Diplomatique, nhà tri&#7871;t h&#7885;c Lucien Seve nh&#7845;n m&#7841;nh r&#7857;ng, n&#7871;u cu&#7897;c kh&#7911;ng ho&#7843;ng bùng n&#7893; trong qu&#7843; c&#7847;u tín d&#7909;ng thì kh&#7843; n&#259;ng tàn phá c&#7911;a nó n&#7857;m &#7903; ch&#7895; s&#7921; phân ph&#7889;i giá tr&#7883; th&#7863;ng d&#432; không công b&#7857;ng gi&#7919;a t&#432; b&#7843;n và ng&#432;&#7901;i lao &#273;&#7897;ng &#273;ang ngày càng t&#259;ng lên.</font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">Và ông c&#361;ng nh&#7855;c nh&#7903; s&#7921; sáng su&#7889;t c&#7911;a Marx &#273;ang r&#7885;i sáng cho chúng ta r&#7857;ng: “T&#7845;t c&#7843; các ph&#432;&#417;ng ti&#7879;n nh&#7857;m m&#7909;c &#273;ích phát tri&#7875;n s&#7843;n xu&#7845;t &#273;ã &#273;&#432;&#7907;c chuy&#7875;n thành nh&#7919;ng công c&#7909; c&#7911;a s&#7921; th&#7889;ng tr&#7883; và khai thác c&#7911;a các nhà s&#7843;n xu&#7845;t”, và r&#7857;ng “s&#7921; tích l&#361;y c&#7911;a nh&#7919;ng ng&#432;&#7901;i giàu có &#7903; m&#7897;t c&#7921;c là s&#7921; tích l&#361;y t&#7927; l&#7879; thu&#7853;n v&#7899;i s&#7921; nghèo &#273;ói &#7903; m&#7897;t c&#7921;c khác”. T&#7915; &#273;ó, Seve nh&#7853;n &#273;&#7883;nh: Nh&#7919;ng gi&#7843; thuy&#7871;t v&#7873; các cu&#7897;c kh&#7911;ng ho&#7843;ng tài chính và th&#432;&#417;ng m&#7841;i &#273;&#7873;u b&#7855;t ngu&#7891;n t&#7915; &#273;ó. </font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">Cu&#7897;c kh&#7911;ng ho&#7843;ng &#273;ã tr&#7903; nên có h&#7879; th&#7889;ng, nó ch&#7881; có th&#7875; l&#7853;p l&#7841;i và ngày càng tr&#7847;m tr&#7885;ng h&#417;n. &#272;ó là lý do t&#7841;i sao t&#432; b&#7843;n h&#7841; th&#7845;p vai trò c&#7911;a ngu&#7891;n g&#7889;c kh&#7911;ng ho&#7843;ng trong khi c&#7889; gi&#7843;i thích v&#7873; nó. &#272;&#7875; “&#273;&#7841;o &#273;&#7913;c hóa” ch&#7911; ngh&#297;a t&#432; b&#7843;n, làm cho nó tr&#7903; nên minh b&#7841;ch h&#417;n, nh&#432; T&#7893;ng th&#7889;ng Pháp Nicolas Sarkozy &#273;&#7873; ngh&#7883; ch&#7881; là nh&#7919;ng kh&#7849;u hi&#7879;u cho th&#7845;y tính logic c&#7911;a h&#7879; th&#7889;ng &#273;ó là không th&#7875; ch&#7841;m &#273;&#7871;n &#273;&#432;&#7907;c, nh&#432;ng th&#7921;c ra &#273;ó là s&#7921; &#273;&#7897;c tài c&#7911;a ti&#7873;n b&#7841;c, công cu&#7897;c tìm ki&#7871;m l&#7907;i nhu&#7853;n l&#7899;n h&#417;n. </font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">“&#272;&#7889;i m&#7863;t v&#7899;i m&#7897;t h&#7879; th&#7889;ng rõ ràng không có kh&#7843; n&#259;ng &#273;i&#7873;u hành chính nó là s&#7921; tr&#7843; giá quá &#273;&#7855;t. M&#7909;c &#273;ích c&#7911;a chúng ta hi&#7879;n nay là ph&#7843;i v&#432;&#7907;t lên ch&#7911; ngh&#297;a t&#432; b&#7843;n và chu&#7849;n b&#7883; cho m&#7897;t b&#432;&#7899;c &#273;i dài ti&#7871;n &#273;&#7871;n m&#7897;t t&#7893; ch&#7913;c xã h&#7897;i m&#7899;i n&#417;i con ng&#432;&#7901;i thông qua nh&#7919;ng hình th&#7913;c liên k&#7871;t m&#7899;i, s&#7869; cùng nhau n&#7855;m gi&#7919; quy&#7873;n l&#7921;c xã h&#7897;i”, nhà tri&#7871;t h&#7885;c Lucien Seve kh&#7859;ng &#273;&#7883;nh. </font></p> <p align="justify"><font face="Arial" size="2">Ông nh&#7845;n m&#7841;nh: “&#272;ó là bài h&#7885;c c&#7911;a Marx mà chúng ta c&#7847;n nghiên c&#7913;u”.</font></p> <p align="right"><font face="Arial" size="2"><b><i>Theo SGGPO</i></b></font></p> </body> </html>

BÌNH LUẬN

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM

Ngày 14-11, Nippon Maru - con tàu thanh niên biểu tượng cho sự đoàn kết của thanh niên ASEAN - Nhật Bản đã đến TP. Hồ Chí Minh sẵn sàng cho một hành trình đầy ý nghĩa tại Thành phố mang tên Bác.

Agile Việt Nam
;